Nauki Humanistyczne i Społeczne

Ruch Literacki

Zawartość

Ruch Literacki | 2021 | No 1 (364)

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

This article is a comparative study of the aesthetics of Cyprian Kamil Norwid and Charles Baudelaire. The analysis focuses on their use of realistic techniques and metaphors of representation in the context of critical statements about realism (especially the paintings of Gustave Courbet), in which both poets repudiate the notion of pure art as a direct imitation of reality. While they declare that this doctrine is reductive and unworkable, they do, as the article points out, make use of some of its techniques and practical suggestions (i.e. to foreground ordinary, trivial, and arguably ugly objects). Seen from this perspective, the poetry of both Norwid and Baudelaire, the harbingers of modernity, can be situated at an interface of faits divers (shocking tabloid stories) and the moral fable.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

●Abrams M.H., Zwierciadło i lampa. Romantyczna teoria poezji a tradycja krytycznoliteracka, przeł. M. B. Fedewicz, Gdańsk 2003.
●Abriszewska P., „…prozy? – nie ma wcale…” [w:] taż, Literacka hermeneutyka Cypriana Norwida, Lublin 2011.
●Auerbach E., Rzeczywistość przedstawiona w literaturze Zachodu, przekł. Z. Żabicki, Warszawa 2004.
●Baudelaire Ch., Kwiaty zła / Les Fleurs du mal (1868), wybór M. Leśniewska i J. Brzozowski, Kraków 1994.
●Baudelaire Ch., Biedna Belgia! Teatr, przekł. R. Engelking, Gdańsk 2015.
●Baudelaire Ch., Paryski splin. Małe poematy prozą, przeł. i komentarzem opatrzył R. Engelking, Gdańsk 2008.
●Baudelaire Ch., Rozmaitości estetyczne, wstęp i przekł. J. Guze, Gdańsk 2000.
●Baudelaire Ch., Sztuczne raje, wstęp i przekład R. Engelking, Gdańsk 2009.
●Baudelaire Ch., Sztuka romantyczna, wstęp A. Kijowski, przekł. E. Burska, S. Cichowicz, A. Kijowski, M. Sawiczewska, T. Swoboda, Gdańsk 2003.
●Benjamin W., Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, przeł. Hubert Orłowski, [w:] tenże, Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, wybór i oprac. H. Orłowski, Poznań 1996.
●Benjamin W., O kilku motywach u Baudelaire’a, [w:] tenże, Wybór tekstów, przeł. A. Lipszyc, A. Wołkowicz, Kraków 2012.
●Benjamin W., Pasaże, red. R. Tiedemann, przeł. I. Kania, posłowiem opatrzył Z. Baumann, Kraków 2003.
●Bieńczyk M., O tych, co nigdy nie odnajdą straty, Warszawa 1998.
●Bourdieu P., Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, przeł. A. Zawadzki, Kraków 2001.
●Brodzka A., O pojęciu realizmu w powieści XIX i XX wieku, „Pamiętnik Literacki” 1964, z. 55/2.
●Champfleury J., Realizm. List do Pani Sand, przekł. H. Morawska, [w:] Historia doktryn artystycznych, t. II: Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700–1870, red. E. Grabska i M. Poprzęcka, Warszawa 1974.
●Chlebowski P., „… prozy? – nie ma wcale…”, [w:] tenże, Cypriana Norwida „Rzecz o wolności słowa”. Ku epopei chrześcijańskiej, Lublin 2000.
●Cieśla-Korytowska M., Pułapka Norwida [w:] Autor, autor!, Kraków 2010.
●Collier P., Nineteenth-century Paris: vision and nightmare, [w:] Unreal city. Urban experience in modern european literature and art, red. D. Kelly, Menchester 1985.
●Compagnion A., Baudelaire devant innombrable, Paris 2005.
●Courbet w oczach własnych i w oczach przyjaciół, red. P. Courthion, przekł. i wstęp J. Guze, Warszawa 1963.
●Dambek-Giallelis Z., Niecodzienna codzienność, czyli o (nie)przedstawialności świata rzeczy Norwida, [w:] Norwidowski świat rzeczy, red. P. Abriszewska, G. Halkiewicz-Sojak, I. Dobrzeniecka, D. Wojtasińska, Toruń 2018.
●Delapierrière M., Norwid i Baudelaire: zbliżenie przez sztukę, [w:] Od tematu do rematu. Przechadzki z Balcerzanem, red. T. Mizerkiewicz, A. Stankowska, Poznań 2007.
●Eigeldinger M., La symbolique solaire dans l’oeuvre critique de Baudelaire, “Études Françaises” 1967 nr 2.
●Friedrich H., Struktura nowoczesnej liryki od połowy XIX do połowy XX wieku, przeł. i opatrzyła wstępem E. Feliksiak, Warszawa 1978.
●Froidevaux G., Représentation et modernité, Paris 1989.
●Głowiński M., Ciemne alegorie Norwida, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 3.
●Głowiński M., Wokół „Powieści” Norwida, „Pamiętnik Literacki” 1971, z. 3.
●Gomulicki J.W., Dodatek krytyczny, [w:] Norwid C., Pisma wszystkie, pod red. J.W. Gomulickiego, t. VII, Warszawa 1973.
●Grotta M., Baudelaire’s Media Aesthetics : The Gaze of the Flaneur and 19th-Century Media, New York 2016.
●Jackson J.E., La Mort Baudelaire. Etudes sur les "Fleus du Mal", Neuchâtel 1982.
●Jackson J.E., La question du moi. Un aspect de la modernité poétique européenne, Neuchâtel 1978.
●Jauss H.R., Przedmowa do pierwszego niemieckiego wydania „Vade-mecum” Cypriana Norwida, przekł. M. Kaczmarkowski, „Studia Norwidiana” 1985/86 nr 3/4.
●Kalinowski D., „Fotografy” epistolarne Norwida, [w:] Poeta i sztukmistrz. O twórczości poetyckiej i artystycznej Norwida, red. P. Chlebowski, Lublin 2007.
●Kijowski A., Grymas Baudelaire’a, [w:] Baudelaire Ch., Sztuka romantyczna, wstęp A. Kijowski, przekł. E. Burska, S. Cichowicz, A. Kijowski, M. Sawiczewska, T. Swoboda, Gdańsk 2003.
●Kuik-Kalinowska A., „I dlatego właśnie w daguerotyp raczej pióro zamieniam…”. O technice daguerotypu w twórczości Norwida, [w:] „Norwid, nasz współczesny”. Profecja i recepcja, red. C. Dutka, Zielona Góra 2002.
●Kuziak M., Czarne kwiaty, których nie ma. Jak dekonstruuje się tekst Norwida, [w:] Strona Norwida. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Stefanowi Sawickiemu, red. P. Chlebowski, W. Toruń, E. Żwirkowska, E. Chlebowska. Lublin 2008.
●Kuziak M., Norwid – zmagania z podmiotowością. Epifanie poetyckie autora „Vade- mecum”, „Pamiętnik Literacki” 2015, z. 4.
●Kuziak M., Norwidowska alegoria (przez pryzmat refleksji Waltera Benjamina), [w:] Symbol w dziele Cypriana Norwida, pod red. W. Rzońcy, Warszawa 2011.
●Labarthe P., Baudelaire et la tradition de l’allegorie, Genève 1999.
●Labarthe P., Paris comme décor allégorique: Baudelaire, Paris, l’Allegorie, red. J.P. Avice i C. Pichois, Paris 1995.
●Labarthe P., Spleen et création poétique dans "Les Fleurs du Mal", [w:] Poètes du spleen, red. Ph. Daros, Paris, 1997.
●Lubaszewska A., „W daguerotyp raczej pióro zamieniam”, „Teksty Drugie” 1999.
●Łapiński Z., Norwid, Kraków 1984.
●Maciejewski J., „Przedburzowcy”. Z problematyki przełomu między romantyzmem a pozytywizmem, Kraków 1971.
●Maciejewski J., Norwid a pozytywizm. Rekonesans, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 3.
●Maillard P., „Homo bulla”. Pour une poétique de l’allégorie, [w:] Baudelaire, Paris, l’Allegorie, red. J.P. Avice i C. Pichois, Paris 1995.
●Markowski M.P., O reprezentacji, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006.
●Markowski M.P., Pragnienie obecności. Filozofie reprezentacji od Platona do Kartezjusza, Gdańsk 1999.
●Nieukerken A. van, Ironiczny konceptyzm, Kraków 1998.
●Nieukerken A. van, Norwid a scjentyzm – konteksty komparatystyczne (August Comte, Pierre-Joseph Proudhon), [w:] O Norwidzie komparatystycznie, red. M. Siwiec, Kraków 2019.
●Norwid C., Pisma wszystkie, t. I–XI, pod red. J.W. Gomulickiego, Warszawa 1971–1976.
●Nycz R., Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2001.
●Nycz R., Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa 1993.
●Pichois C., Avice J.P., Słownik (fragmenty), przeł. M. Soja-Nicińska, „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza” 2009, r. 2.
●Pichois C., Komentarz, przekł. J.M. Kłoczowski, [w:] Baudelaire Ch., Rozmaitości estetyczne, wstęp i przekł. J. Guze, Gdańsk 2000.
●Pniewski D., Między obrazem i słowem: studia o poglądach estetycznych i twórczości literackiej Norwida, Lublin 2005.
●Puzynina J., Słowo Norwida, Wrocław 1990.
●Robb G., La poésie de Baudelaire et la poésie française 1838–1852, Paris 1993.
●Rzepczyński S., „… z niepamięci wywodzić i określać”. O pamięci w „Czarnych kwiatach”, [w:] Cysewski K., Rzepczyński S., O „Czarnych kwiatach” Norwida, Słupsk 1996.
●Rzepczyński S., Plastyczna figuratywność przedstawiania postaci w "Czarnych kwiatach". O myśleniu alegorycznym i symbolicznym, [w:] Poeta i sztukmistrz. O twórczości poetyckiej i artystycznej Norwida, red. P. Chlebowski, Lublin 2007.
●Sławińska I., O prozie epickiej Norwida. Z zagadnień warsztatu poety-dramaturga, [w:] taż, Reżyserska ręka Norwida, Kraków 1971.
●Starobinski J., Atrament melancholii, przekł. Belaid, Gdańsk 2017.
●Symbol w dziele Norwida, red. W. Rzońca, Warszawa 2011.
●Szymanis E., „Odpowiednie dać rzeczy słowo” – Norwidowska teoria sztuki w praktyce poetyckiej, [w:] Norwid z perspektywy początku XXI wieku, red. J. Rohoziński, Pułtusk 2003.
●Śniedziewski P., „Czarne kwiaty” Norwida i „Une Ombre” Brizeux, czyli od opisu do epifanii, [w:] O Norwidzie komparatystycznie, red. M. Siwiec, Kraków 2019.
●Śniedziewski P., Melancholijne spojrzenie, Kraków 2011.
●Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2012.
●Wyka K., Cyprian Norwid. Poeta i sztukmistrz, [w:] tenże, Cyprian Norwid. Studia, artykuły, recenzje, Kraków 1989.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Magdalena Siwiec
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

A volume of poems Życia mego kwiat [ The Flower of My Life] by Maria Czajkowska, née Grabińska, published posthumously in 1921 – alongside her brother's (Stefan Grabiński) horror play Ciemne siły [ Dark Forces] – includes just over twenty poems, mostly sonnets, written in the poetic style characteristic of the Young Poland movement. Most of them seem to have been written between 1917 and 1918, after the death of Maria Czajkowska’s sister Jarosława; yet even those that may predate that tragic event are steeped in a mood of unrelieved melancholy and grief. Together, they can be read as a record of the poet’s spiritual biography, dominated by the trauma of waiting for death and the burden of a miserable and unhappy life. With her allegiance to Young Poland's mannered style, replete with metaphors of illness, demise and destruction, Czajkowska may appear outmoded in the post-war literary scene, and yet her poems cannot be denied an originality and authenticity of their own. Moreover, her dark introvertism is not unlike the Gothic strain of her brother’s popular fiction.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

●Bednarski J., Wspomnienia o Stefanie Grabińskim, opracował i do druku podał Jakub Knap, „Litteraria Copernicana” nr 1 (11) 2013, 292–307.
●Bieńczyk M., O tych, co nigdy nie odnajdą straty, „Świat Książki”, Warszawa 2012.
●Brzozowski Korab S., Nim serce ucichło, Wydawnictwo J. Mortkowicza, Warszawa 1910.
●Cioran E., Na szczytach rozpaczy, przeł. Ireneusz Kania, Oficyna Literacka, Kraków 1992.
●Czajkowska z Grabińskich M., Życia mego kwiat. Poezje, [w:] Grabiński S., Ciemne siły, Wydawnictwo Polskiej Książnicy Naukowej, Przemyśl 1921, s. 103–128.
●Gutowski W., Mit – Eros – Sacrum. Sytuacje młodopolskie, Homini, Bydgoszcz 1999.
●Grabiński S., Maria z Grabińskich Czaykowska, [w:] tenże, Ciemne siły, 1921, s. 99–102.
●Hutnikiewicz A., Twórczość literacka Stefana Grabińskiego (1887–1936), Towarzystwo Naukowe, Toruń 1959.
●Janiuk J., Obraz gruźlicy na przełomie XIX i XX wieku w literaturze pięknej okresu Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, Aspra, Warszawa 2010.
●Kępiński A., Melancholia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001.
●Kuczyńska A., Piękny stan melancholii. Filozofia niedosytu i sztuka, Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1999.
●Mazur A., Pod znakiem Saturna. Topika melancholii w późnej twórczości Elizy Orzeszkowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2010.
●Płomieński J., Twórcy bez masek. Wspomnienia literackie, Pax, Warszawa 1956.
●Pollak R., Ze wspomnień o Stefanie Grabińskim, [w:] Księga pamiątkowa ku czci Konrada Górskiego, red. A. Hutnikiewicz, Towarzystwo Naukowe, Toruń 1967, s. 361–363.
●Samborska-Kukuć D., Stefan Grabiński w świetle nowych źródeł, „Pamiętnik Literacki” 2021, z. 1, s. 163–170.
●Sikora I., Przyroda i wyobraźnia. O symbolice roślinnej w poezji Młodej Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992.
●Sławek T., Saturniczny pątnik. Robert Burton i jego „Anatomia melancholii”, „Literatura na Świecie” nr 3, 1995, s. 58–73.
●Sontag S., Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, przeł. Jarosław Anders, Wydawnictwo Karakter, Kraków 2016.
●Światy melancholii: w 500-lecie „Melencolii” Albrechta Dürera (1514–2014), red. M. Dybizbański, A. Mazur, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2016.
●USC Borszczów (parafia greckokatolicka), [w:] Centralne Archiwum we Lwowie, f. 487, op. 1, t. 18, akt urodzenia z roku 1892, k. 181.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Dorota Samborska-Kukuć
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej i Logopedii Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

After 1918 it was by no means uncommon for literary critics of renown to give up their familiar pursuits and move on to new fields. This article traces and brings to light the largely forgotten literary criticism of Władysław Jabłonowski, better known as an influential politician and journalist. He had made his name as a prolific literary critic with the rising tide of the Young Poland movement, but, as life resumed in an independent Poland, he scaled down his activity in that field quite considerably. Moreover, he abandoned the ‘empathic’ model of Modernist criticism for a steady commitment to classical aesthetics, especially as it manifested itself in French literature, of which he was always a great admirer. In this new phase he remained invariably loyal to nationalist ideology and a mythologized idea of ‘the West’.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

dzieła i teksty W. Jabłonowskiego:

●„Amica Italia” (Rzecz o faszyzmie). Wrażenia i rozważania, Poznań–Warszawa–Wilno– Lublin 1926.
●Chwila obecna (dążności i usposobienia), Warszawa 1901.
●Dokoła Sfinksa (Studia o życiu i twórczości narodu rosyjskiego), Warszawa 1910.
●Dwie kultury. Studya historyczne i literackie, Warszawa 1913.
●Faszyzm a machiavellizm, „Myśl Narodowa”, 1927, nr 24.
●Franciszek Mauriac, „Myśl Narodowa” 1933, nr 33.
●Humanista na wygnaniu (Léon Daudet), „Myśl Narodowa”, 1929, nr 36, 37.
●Italia współczesna, „Myśl Narodowa” 1932, nr 21.
●Jak z rogu Amaltei…, „Myśl Narodowa”, 1938, nr 50.
●Jeszcze jedna krucjata, „Myśl Narodowa”, 1938, nr 7.
●Kryzys powieści, „Gazeta Warszawska” 1932, nr 274–276.
●Krytycyzm w krytyce literackiej, „Myśl Narodowa”, 1929, nr 15, 16.
●Maskarada się kończy, „Myśl Narodowa” 1935, nr 18.
●Nowa powieść autorki „Pożogi”, „Myśl Narodowa”, 1929, nr 7.
●Niemiec o Francji, „Myśl Narodowa” 1932, nr 37.
●O pewnym „arcydziele” współczesnem, „Myśl Narodowa” 1935, nr 19.
●Odczyty o Leopardim, „Myśl Narodowa”, 1939, nr 34.
●Paweł Bourget (wspomnienie pośmiertne), „Myśl Narodowa” 1936, nr 1.
●Pokłosie Barrèsa, „Myśl Narodowa” 1928, nr 8.
●Poruszyły się płazy, „Myśl Narodowa” 1925, nr 13.
●Słońce Prowansji (Fryderyk Mistral), „Myśl Narodowa”, 1929, nr 42.
●Sto pięćdziesiąta rocznica Wielkiej Rewolucji, „Myśl Narodowa” 1939, nr 28.
●W obronie Zachodu, „Myśl Narodowa”, 1927, nr 20.
●W odwiecznej sprawie (Uwagi o sztuce i krytyce), „Melitele. Noworocznik Literacki”, Kraków 1902.
●U wezgłowia chorej Europy, „Myśl Narodowa” 1932, nr 47.
●Uwagi o Wielkiej Rewolucji, „Myśl Narodowa” 1928, nr 23.
●W hołdzie Maurras’owi, „Myśl Narodowa” 1927, nr 19.
●Wesoła wiedza, „Myśl Narodowa”, 1929, nr 20.
●Wielki czarodziej, „Myśl Narodowa”, 1934, nr 52.
●Wizerunki wielkopolskie, „Myśl Narodowa”, 1937, nr 51.
●Wśród obcych, Lwów 1905. ●Z ojczyzny Danta. Szkice i wrażenia, Warszawa 1921.
●Z okazji jubileuszu Ch. Maurras’a, „Myśl Narodowa” 1936, nr 36, s. 564.
●Ze studiów dantejskich, „Myśl Narodowa” 1933, nr 42.
●[Żydzi Rudnickiego], „Nowe Książki” 1938, z. VI.

inne dzieła:

●Biernacki A., Władysław Jabłonowski (1865–1956), „Polski Słownik Biograficzny” 1962– 1964, t. X, https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/wladyslaw-jablonowski
●Brzozowski S., Dzieła pod redakcją Mieczysława Sroki. Współczesna powieść i krytyka, wstępem poprzedził T. Burek, oprac. J. Bahr i M. Rydlowa, teksty z rękopisu opracował M. Sroka, Kraków–Wrocław 1984.
●Chlebowski B., [rec. Rozpraw i wrażeń literackich], „Książka” 1908, nr 4.
●Chmielowski P., Dzieje krytyki literackiej w Polsce, Warszawa 1902.
●Fryde L., Drogi współczesnej krytyki literackiej, „Wiedza i Życie” 1938, z. 12 [w:] tenże, Wybór pism krytycznych, oprac. A. Biernacki, Warszawa 1966.
●Głowiński M., Ekspresja i empatia. Studia o młodopolskiej krytyce literackiej, Kraków 1997.
●Hutnikiewicz A., Młoda Polska, Warszawa 1994.
●Kaźmierczyk Z., Władysław Jabłonowski a wileńska szkoła myślenia o Rosji, [w:] Poza rusofobią a rusofilią?, red. E. Mikiciuk, Słupsk 2019.
●Leśmian B., Dokoła Sfinksa. Studia o życiu i twórczości narodu rosyjskiego, „Prawda” 1910, nr 8 [cyt. za:] tenże, Dzieła wszystkie. Szkice literackie, zebrał i opracował J. Trznadel, Warszawa 2011.
●Kiwior-Filo M., „Rewolucja faszystowska” w interpretacji Władysława Jabłonowskiego, „Studia na Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2011, t. 33.
●Mowy Mussoliniego, wybrał, przełożył i przedmową poprzedził W. Jabłonowski, Warszawa 1927.
●Skiwski J.E., O krytyce naukowej i profetycznej, „Myśl Narodowa” 1928, nr 15 [w:] tenże, „Na przełaj” oraz inne szkice o literaturze i kulturze, oprac. M. Urbanowski, Kraków 1999.
●Skórczewski D., Spory o krytykę literacką w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2002.
●Speina J., Władysław Jabłonowski, [w:] Obraz literatury polskiej. Literatura okresu Młodej Polski, s. 5, t. IV, Kraków 1977.
●Stern A., O zmianę metod naszej krytyki, „Wiadomości Literackie” 1928, nr 31.
●Urbanowski M., Od Brzozowskiego do Herberta. Studia o ideach literatury polskiej XX wieku, Łomianki 2012.
●Wyka K., Felietonomania, „Tygodnik Ilustrowany” 1937, nr 38 [w:] tenże, Stara szuflada i inne szkice z lat 1932–1939, oprac. M. Urbanowski, Kraków 2000.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Maciej Urbanowski
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Jagielloński, Kraków
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

This reading of Jerzy Stempowski’s essay ‘Rubis d’Orient’ (published in 1954 under the pseudonym Paweł Hostowiec) is based on the assumption that his work can be divided into two phases, the Appolonian and the Dionysian. While the essay ‘In the Dniester river valley’, with its idealized world of a timeless idyll, seems to be the most salient manifestation of the Appolonian phase, ‘Rubis d’Orient’ marks Stempowski’s turn towards temporality and historical time. The intrusion of tragedy and Dionysian motifs is accompanied by a change of style and structure, increasingly complex and metaphoric. This transition, the article argues, is nowhere clearer than in ‘Rubis d’Orient’, which, moreover, reads like an art manifesto. This, in turn, puts Stempowski's subsequent essays and his catastrophist views in a new perspective.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

●Bollon P., Cioran, l’hérétique, Paris 1997.
●Braudel F., Morze Śródziemne i świat śródziemnomorski w epoce Filipa II, t. 1–2, przeł. t. 1: T. Mrówczyński i M. Ochab, t. 2: M. Król i M. Kwiecińska, Gdańsk, 1976–1977 (oryginał francuski La Méditerranée et le monde méditerranéen à l’époque de Philippe II ukazał się w r. 1949).
●Cioran E.M., Syllogismes de l‘amertume, Paris 1952.
●Cioran E.M., Sylogizmy goryczy, przeł. Kania, Warszawa 2009.
●Crilot J.E., Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2000.
●Freise M., Epitafium Rzymowi, [w:] tenże, Czesław Miłosz i historyczność kultury, Kraków 2016, s. 233–274.
●Grochowska M., W czasach szaleństwa. Hertz – Fiłozofow — Stempowski — Moltke. Z posłowiem Anny Wolff-Powęskiej, Warszawa 2019.
●Hansen-Löve A.A., Eine Ästhetik der Kalyptik. Apollinische Motive bei Vladimir Nabokov, [w]: Gedächtnis und Phantasma. Festschrift für Renate Lachmann [Die Welt der Slaven. Sammelbände, Bd. 13], red. S. Frank, E. Greber i inni, München 2001.
●Hansen-Löve A.A., Der russische Symbolismus. System und Entfaltung der poetischen Motive, Band 3, Wien 2014.
●Hansen-Löve A.A., Entfaltungen der Gewebemetapher. Mandel’štam-Texturen, [w:] Anschaulichkeit (bildlich), O. Egger, Der Prokurist, 16/17, Wien–Lana 1999, s. 71–152.
●Iwaszkiewicz J., Spotkania z Szymanowskim, Kraków 1976.
●Karpiński W., Książki zbójeckie, Warszawa 1996, s. 49–58 (pierwsze wydanie ukazało się w 1988 r.).
●Kieniewicz J., „Intermarium” po latach, [w:] tenże, Spotkania Wschodu, Gdańsk 1999, s. 194–220.
●Korek J., Paradoksy paryskiej „Kultury”. Ewolucja myśli politycznej w latach 1947–1980, Stockholm 1998.
●Kotarska J., „On karbunkułem świetnym i ognistym”. W kręgu metaforyki szlachetnych kamieni, „Ruch Literacki” 4 (1997), s. 537–550.
●Krakowiak M., „Historia zerwana z łańcucha”, czyli katastrofizm Jerzego Stempowskiego, „Ruch Literacki” 1–2 (1994), s. 45–58.
●Lachmann R., Gedächtnis und Literatur. Intertextualitä in der russischen Moderne, Frankfurt am Main 1990.
●Lachmann R., Rhetorik und acumen-Lehre als Beschreibung poetischer Verfahren. Zu Sarbiewskis Traktat De acuto et arguto von 1627, [w:] Slavistische Studien zum VII. Internationalen Slavistenkongress in Warschau, München 1973, red. J. Holthusen i inni, s. 331–357.
●Mandelsztam O., Słowo i kultura. Szkice literackie, wybór i tłum. R. Przybylski, Warszawa 1972.
●Nasiłowska A., Klasycyzm [w:] Słownik literatury polskiej XX wieku, A. Brodzka i inni, Wrocław 1992, s. 453–460.
●Nietzsche F., Narodziny tragedii z ducha muzyki, [w:] tenże, Narodziny tragedii, czyli hellenizm i pesymizm, przeł. Leopold Staff, Warszawa 1907 (niem. oryginał Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik ukazał się po raz pierwszy w r. 1871).
●Schumann W., Edelsteine und Schmucksteine. Alle Arten und Varietäen der Welt. 1600 Einzelstücke, München 2002.
●Sieroń-Galusek D., Moment osobisty: Stempowski, Czapski, Miłosz, Katowice 2013.
●Sedmidubský M., Das Idyllische im Spannungsfeld zwischen Kultur und Natur: Božena Němcovas Babička, [w:] A. Guski, Zur Poetik und Rezeption von Božena Němcovas Babička, Berlin 1991, s. 27–79.
●Starobinski J., Montaigne en Mouvement, Paris 1982.
●Vincenz A., Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, Wrocław 1989.
●Wohlfart G., Narodziny tragedii Nietzschego, przeł. z języka angielskiego A. Przybysławski, „Sztuka i filozofia” 15 (1998), s. 45–57.
●Zemła M., Der ‘polnische Essay’ und seine kulturmodellierende Funktion. Jerzy Stempowski i Czesław Miłosz, München 2009.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Małgorzata Zemła
1
ORCID: ORCID

  1. Ludwig–Maximilians–Universität, München
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

This article deals with the problem of representation of the nuclear holocaust in literary theory (in the context of deconstruction theory) and in some literary works (usually dubbed Apocalyptic and Post-Apocalyptic fiction), i.e. John Hersey's Hiroshima, Hara Tamiki's Summer Flowers, Ibuse Masuji's The Crazy Iris, and Stanisław Lem's novel His Master's Voice and his short story Man from Hiroshima. The problem of representing a calamitous event is discussed here in connection with recent debates on the nature and status of testimony (especially Dori Laub's witness and testimony studies).
Przejdź do artykułu

Bibliografia

●Bereś S., Tako rzecze… Lem. Ze Stanisławem Lemem rozmawia Stanisław Bereś, Kraków 2002.
●Boruszkowska I., Koza M., Ostateczna de(kon)strukcja. Nuklearna apokalipsa Derridy, „Czas Kultury”, nr 5, 2014.
●Gajewska A., Zagłada i gwiazdy. Przeszłość w prozie Stanisława Lema, Poznań 2016.
●Hersey J., Hiroszima, przeł. J. Łoziński, Poznań 2013.
●Hersey J., Hiroszima, przeł. Józef Wittlin, Warszawa 1948.
●Hundorowa T., Czarnobyl, nuklearna apokalipsa i postmodernizm, przeł. I. Boruszkowska, „Teksty Drugie” 2014, nr 6.
●Jarzębski J., Wszechświat Lema, Kraków 2002.
●Kato A., Recepcja Holokaustu w Japonii w perspektywie porównawczej: Auschwitz – Nankin – Hiroszima, „Zagłada Żydów. Studia i materiały. Pismo Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk”, nr 13, 2017.
●Laub D., Zdarzenie bez świadka: prawda, świadectwo oraz ocalenie, „Teksty Drugie”, nr 5, 2007.
●Lem S., Człowiek z Hiroszimy, [w:] Człowiek z Marsa. Opowiadania młodzieńcze. Wiersze, Warszawa 2009.
●Lem S., Głos Pana, Kraków 2016.
●Markowski M.P., O reprezentacji, [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006.
●Marzec A., Krytyka nuklearna. Myśl w przededniu apokalipsy, „Czas Kultury”, nr 1, 2014.
●Masuji I., Irys, [w:] Irys – opowiadania japońskie, przeł. A. Gostyńska, Warszawa 1960.
●Melanowicz M., Literatura japońska. Proza XX wieku, Warszawa 1994.
●Po Czarnobylu. Miejsce katastrofy w dyskursie współczesnej humanistyki, I. Boruszkowska, K. Linianowicz, A. Grzemska, P. Krupa, Kraków 2017.
●Rothberg M., Pamięć wielokierunkowa. Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji, przeł. Katarzyna Bojarska, Warszawa 2015.
●Szarecki A., Ciało w stanie rozpadu. Doświadczenie bomby atomowej w relacjach hibakusha, „Przegląd Humanistyczny” 2017, nr 1.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Rafał Jakub Skowroński
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk

Instrukcja dla autorów

„Ruch Literacki” jest czasopismem polonistycznym i publikuje teksty dotyczące literatury polskiej (interpretacje), teorii literatury i komparatystyki.

Propozycje artykułów (do 41 000 znaków) należy przesyłać w wersji drukowanej i elektronicznej: w wersji drukowanej na adres redakcji: ul. św. Jana 28, 31-018 Kraków, w wersji elektronicznej – mailem na adres” ruchliteracki@gmail.com(lub na płycie CD dołączonej do wydruku). Prosimy o dostosowanie aparatu przypisów do zasad obowiązujących w „Ruchu Literackim”. Tekst nie może być wcześniej publikowany.

Prosimy o podanie afiliacji, adresu korespondencyjnego, w tym elektronicznego, a także o dołączenie:

1. streszczenia artykułu (do 1000 znaków),

2. słów kluczowych,

3. bibliografii według wzorca (dostępnego na stronie: https://pbn.nauka.gov.pl/pci/zakres-wymaganych-danych/bibliografia):

W przypadku książki: nazwisko i imię autora, rok, tytuł książki, miejsce wydania: wydawnictwo.

W przypadku rozdziału książki: nazwisko i imię autora, rok, tytuł rozdziału. W tytuł książki, miejsce wydania: wydawnictwo.

W przypadku publikacji w czasopiśmie: nazwisko i imię autora, rok, tytułu artykułu, tytułu czasopisma, zeszytu i stron, na których znajduje się publikacja.

Zgłoszenie artykułu do czasopisma jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na opublikowanie w wersji papierowej i elektronicznej. Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów.

Zasady kwalifikowania publikacji do druku

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji