Humanities and Social Sciences

Studia Socjologiczne

Content

Studia Socjologiczne | 2022 | No 4

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W artykule podjęto pytanie o polityczną sprawczość światopoglądu ufundowanego na stosunku do religii i Kościoła katolickiego w Polsce. Odwołując się do empirycznych badań ukazano narastające znaczenie identyfikacji religijnych w procesach kształtowania się politycznych preferencji i wyborów. Główna uwaga skupiona została na preferencjach dotyczących kształtu narodowej wspólnoty i na zmianach, jakim one ulegały w okresie ostatnich trzydziestu lat – od schyłku PRL, przez okres intensywnych zmian systemowych w latach dziewięćdziesiątych do chwili obecnej. Podstawę źródłową stanowią dane gromadzone w trwającym 45 lat badaniu podłużnym, obejmującym dwie kohorty reprezentujące odmienne społeczne pokolenia i odmienny typ religijnej socjalizacji. Uzyskane wyniki ujawniają zmniejszające się – w obu pokoleniach – poparcie dla idei wspólnoty tradycyjnej, zamkniętej na rzecz wspólnoty kulturowo otwartej i nowoczesnej, o czym w największym stopniu zadecydowały zmiany indywidualnych profili religijności.
Go to article

Bibliography

1. Baniak, Jerzy. 2008. Między buntem i sprzeciwem a potrzebą akceptacji i zrozumienia. Kryzys tożsamości osobowej a świadomość religijna i moralna młodzieży gimnazjalnej. Studium socjologiczne. Kraków: Wydawnictwo Homini S.C.
2. Bawin-Legros, Bernadette. 2004. Intimacy and the New Sentimental Order. Current Sociology, 52, issue 2.
3. Borowicz, Ryszard, Grażyna Krzyminiewska, Krystyna Szafraniec. 1991. Młodzi dorośli – paradoksy socjalizacji i rozwoju. Warszawa: IRWiR PAN.
4. Borowik, Irena. 1996. Religia we współczesnych społeczeństwach. Instytucjonalizacja a prywatność. W: I. Borowik, W. Zdaniewicz, red. Od Kościoła ludu do Kościoła wyboru: religia a przemiany społeczne w Polsce. Kraków: Nomos, 17–33.
5. Borowik, Irena. 1997. Procesy instytucjonalizacji i prywatyzacji religii w powojennej Polsce. Kraków: Wydawnictwo UJ.
6. Borowik, Irena. 2010. Why has religiosity in Poland not changed since 1989? Five Hyotheses. Politics and Religion, 3: 262–275.
7. Borowik, Irena. 2016. Przemiany religijne w Polsce na tle transformacji w Europie Środkowo-Wschodniej i globalizacji. W: I. Borowik, A. Górny, W. Świątkiewicz, red. Globalny i lokalny wymiar religii. Polska w kontekście europejskim. Uniwersytet Śląski w Katowicach i Zakład Wydawniczy Nomos.
8. Bruce, Steve. 2002. God is Dead: Secularization in the West. Oxford: Blackwell.
9. Casanova, Jose. 2006. Religie i świeckie tożsamości w procesie jednoczenia Europy: Res Publica Nowa, 1, https://www.ce.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2017/11/9.2_jose-casanova-religie-i-swieckie-tozsamosci-w-procesie-jednoczenia-europy.pdf; dostęp 09.08.2022.
10. CBOS. 2020. Religijność Polaków w ostatnich 20 latach. Komunikat z badań 63/2020.
11. CBOS. 2022. Zmiany religijności Polaków po pandemii. Komunikat z badań 85/2022.
12. Ciupak, Edward. 1982. Religia i religijność. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
13. Cześnik, Mikołaj, Michał Kotnarowski, Igor Lyubashenko. 2016. Kto kształtuje polską politykę – aktywność i nieaktywność wyborcza Polaków. Studia Socjologiczne, 4, 233: 41–68.
14. Davie, Grace. 1994. Religion in Great Britain since 1945: beliving without belonging. Cambridge-Oxford: Blackwell Publishers.
15. Grabowska, Mirosława. 2001. Religijność i Kościół w procesie transformacji w Polsce. W: E. Wnuk-Lipiński, M. Ziółkowski, red. Pierwsza dekada niepodległości: próba socjologicznej syntezy. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 128–142.
16. Grabowska, Mirosława. 2002. Religijność i Kościół a polityka w III Rzeczpospolitej. W: R. Markowski, red. System partyjny i zachowania wyborcze. Dekada polskich doświadczeń. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, Fundacja im. Eberta.
17. Grabowska, Mirosława. 2018. Bóg a sprawa polska. Poza granicami teorii sekularyzacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
18. Hall, Dorota. 2016. W poszukiwaniu miejsca. Chrześcijanie LGBT w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
19. Joshi, Heather E. 2008. The Millennium Cohort Study and Mature National Birth Cohorts in Britain. In: S. Menard, ed. 2008. Handbook of Longitudinal Research. Design, Measurement, and Analysis. Amsterdam: Elsevier, 67–84.
20. Korzeniowski, Krzysztof. 1993. Orientacja demokratyczna vs autorytarna w społeczeństwie polskim. W: J. Reykowski, red. Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, 121–154.
21. Koseła, Krzysztof. 1990. Rola Kościoła katolickiego w kampanii przed wyborami czerwcowymi. W: L. Kolarska-Bobińska, P. Łukasiewicz, Z.W. Rykowski, red. Wyniki badań – wyniki wyborów. Warszawa: PTS, Oddział Warszawski, 95–141.
22. Koseła, Krzysztof. 1994. Religijne identyfikacje a niektóre preferencje polityczne Polaków. W: W. Zdaniewicz, red. Znaczenie Kościoła w pierwszych latach III Rzeczpospolitej. Warszawa: ATK, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, 124–152.
23. Koseła, Krzysztof. 2002. Europejska tożsamość Polaków w teorii i w badaniach. W: K. Koseła, T. Szawiel, M. Grabowska, M. Sikorska. Tożsamość Polaków a Unia Europejska. Warszawa: Instytut Badań nad Podstawami Demokracji, 65–105.
24. Koseła, Krzysztof. 2003. Polak i katolik. Splątana tożsamość. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
25. Kwieciński, Zbigniew. 2002a. Wykluczanie. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
26. Kwieciński, Zbigniew. 2002b. Nieuniknione. Funkcje alfabetyzacji w dorosłości. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
27. Luckmann, Thomas. 1996. Niewidzialna religia: problem religii we współczesnym społeczeństwie. Przekład Lucjan Bluszcz. Kraków: Nomos.
28. Lynn, Peter. 2009. Methods for Longitudinal Surveys. In: P. Lynn, ed. 2009. Methodology of Longitudinal Surveys. Chichester, UK: Wiley, 1–20.
29. Mandes, Sławomir. 2002. Formy religijności w społeczeństwie polskim. W: A. Jasińska-Kania, M. Marody, red. Polacy wśród Europejczyków: wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 168–186.
30. Mandes, Sławomir. 2012. Religia i Naród: powikłane związki religii i nacjonalizmu. W: A. Jasińska-Kania, red. Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 165–190.
31. Mandes, Sławomir. 2012. Życie religijne. W: A. Giza, M. Sikorska, red. Współczesne społeczeństwo polskie, Warszawa: PWN, 229–270.
32. Mandes, Sławomir. 2016. Miejsce religii w społeczeństwie. W poszukiwaniu nowego programu badawczego socjologii religii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
33. Mannheim, Karl. 1992–1993. Problem pokoleń. Przekład Anna Mizińska-Kleczkowska. Colloquia Communia, 1-12: 137–168.
34. Mariański, Janusz. 1993. Religia i Kościół w społeczeństwie pluralistycznym. Polska lat dziewięćdziesiątych. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
35. Mariański, Janusz. 2008. Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych. Lublin: Wydawnictwo KUL.
36. Mariański, Janusz. 2010a. Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne. Warszawa: Oficyna Wydawnicza.
37. Mariański, Janusz. 2010b. Zmieniająca się przynależność do Kościoła katolickiego w Polsce wyzwaniem dla duszpasterstwa. W: J. Baniak, red. Laikat i duchowieństwo w Kościele katolickim w Polsce. Poznań: UAM, 19–46.
38. Markowski, Radosław, Hubert Tworzecki. 2016. Czy Polacy potrzebują rządów silnej ręki? Polityka, 10, 3049: 32–34.
39. Markowski, Radosław, red. 2017. Demokratyczny audyt Polski 2: Demokracja wyborcza w Polsce lat 2014-15. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
40. Marody, Mirosława. 1996. Selektywnie religijni. W: M. Marody, red. Oswajanie rzeczywistości. Między realnym socjalizmem a realną rzeczywistością. Warszawa: Instytut Studiów Społecznych, 234–257.
41. Marody, Mirosława. 2002. Przemiany religijności Polaków. W: A. Jasińska-Kania, M. Marody, red. Polacy wśród Europejczyków: wartości społeczeństwa polskiego na tle innych krajów europejskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
42. Marody, Mirosława, Sławomir Mandes. 2007. Religijność a tożsamość narodowa Polaków. W: M. Marody, red. Wymiary życia społecznego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 401–418.
43. Marody, Mirosława, Sławomir Mandes. 2012. Przemiany polskiej religijności. W: A. Jasińska-Kania, red. Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
44. Moscovici, Serge. 1984. The phenomenon of social representations. In: R.M. Farr, S. Moscovici, eds. Social Representations. Cambridge/Paris: Cambridge University Press, Maison des Sciences de l’Homme.
45. Norris, Pippa, Roland Inglehart. 2006. Sacrum i profanum. Religia i polityka na świecie. Przekład Renata Babińska. Kraków: Wydawnictwo Nomos.
46. Piwowarski, Władysław. 1971. Religijność wiejska w warunkach urbanizacji. Studium socjologiczne. Warszawa: Biblioteka Więzi.
47. Piwowarski, Władysław. 1983. Blaski i cienie polskiej religijności. W: J. Wołkowski, red. Oblicza katolicyzmu w Polsce. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
48. Piwowarski, Władysław. 2005. Religijność życia codziennego a religijność narodu. W: M. Grabowska, T. Szawiel, red. Religijność społeczeństwa polskiego lat 80. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii UW, 189–202.
49. Reykowski, Janusz, red. 1993. Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
50. Schaie, Warner K. 1965. A general model for the study of developmental problems. Psychological Bulletin, 64: 92–107.
51. Schaie, Warner K., Paul B. Baltes. 1976. On sequential strategies in Developmental research: Description or Explanation? Human Development, 18: 384–390.
52. Szafraniec, Krystyna. 2001. Zmiana społeczna i konflikt pokoleń. Refleksje po-Mannheimowskie, Przegląd Socjologiczny, tom L/1: 13–40.
53. Szafraniec, Krystyna. 1986. Anomia – przesilenie tożsamości. Jednostka i społeczeństwo wobec zmiany. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
54. Szafraniec, Krystyna. 2002. Anomia okresu transformacji a orientacje normatywne młodzieży. Perspektywa międzygeneracyjna. W: J. Mariański, red. Kondycja moralna społeczeństwa polskiego. Kraków: Wydawnictwo WAM i Komitet Socjologii PAN, 453–480.
55. Szafraniec, Krystyna, Jarosław Domalewski i in. 2017. Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
56. Zaręba, Sławomir. 2008. W kierunku jakiej religijności? Studia nad katolicyzmem polskiej młodzieży. Warszawa: ZWS.
57. Zdaniewicz, Witold. 2001. Zachowania religijno-moralne. W: W. Zdaniewicz, red. Religijność Polaków 1991-1998. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 70–81.
58. Zubrzycki, Genevieve. 2020. Spokojna rewolucja. Tożsamość narodowa, religia i sekularyzm w Quebecu. Przełożył Paweł Dobrosielski. Kraków: Nomos.


Go to article

Authors and Affiliations

Krystyna Szafraniec
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Celem artykułu jest sproblematyzowanie relacji między wiekiem a uczestnictwem wyborczym w Polsce, ich syntetyczne omówienie, a także analiza empiryczna. Mają one znaczenie dla wielu aspektów i obszarów życia społecznego, politycznego, gospodarczego, a szczególnej wagi nabierają współcześnie, w dobie fundamentalnych zmian demograficznych zachodzących w Polsce. Przeprowadzone przez nas analizy potwierdzają, odwołując się do najlepszych publicznie dostępnych danych empirycznych (PGSW), istnienie wyraźnych związków między wiekiem a uczestnictwem wyborczym. Te związki mają znaczenie dla procesu demokratycznego i politycznej reprezentacji. Rosnące dysproporcje między poszczególnymi grupami wiekowymi skutkują zmianą poziomu ich reprezentacji. Analiza wpływu wieku na wyborcze uczestnictwo (cyklu życiowego, okresu/momentu historycznego, kohorty) wskazuje na większe znaczenie cyklu życia i (względnie) mniejsze znaczenie doświadczeń pokoleniowych, generacyjnych, kohortowych. Odnotowywane w Polsce systematyczne różnice we frekwencji wyborczej między poszczególnymi grupami wiekowymi nie są świadectwem pokoleniowych różnic w (skłonności do) partycypacji. Większe znaczenie ma cykl życia i jego fazy.
Go to article

Bibliography

1. Anduiza-Perea, Eva. 2002. Individual characteristics and electoral abstention in Western Europe. European Journal of Political Research, 42: 643–673. DOI:10.1111/1475-6765.00025.
2. Anduiza-Perea, Eva. 1999. ¿Individuos o Sistemas?: Las Razones de la Abstención en Europa Occidental. Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas & Siglo Veintiuno de España Editores.
3. Bartkowski, Jerzy. 2003. Tradycja i polityka. Wpływ tradycji kulturowych polskich regionów na współczesne zachowania społeczne i polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
4. Bell, Andrew, Kelvin Jones. 2013. The impossibility of separating age, period and cohort effects. Social Science & Medicine, 93: 163–165.
5. Belli, Robert F., Michael W. Traugott, Margaret Young, Katherine A. McGonagle. 1999. Reducing Vote Overreporting in Surveys: Social Desirability, Memory Failure, and Source Monitoring. Public Opinion Quarterly, 63, 1: 90–108.
6. Berelson, Bernard R., Paul Lazarsfeld, William McPhee. 1954. Voting: A Study of Opinion Formation in a Presidential Campaign. Chicago, IL: University of Chicago Press.
7. Bhatti, Yosef, Ed Fieldhouse, Kasper M. Hansen. 2020. It’s a Group Thing: How Voters go to the Polls Together. Political Behavior, 42, 1: 1–34. DOI: 10.1007/s11109-018-9484-2.
8. Bhatti, Yosef, Kasper M. Hansen 2012. Retiring from Voting: Turnout among Senior Voters, Journal of Elections, Public Opinion and Parties, 22, 4: 479–500. DOI: 10.1080/17457289.2012.720577.
9. Blais, André. 2000. To Vote Or Not To Vote? The Merits and Limits of Rational Choice. Pittsburgh: University of Pittsburgh Press.
10. Blais, André. 2010. Frekwencja wyborcza. Przekład Tomasz Płudowski. W: R. Dalton, H. D. Klingemann, red. 2010. Zachowania polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 237–256.
11. Campbell, Angus, Robert Kahn. 1952. The People Elect a President. Ann Arbor: University of Michigan Press.
12. Campbell, Angus, Phillip Converse, Warren Miller, Donald Stokes. 1960. The American Voter. New York: Wiley.
13. Coleman, James S. 1990. Foundations of Social Theory. Cambridge (MA), London: The Belknap Press of Harvard University Press.
14. Colomer, Josep. 1991. Benefits and Costs of Voting. Electoral Studies, 10, 4: 313–325.
15. Converse, Phillip E. 1969. Of Time and Partisan Stability. Comparative Political Studies, 2, 2: 139-171.
16. Cześnik, Mikołaj. 2007. Partycypacja wyborcza w Polsce. Perspektywa porównawcza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
17. Cześnik Mikołaj, Marta Żerkowska-Balas, Michał Kotnarowski. 2013. Voting as a habit in new democracies – Evidence from Poland. Communist and Post-Communist Studies, 46: 95–107.
18. Cześnik, Mikołaj, Marta Żerkowska-Balas, 2011. Głosowanie jako nawyk w nowych demokracjach – przykład Polski. Studia Socjologiczne, 201: 109–122.
19. Dahl, Robert. 1995. Demokracja i jej krytycy. Przekład Stefan Amsterdamski. Kraków: Znak.
20. Dahl, Robert. 2000. O demokracji. Przekład Stefan Amsterdamski. Kraków: Znak.
21. Dassonneville, Ruth. 2017. Age and Voting. W: K. Arzheimer, J. Evans, M. Lewis-Beck, eds. The SAGE Handbook of Electoral Behaviour. London: SAGE, 137–158.
22. Denny, Kevin, Orla Doyle. 2009. Does Voting History Matter? Analysing Persistence in Turnout. American Journal of Political Science, 53, 1: 17–35.
23. Dinas, Elias, Laura Stoker. 2014. Age-Period-Cohort analysis: A design-based approach. Electoral Studies, 33, 1: 28–40.
24. Dinas, Elias. 2012. The Formation of Voting Habits. Journal of Elections, Public Opinion & Parties, 22, 4: 431–456.
25. Downs, Anthony. 1957. An Economic Theory of Democracy. New York: Harper & Row.
26. Ferejohn, John A., Fiorina Morris. 1974: The Paradox of Not Voting: A Decision Theoretic Analysis. American Political Science Review, 68, 2: 525–536.
27. Franklin, Marc N. 1996. Electoral Participation. In: L. LeDuc, R. G. Niemi, P. Norris, eds. Comparing Democracies. Elections and Voting in Global Perspective. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications, 216–235.
28. Franklin, Mark N. 2004. Voter Turnout and the Dynamics of Electoral Competition in Established Democracies Since 1945. New York, NY: Cambridge University Press.
29. Gallego, Aina. 2009. Where Else Does Turnout Decline Come From? Education, Age, Generation and Period Effects in Three European Countries. Scandinavian Political Studies, 32, 1: 23–44. DOI: 10.1111/j.1467-9477.2008.00212.x.
30. Heyns, Barbara, Ireneusz Białecki. 1991. Solidarnosc: Reluctant Vanguard or Makeshift Coalition? American Political Science Review, 85: 351–370.
31. Inglehart, Ronald. 1977. Silent Revolution: Changing Values and Political Styles Among Western Publics. Ann Arbor: University of Michigan Press.
32. Inglehart, Ronald. 1990. Culture Shift in Advanced Industrial Society. Princeton: Princeton University Press.
33. Kitschelt, Herbert, Zdenka Mansfeldova, Radosław Markowski, Gabor Toka. 1999. Post-Communist Party Systems: Competition, Representation, and Inter-Party Cooperation. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
34. Kolarska-Bobińska, Lena, Piotr Łukasiewicz, Zbigniew W. Rykowski, red. 1990. Wyniki badań – wyniki wyborów 4 czerwca 1989 roku. Warszawa: PTS.
35. Konzelmann, Laura, Corina Wagner, Hans Rattinger. 2012. Turnout in Germany in the course of time: Life cycle and cohort effects on electoral turnout from 1953 to 2049. Electoral Studies, 31, 2: 250–261. DOI: 10.1016/j.electstud.2011.11.006.
36. Kostelka, Filip, André Blais. 2021. The Generational and Institutional Sources of Global Decline in Voter Turnout. World Politics, 73, 4: 629–667. DOI: 10.1017/S0043887121000149.
37. Kotowska, Irena E. 1998. Teoria drugiego przejścia demograficznego a przemiany demograficzne w Polsce w latach 1990. Studia Demograficzne, 134, 4: 3–36.
38. Kotowska, Irena E. 2021. Sytuacja demograficzna Polski – diagnoza, perspektywy, główne wyzwania. W: T. Wróblewski, I.E. Kotowska, J. Piekutowski, S. Stodolak. Demografia, Zeszyty Gospodarcze nr 1. Warszawa: Warsaw Enterprise Institute, 16–40.
39. Lazarsfeld, Paul F., Bernard R. Berelson, Hazel Gaudet. 1944. The People’s Choice. New York: Columbia University Press.
40. Lijphart, Arend. 1997. Unequal Participation: Democracy’s Unresolved Dillema. American Political Science Review, 1: 1–14.
41. Linek, Lukáš, Ivan Petrúšek. 2016. What’s past is prologue, or is it? Generational effects on voter turnout in post-communist countries, 1990–2013. Electoral Studies, 42, 2: 78–90. DOI:10.1016/j.electstud.2016.02.002.
42. Linz, Juan José. 2000. Totalitarian and Authoritarian Regimes. Boulder, CO: Lynne Rienner Publishers.
43. Linz, Juan José, Alfred Stepan. 1996. Problems of Democratic Transition and Consolidation: Southern Europe, South America, and Post-Communist Europe. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
44. Michalak, Bartłomiej. 2014. Czy młodzi Polacy głosują w wyborach do Parlamentu Europejskiego? Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego. https://repozytorium.umk.pl/handle/item/2618.
45. Mueller, Denis C. 1989. Public Choice II. Cambridge: Cambridge University Press.
46. Neundorf, Anja, Ksenia Northmore-Ball. 2021. Learning to Vote in Democratic and Authoritarian Elections. V-Dem Institute Working Papers, 2021: 41 https://www.v-dem.net/media/filer_public/c9/71/c97174ca-6e8b-4c6f-b91e-a3782a6ec829/uwp_41_final.pdf
47. Nowak, Stefan. 1970. Metodologia badań socjologicznych. Zagadnienia ogólne. Warszawa: PWN.
48. Norval, D. Glenn. 2007. Age, period, and cohort effects. In: G. Ritzer, ed. Blackwell Encyclopedia of Sociology. Malden, Oxford, Victoria: Blackwell Publishing Ltd, 52–56.
49. Okólski, Marek. 2005. Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
50. Ossowska, Maria. 1963. Koncepcja pokolenia. Studia Socjologiczne, 3, 2: 47–51.
51. Pacek, Alexander C. 1994. Macroeconomic Conditions and Electoral Politics in East Central Europe. American Journal of Political Science, 38, 3: 723–744.
52. Pacek, Alexander C., Grigore Pop-Eleches, Joshua A. Tucker. 2009. Disenchanted or Discerning: Voter Turnout in Post-Communist Countries. Journal of Politics, 71, 2: 473–491.
53. Pełczyńska-Nałęcz, Katarzyna. 1998. Postawy i zachowania polityczne – tendencje zmian w latach 1988–1995. W: W. Adamski, red. Polacy 95. Aktorzy i klienci transformacji. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
54. Persson, Mikael, Hanna Wass, Henrik Oscarsson. 2013. The Generational Effect in Turnout in the Swedish General Elections, 1960–2010. Scandinavian Political Studies, 36, 3: 249–69.
55. Plutzer, Eric. 2002 Becoming a habitual voter: inertia, resources, and growth in young adulthood. American Political Science Review, 96, 1: 41–56.
56. Pop-Eleches, Grigore, Joshua Tucker. 2011. Communism’s Shadow: Postcommunist Legacies, Values, and Behavior. Comparative Politics, 43, 4: 379–399.
57. Pop-Eleches, Grigore, Joshua A. Tucker. 2017. Communism’s Shadow. Historical Legacies and Contemporary Political Attitudes. Princeton, NJ: Princeton University Press.
58. Raciborski, Jacek. 1989. Rytuał, plebiscyt czy wybory? Warszawa: Instytut Socjologii UW.
59. Raciborski, Jacek. 2011. Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
60. Riker, William H., Peter C. Ordeshook. 1968. A theory of the calculus of voting. American Political Science Review, 62, 1: 25–43.
61. Roper, Steven D., Florin Fesnic. 2003. Historical Legacies and Their Impact on Post-Communist Voting Behaviour. Europe-Asia Studies, 55, 1: 119–131.
62. Rosenstone, Steven J., John M. Hansen. 1993. Mobilization, Participation, and Democracy in America. New York, USA: Macmillan.
63. Smets Kaat, Anja Neundorf. 2014. The hierarchies of age-period-cohort research: political context and the development of generational turnout patterns. Electoral Studies, 33, 1: 41–-51.
64. Smets Kaat, Carolien van Ham. 2013. The embarrassment of riches? A meta-analysis of individual-level research on voter turnout. Electoral Studies, 32, 2: 344–359.
65. Sztompka, Piotr. 2002. Socjologia. Kraków: Znak.
66. Teixeira, Ruy A. 1992. The Disappearing American Voter. Washington: The Brooking Institution.
67. Topf, Richard. 1995. Electoral Participation. W: H.-D. Klingemann, D. Fuchs, eds. Citizens and the State. Oxford: Oxford University Press, 27–51.
68. Verba, Sidney, Norman H. Nie. 1972. Participation in America. Political Democracy and Social Equality. New York, NY: Harper and Row.
69. Verba, Sidney, Kay L. Schlozman, Henry E. Brady. 1995. Voice and Equality: Civic Voluntarism in American Politics. Cambridge, MA: Harvard University Press.
70. Wass, Hanna. 2007. The Effects of Age, Generation and Period on Turnout in Finland 1975–2003. Electoral Studies, 26, 3: 648–659.
71. Wass, Hanna, André Blais. 2017. Turnout. W: K. Arzheimer, J. Evans, M. Lewis-Beck, eds. The SAGE Handbook of Electoral Behaviour. London: SAGE, 459–488.
72. Walczak, Agnieszka, Wouter van der Brug, Catherine E. de Vries. 2012. Long- and short-term determinants of party preferences: inter-generational differences in Western and East Central Europe. Electoral Studies, 31, 2: 273–284.
73. Wolfinger, Raymond E., Steven J. Rosenstone. 1980. Who Votes? New Haven, CT: Yale University Press.
74. Worach-Kardas, Halina. 1983. Wiek a pełnienie ról społecznych. Warszawa, Łódź: PWN.
75. Zagórski, Piotr. 2021. Electoral Turnout in Central and Eastern Europe: The Legacies of Communist Socialisation. Europe-Asia Studies, 73, 10: 1797–1831. DOI: 10.1080/09668136.2021.1991892.
76. Zagórski, Piotr. 2022. Too Much to Choose from? The Long-Term Effects of Political Fragmentation on Electoral Turnout. Politics, 42, 3: 358–375. DOI: 10.1177/0263395720971210.
77. Zagórski, Piotr, Radosław Markowski. 2021. Persistent Legacies of the Empires: Partition of Poland and Electoral Turnout. East European Politics and Societies, 35, 2: 336–362. DOI: 10.1177/0888325420907678.
78. Żerkowska-Balas, Marta, Mateusz Zaremba. 2015. Partycypacja nowych wyborców. Fundacja im. Stefana Batorego. http://www.glosuj.org.pl/wp-content/uploads/2015/10/partycypacja_nowych_pelny.pdf

Go to article

Authors and Affiliations

Mikołaj Cześnik
1
ORCID: ORCID
Piotr Zagórski
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet SWPS
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Media będące głównym źródłem informacji o polityce kształtują opinie, postawy i zachowania odbiorców. Wpływ na ten proces ma nasilająca się w ostatnich latach polaryzacja i upartyjnienie polskich mediów, które zamiast obiektywnej informacji oferują przekaz jednostronny, zgodny z preferencjami politycznymi odbiorców, wzmacniający poczucie tożsamości i intensyfikujący wzajemną niechęć pomiędzy zwolennikami poszczególnych opcji. Celem niniejszego artykułu jest sprawdzenie, czy i w jakim stopniu konsumpcja mediów (tradycyjnych i nowych) wpłynęła na wykształcenie negatywnej identyfikacji partyjnej w 2015 i 2019 roku. Wyniki analiz przeprowadzonych z wykorzystaniem danych PGSW pokazują, że regularne korzystanie z mediów, w szczególności z telewizji i mediów społecznościowych, zwiększa szanse na wykształcenie negatywnej identyfikacji partyjnej. Wpływ mediów jest do pewnego stopnia zależny od politycznego wyrobienia, nie zależy natomiast od zgodności przekazu medialnego ze światopoglądem badanych.
Go to article

Bibliography

1. Bakshy, Eytan, Messing Solomon, Adamic Lada A. 2015. Exposure to ideologically diverse news and opinion on Facebook. Science, 348: 1130–32. DOI: 10.1126/science.aaa1160.
2. Barber, Michael, Nolan McCarty. 2015. Causes and Consequences of Polarization. Political Negotiation: A Handbook, 15–58. DOI: 10.1017/CBO9781316091906.002.
3. Baumeister, Roy, Ellen Bratslavsky, Catrin Finkenauer, Kathleen Vohs. 2001. Bad Is Stronger than Good. Review of General Psychology, 5: 323–370. DOI: 10.1037/1089-2680.5.4.323.
4. Boxell, Levi, Gentzkow Matthew, Shapiro Jesse M. 2017. Greater Internet use is not associated with faster growth in political polarization among US demographic groups. Proceedings of the National Academy of Sciences, 114, 40: 10612–10617. DOI: 10.1073/pnas.1706588114.
5. Brewer, Marilynn B. 1991. The Social Self: On Being the Same and Different at the Same Time. Personality and Social Psychology Bulletin, 17, 5: 475–82. DOI: 10.1177/0146167291175001.
6. Cacioppo, John, Gary Berntson. 1994. Relationship between Attitudes and Evaluative Space: A Critical Review, with Emphasis on the Separability of Positive and Negative Subtrates. Psychological Bulletin, 115: 401–23. DOI: 10.1037/0033-2909.115.3.401.
7. Campbell, Angus, Philip E. Converse, Warren E. Miller, Donald E. Stokes. 1960. The American voter. Oxford, England: John Wiley.
8. Carlson, Jon, Mayra Chavez, Luis Miramontes, Abraham Olivares, Llonel Onsurez. 2009. Political Party Realignment in Mexico: Fragmentation, Consolidation, and Party Identification. SSRN Electronic Journal. DOI: 10.2139/ssrn.1472555.
9. Caruana, Nicholas J., R. Michael McGregor, Laura B. Stephenson. 2015. The Power of the Dark Side: Negative Partisanship and Political Behaviour in Canada. Canadian Journal of Political Science/Revue Canadienne de Science Politique, 48, 4: 771–89. DOI: 10.1017/S0008423914000882.
10. Conover, Pamela Johnston, Stanley Feldman. 2004. The Origins and Meaning of Liberal/Conservative Self-Identifications. Political psychology: Key readings. New York, NY, US: Psychology Press. DOI: 10.4324/9780203505984-11.
11. Crewe, Ivor. 1976. Party Identification Theory and Political Change in Britain. W: I. Budge, I. Crewe, D. Farlie, eds. Party Identification and Beyond. London: Wiley.
12. Garry, John. 2007. Making ‘party identification’ more versatile: Operationalisingthe concept for the multiparty setting. Electoral Studies, 26, 2: 346–358. DOI: 10.1016/j.electstud.2006.07.003.
13. Gawrońska-Nowak, Bogna, Piotr Lis, Joanna Konieczna-Sałamatin. 2021. Media and Populism. Springer Books, w: Trade Wins or Trade Wars: 161–70. Springer. https://ideas.repec.org/h/spr/sprchp/978-3-030-76997-0_8.html.
14. Grabe, Maria Elizabeth, Annie Lang, Shuhua Zhou, Paul David Bolls. 2000. Cognitive Access to Negatively Arousing News: An Experimental Investigation of the Knowledge Gap. Communication Research 27, 1: 3–26. https://doi.org/10.1177/009365000027001001.
15. Gutmann, Amy, Dennis Thompson. 2010. The Mindsets of Political Compromise. Perspectives on Politics, 8, 4: 1125–1143. DOI: 10.1017/S1537592710003270.
16. Hetherington, Marc J., Thomas J. Rudolph. 2015. Why Washington Won’t Work: Polarization, Political Trust, and the Governing Crisis. Why Washington Won’t Work. Chicago: University of Chicago Press. DOI: 10.7208/9780226299358.
17. Iyengar, Raghuram, Sangman Han, Sunil Gupta. 2009. Do Friends Influence Purchases in a Social Network? SSRN Scholarly Paper 1392172. Rochester, NY: Social Science Research Network. DOI: 10.2139/ssrn.1392172.
18. Iyengar, Shanto, Masha Krupenkin. 2018. The Strengthening of Partisan Affect. Political Psychology, 39: 201–18. DOI: 10.1111/pops.12487.
19. Iyengar, Shanto, Gaurav Sood, Yphtach Lelkes. 2012. Affect, Not Ideology: A Social Identity Perspective on Polarization. Public Opinion Quarterly, 76, 3: 405–31. DOI: 10.1093/poq/nfs038.
20. Iyengar, Shanto, Sean J. Westwood. 2015. Fear and Loathing across Party Lines: New Evidence on Group Polarization. American Journal of Political Science, 59, 3: 690–707. DOI: 10.1111/ajps.12152.
21. Johnston, Richard. 1992. Party Identification Measures in the Anglo-American Democracies: A National Survey Experiment. American Journal of Political Science, 36, 2: 542–59. DOI: 10.2307/2111490.
22. Klimkiewicz, Beata. 2021. The Public Sphere and the Changing News Media Environment in Poland: Towards Structural Polarisation. Javnost – The Public, 28, 1: 53–74. DOI: 10.1080/13183222.2021.1861408.
23. Kosiara-Pedersen, Karina, Kasper M. Hansen. 2015. Gender Differences in Assessments of Party Leaders. Scandinavian Political Studies, 38, 1: 26–48. DOI: 10.1111/1467-9477.12033.
24. Lelkes, Yphtach, Gaurav Sood, Shanto Iyengar. 2017. The Hostile Audience: The Effect of Access to Broadband Internet on Partisan Affect. American Journal of Political Science, 61, 1: 5–20. DOI: 10.1111/ajps.12237.
25. Levendusky, Matthew, Neil Malhotra. 2016. Does Media Coverage of Partisan Polarization Affect Political Attitudes? Political Communication, 33, 2: 283–301. DOI: 10.1080/10584609.2015.1038455.
26. Levendusky, Matthew S. 2013. Why Do Partisan Media Polarize Viewers? American Journal of Political Science, 57, 3: 611–23. DOI: 10.1111/ajps.12008.
27. Maggiotto, Michael A., James E. Piereson. 1977. Partisan Identification and Electoral Choice: The Hostility Hypothesis. American Journal of Political Science, 21, 4: 745–67. DOI: 10.2307/2110735.
28. Mason, Lilliana. 2013. The Rise of Uncivil Agreement: Issue Versus Behavioral Polarization in the American Electorate. American Behavioral Scientist, 57, 1: 140–59. DOI: 10.1177/0002764212463363.
29. Medeiros, Mike, Alain Noël. 2014. The Forgotten Side of Partisanship: Negative Party Identification in Four Anglo-American Democracies. Comparative Political Studies, 47, 7: 1022–46. DOI: 10.1177/0010414013488560.
30. Meeus, Wim, Rens Van De Schoot, Loes Keijsers, Seth J. Schwartz, Susan Branje. 2010. On the Progression and Stability of Adolescent Identity Formation: A Five-Wave Longitudinal Study in Early-to-Middle and Middle-to-Late Adolescence. Child Development, 81, 5: 1565–1581. DOI: 10.1111/j.1467-8624.2010.01492.x.
31. McGregor, Michael, R., Nicholas J. Caruana, Laura B. Stephenson. 2015. Negative Partisanship in a Multi-party System: The Case of Canada. Journal of Elections, Public Opinion and Parties, 25, 3: 300–316. DOI: 10.1080/17457289.2014.997239.
32. Mudde, Cas. 2017. Populism: An Ideational Approach. https://works.bepress.com/cas_mudde/121/.
33. Puglisi, Riccardo, James M. Snyder. 2011. Newspaper Coverage of Political Scandals. The Journal of Politics, 73, 3: 931–950. DOI: 10.1017/S0022381611000569.
34. Ray, Devin G., Diane M. Mackie, Robert J. Rydell, Eliot R. Smith. 2008. Changing Categorization of Self Can Change Emotions about Outgroups. Journal of Experimental Social Psychology, 44, 4: 1210–13. DOI: 10.1016/j.jesp.2008.03.014.
35. Reiljan, Andres. 2020. ‘Fear and Loathing across Party Lines’ (Also) in Europe: Affective Polarisation in European Party Systems. European Journal of Political Research, 59, 2: 376–396. DOI: 10.1111/1475-6765.12351.
36. Rekker, Roderik, Loes Keijsers, Susan Branje, Wim Meeus. 2019. The Formation of Party Preference in Adolescence and Early Adulthood: How and When Does It Occur in the Multiparty Context of the Netherlands? YOUNG 27, 1: 48–68. DOI: 10.1177/1103308818757037.
37. Richardson, Bradley M. 1991. European Party Loyalties Revisited. The American Political Science Review, 85, 3: 751–75. DOI: 10.2307/1963849.
38. Rogowski, Jon C., Joseph L. Sutherland. 2016. How ideology fuels affective polarization. Political Behavior, 38, 2: 485–508.
39. Rose, Richard, William Mishler. 1998. Negative and Positive Party Identification in Post-Communist Countries. Electoral Studies, 17, 2: 217–234. DOI: 10.1016/S0261-3794(98)00016-X.
40. Ruszkowski, Paweł, Andrzej Przestalski, Paweł Maranowski. 2020. Polaryzacja światopoglądowa społeczeństwa polskiego a klasy i warstwy społeczne. Collegium Civitas Press Warszawa.
41. Szczerbiak, Aleks. 2013. Poland (mainly) chooses stability and continuity: the October 2011 Polish Parliamentary election. Perspectives on European Politics and Society, 14, 4: 480–504.
42. Tajfel, Henri. 1979. Individuals and Groups in Social Psychology. British Journal of Social and Clinical Psychology, 18, 2: 183–90. DOI: 10.1111/j.2044-8260.1979.tb00324.x.
43. Tajfel, Henri, John Turner. 1979. An integrative theory of intergroup conflict. W: W. G. Austin. S Worchel. red. The social psychology of intergroup relations: 33–37. Monterrey, CA: Brooks/Cole.
44. Taylor, Shelley E. 1991. Asymmetrical effects of positive and negative events: The mobilization – minimization hypothesis. Psychological Bulletin, 110: 67–85.
45. Tworzecki, Hubert, Radoslaw Markowski. 2014. Knowledge and Partisan Bias: An Uneasy Relationship. East European Politics & Societies, 28: 836–62. DOI: 10.1177/0888325414535626.
46. Van Bavel, Jay J., Elizabeth A. Harris, Philip Pärnamets, Steve Rathje, Kimberly C. Doell, Joshua A. Tucker. 2021. Political psychology in the digital (mis)information age: A model of news belief and sharing. Social Issues and Policy Review, 15: 84–113. DOI: 10.1111/sipr.12077.
47. Vlachová, Klára. 2001. Party Identification in the Czech Republic: Inter-Party Hostility and Party Preference. Communist and Post-Communist Studies, 34, 4: 479–99. DOI: 10.1016/S0967-067X(01)00015-0.
48. Webster, Steven, Alan Abramowitz. 2017. The Ideological Foundations of Affective Polarization in the U.S. Electorate. American Politics Research, 45: 621–647. DOI: 10.1177/1532673X17703132.
49. Wenzel, Michał, Marta Żerkowska-Balas. 2018. Reading, Writing and Political Competence. Polish Sociological Review, 2, 202: 147–165. DOI: 10.26412/psr202.01.
50. Zhong, Chen-Bo, Katherine Phillips, Geoffrey Leonardelli, Adam Galinsky. 2008. Negational Categorization and Intergroup Behavior. Personality & social psychology bulletin, 34: 793–806. DOI: 10.1177/0146167208315457.
51. Żerkowska-Balas, Marta. 2022. Of Love and Hate. Origins and Effects of Positive and Negative Party Identification in Poland. Polish Sociological Review, 1: 3–22. DOI: 10.26412/psr217.01.
52. Żerkowska-Balas, Marta, Mikołaj Cześnik, Mateusz Zaremba. 2017. Dynamika wiedzy politycznej Polaków. Studia Socjologiczne, 3: 7–31.

Go to article

Authors and Affiliations

Marta Żerkowska-Balas
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet SWPS
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Krytyka jakości debaty publicznej w Polsce i jej spolaryzowanej konstrukcji jest szeroko obecna nie tylko w dyskursie naukowym, ale także w dyskursie tych, którzy ją współtworzą. Celem prezentowanych badań jest, po pierwsze, analiza samowiedzy medialnych elit symbolicznych na temat strukturalnych i komunikacyjnych problemów debaty publicznej, zwłaszcza związanych z polaryzacją medialną, oraz na temat własnej pozycji i uwarunkowań udziału w dyskursie publicznym. Po drugie, celem jest problematyzacja świadomości dyskursowej badanych, czyli ich kompetencji rozróżniania rzeczywistości i jej dyskursowego naddatku oraz gotowości krytycznej analizy swojego wkładu w debatę publiczną. Analizowany materiał empiryczny pochodzi z 21 wywiadów pogłębionych przeprowadzonych od czerwca do października 2021 roku z dziennikarzami, publicystami i publicznymi intelektualistami, którzy są związani z ogólnopolskimi mediami opiniotwórczymi. Choć badani formułują pogłębioną, często radykalną krytykę elit symbolicznych, to dość rzadko są gotowi do krytycznej autoanalizy oraz zakwestionowania substancjalnego charakteru polaryzacji medialnej i dostrzeżenia w jej diagnozie reprodukcji dyskursu o podziałach społecznych.
Go to article

Bibliography

1. Bajka, Zbigniew. 1991. Dziennikarze (1981–1990). Zeszyty Prasoznawcze, 1–2: 149–159.
2. Bajka, Zbigniew. 2000. Dziennikarze lat dziewięćdziesiątych. Zeszyty Prasoznawcze, 3–4: 42–63.
3. Borucki, Andrzej. 1967. Kariery zawodowe i postawy społeczne inteligencji w PRL 1945–1959. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum.
4. Borucki, Andrzej, red. 1980. Polska inteligencja współczesna. Z problematyki samowiedzy. Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii PAN, Instytut Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego.
5. CBOS. 2016. Społeczne oceny uczciwości i rzetelności zawodowej. Komunikat z badań, 34. Oprac. R. Boguszewski. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
6. CBOS. 2019. Wiarygodność mediów. Komunikat z badań, 70. Oprac. M. Omyła-Rudzka, M. Feliksiak. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
7. CBOS. 2021. Postrzeganie telewizyjnych programów informacyjnych i publicystycznych. Komunikat z badań, 106. Oprac. M. Omyła-Rudzka, B. Roguska. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
8. Chałasiński, Józef. 1958. Przeszłość i przyszłość inteligencji polskiej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
9. Chałasiński, Józef. 1962. Socjologia Spencera jako element społecznej samowiedzy inteligencji w Anglii, w Polsce i Ameryce w końcu XIX stulecia. Przegląd Socjologiczny, 16, 1: 7–30.
10. Chlebowski, Michał. 2020. Dziennikarzy portret własny. Kraków: Libron.
11. Curry, Jane. 1990. Poland’s Journalists. Professionalism and Politics. Cambridge-New York: Cambridge University Press.
12. Czyżewski, Marek. 2003. Trzy nurty socjologii przemocy jako odmiany dyskursu – o pułapkach czynienia przemocy wytłumaczalną. Przegląd Socjologiczny, 52, 1: 205–234.
13. Czyżewski, Marek. 2017. Retoryka podmiotowej sprawczości. Uwarunkowania – reguły – skutki. W: K. Kłosińska, R. Zimny, red. Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 98–111.
14. Czyżewski, Marek, Karol Franczak, Magdalena Nowicka, Jerzy Stachowiak. 2014. Wprowadzenie. W: Tychże, red. Dyskurs elit symbolicznych. Próba diagnozy. Warszawa: Wydawnictwo Sedno, 7–20.
15. Dahl, Robert. 1968. Some Explanations. W: R. Dahl, ed. Political Oppositions in Western Democracies. New Heaven-London: Yale University Press.
16. Dobek-Ostrowska, Bogusława, Paulina Barczyszyn, red. 2016. Zmiana w dziennikarstwie w Polsce, Rosji i Szwecji. Analiza porównawcza. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
17. Edelman Trust Barometer. 2018. Global Report. https://www.edelman.com/trust/2018-trust-barometer. Dostęp 1.07.2022.
18. Fisher, Mark. 2020. Realizm kapitalistyczny. Przekład Andrzej Karalus. Warszawa: Książka i Prasa.
19. Foucault, Michel. 1995. Historia seksualności. Przekład Bogdan Banasiak, Tadeusz Komendant, Krzysztof Matuszewski. Warszawa: Czytelnik.
20. Foucault, Michel. 1998. Trzeba bronić społeczeństwa. Przekład Małgorzata Kowalska. Warszawa: Wydawnictwo KR.
21. Foucault, Michel. 2002. Porządek dyskursu. Przekład Michał Kozłowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
22. Garfinkel, Harold. 1989. Aspekty problemu potocznej wiedzy o strukturach społecznych. W: Z. Krasnodębski, red. Fenomenologia i socjologia. Warszawa: PWN, 324–342.
23. Głowacki, Michał, Michał Kuś. 2019. Media Accountability meets Media Polarisation: A Case Study from Poland. W: T. Eberwein, S. Fengler, M. Karmasin, eds. Media Accountability in the Era of Post-Truth Politics: European Challenges and Perspectives. London-New York: Routledge, 100–115.
24. Grabowska, Mirosława. 2004. Podział postkomunistyczny: społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
25. Hallin, Daniel C., Paolo Mancini. 2007. Systemy medialne. Trzy modele mediów i polityki w ujęciu porównawczym. Przekład Marta Lorek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
26. Jarosz, Maria, red. 2005. Wygrani i przegrani polskiej transformacji. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN i Oficyna Naukowa.
27. Jarosz, Maria. 2013. Jedna Polska? Zarys przywilejów. W: M. Jarosz, red. Polskie bieguny. Społeczeństwo w czasach kryzysu. Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN i Oficyna Naukowa, 17–49.
28. Kania, Dorota, Jerzy Targalski, Maciej Marosz. 2013. Resortowe dzieci. Media. Warszawa: Fronda.
29. Kopeć-Ziemczyk, Katarzyna. 2020. Polaryzacja mediów w Polsce. Analiza zawartości „Wiadomości” TVP i „Faktów” TVN w okresie kampanii samorządowej w 2018 roku. Warszawa: Uniwersytet Warszawski (niepublikowana praca doktorska).
30. Koselleck, Reinhart. 2012. Warstwy czasu. Studia z metahistorii. Warszawa: Oficyna Naukowa.
31. Kulas, Piotr. 2017. Inteligenckość zaprzeczona. Etos i tożsamość młodych inteligenckich elit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
32. Laclau, Ernesto, Chantal Mouffe. 2007. Hegemonia i socjalistyczna strategia: przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej. Przekład Sławomir Królak. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
33. Lakoff, George, Mark Johnson. 2020. Metafory w naszym życiu. Przekład Tomasz Krzeszowski. Warszawa: Aletheia.
34. Lewestam, Karolina. 2018. Różnorodność mediów to pułapka. Wpadamy w nią jak muchy. Dziennik Gazeta Prawna, 7 października 2018. https://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/582648,telewizja-radio-internet-media-spolecznosciowe-przekaz-rzeczywistosc.html. Dostęp 1.07.2022.
35. Lipiński, Artur. 2019. Banalny antykomunizm i podział postkomunistyczny. Konstruowanie pamięci zbiorowej w polskim dyskursie politycznym. Studia Polityczne, 47, 2: 51–74. DOI: 10.35757/ STP.2019.47.2.3.
36. Męcfal, Sylwia. 2019. Prasa lokalna w relacjach z kluczowymi aktorami społecznymi. Kraków: Universitas.
37. Mocek, Stanisław. 2006. Dziennikarze po komunizmie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar i Collegium Civitas Press.
38. Mouffe, Chantal. 2015. Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie. Przekład Barbara Szelewa. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
39. Nowicka-Franczak, Magdalena. 2018. Antyinteligenckość jako strategia komunikacyjna w debacie publicznej. W: P. Kulas, P. Śpiewak, red. Od inteligencji do postinteligencji. Wątpliwa hegemonia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 72–101.
40. Nowicka-Franczak, Magdalena. 2021. Self-Criticism in Post-Communist Times: The Polish Debate on the Democratic Transition in the Eastern European Context. Communist and Post-Communist Studies, 54, 4: 28–53. DOI: 10.1525/j.postcomstud.2021.54.4.28.
41. Obacz, Piotr. 2018. Podział „Polska solidarna – Polska liberalna” w świetle wybranych koncepcji pluralizmu politycznego. Kraków: Libron.
42. Olędzki, Jerzy. 1998. Polish Journalists: Professionals or not?. In: D. H. Weaver, W. Wu, eds. The Global Journalist. News People Around the World. Hampton Press: New Jork, 277–297.
43. Palska, Hanna. 1994. Nowa inteligencja w Polsce Ludowej. Świat przedstawień i elementy rzeczywistości. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
44. Popielarz, Ewa, red. 2011. Polska solidarna czy Polska liberalna: wyzwania dla społeczeństwa, państwa i prawa. Kraków: Księgarnia Akademicka.
45. Posner, Richard A. 2001. Public Intellectuals: A Study of Decline. Cambridge: Harvard University Press.
46. Raciborski, Jacek. 2019. Zakrzepnięcie PiS i AntyPiS. Klasa ludowa kontra średnia, minimalne przepływy – analiza Raciborskiego. OKO.press, 24 czerwca 2019. https://oko.press/zakrzepniecie-pis-i-antypis-klasa-ludowa-kontra-srednia-minimalne-przeplywy-analiza-raciborskiego/. Dostęp 11.08.2022.
47. Rychard, Andrzej, Henryk Domański, Paweł Śpiewak. 2005. Polska jedna czy wiele? Warszawa: Trio.
48. Sandel, Michael J. 2020. Tyrania merytokracji. Co się stało z dobrem wspólnym? Przekład Bartosz Sałbut. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
49. Smoczyński, Rafał, Tomasz Zarycki. 2017. Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
50. Stępińska, Agnieszka, Szymon Ossowski. 2011. Dziennikarze w Polsce: wartości, priorytety i standardy zawodowe. Studia Medioznawcze, 1: 17–28.
51. Szczepański, Jan, red. 1958. Z badań klasy robotniczej i inteligencji. Warszawa: PWN.
52. Szot, Lucyna. 2013. Dziennikarze mediów lokalnych. Między profesjonalizmem a koniecznością przetrwania. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
53. van Dijk, Teun A. 1993. Elite Discourse and Racism. Newbury Park: Sage.
54. van Dijk, Teun A., red. 2001. Badania nad dyskursem. W: T.A. van Dijk, red. Dyskurs jako struktura i proces. Przekład Teresa Dobrzyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 9–44.
55. Węglińska, Agnieszka. 2018. Dziennikarze telewizji publicznej w Polsce. Między polityką, misją a rynkiem. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
56. Wielowieyska, Dominika. 2019. Polaryzacja za pomocą nienawiści i pogardy opłaca się politycznie? Poranek Radia TOK FM. TOK FM, 14 stycznia 2019. https://audycje.tokfm.pl/podcast/71294,Polaryzacja-za-pomoca-nienawisci-i-pogardy-oplaca-sie-politycznie. Dostęp 1.07.2022.
57. Zarycki, Tomasz, Tomasz Warczok. 2014. Hegemonia inteligencka: kapitał kulturowy we współczesnym polskim polu władzy – perspektywa „długiego trwania”. Kultura i Społeczeństwo, 4: 27–49.
58. Zarycki, Tomasz, Tomasz Warczok. 2020. The Social Construction of Historical Traumas: The Polish Experience of the Uses of History in an Intelligentsia dominated Polity. European Review, 28, 6: 911–931. DOI:10.1017/S1062798720000344.

Go to article

Authors and Affiliations

Magdalena Nowicka-Franczak
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Łódzki
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

While the notions of social services co-production and older people productivity have already been employed in the academic literature independently of one another, the relationship between the two has not been established yet. The article proposes a pioneering conceptual model that combines these two issues. Since the proposal is novel, the article introduces the concepts that allow to operationalize the model as well as the graphic diagram that explains the relationships between these concepts. The article presents social services co-production as a potential source of the personal and social productivity among the older people generated by the use of their human and social capital. Its aim is to stimulate a debate on this crucial topic and invite for a further development of the proposed conceptual model.
Go to article

Bibliography

1. Abeysekera, Ruwan. 2015. Concepts and Implications of Theory of Co-production. Colombo Business Journal, 06, 2: 22–38. DOI: 10.4038/cbj.v6i2.26.
2. Alford, John. 1998. A public management road less traveled: clients as co-producers of public services. Australian Journal of Public Administration, 57: 128–137. DOI: 10.1111/j. 1467-8500.1998.tb01568.x
3. Alford, John. 2002. Why do public sector clients co-produce? Towards a contingency theory . Administration & Society, 34, 1: 32–56. DOI: 10.1177%2F0095399702034001004.
4. Alford, John, Sophie Yates. 2015. Co-production of public services in Australia: The Roles of Government Organisations and Co-producers. Australian Journal of Public Administration, 75: 159–175. DOI: 10.1111/1467-8500.12157.
5. Andrews, Rhys, Gena A. Brewer. 2013. Social Capital, Management Capacity and Public Service Performance Evidence from the US States. Public Management Review, 15, 1: 19–42. DOI: 10.1080/14719037.2012.662445.
6. Bailey, Stephen J. 2011. The evolving governance of public services in England: Extending competition, choice, co-design and co-production. Innovation and the Public Sector, 15: 68–88. DOI: 10.3233/978-1-60750-727-7-68.
7. Bartkowski, Jerzy. 2007. Kapitał społeczny i jego oddziaływanie na rozwój w ujęciu socjologicznym. In: M. Herbst, eds. Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój regionalny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 54–97.
8. Bendapudi, Neeli, Robert P. Leone. 2003. Psychological implications of customer participation in co-production. Journal of Marketing, 67, 1: 14–28. DOI: 10.1509%2Fjmkg.67.1.14.18592.
9. Białożyt, Krystyna. 2014. Produktywność osób starszych – czy produktywny jest tylko aktywny zawodowo senior? In: N.G. Pikuła, eds. Marginalizacja na rynku pracy: teorie i implikacje praktyczne. Kraków: Wydawnictwo Impuls, 87–102.
10. Bloom, David E., Dara L. Luca. 2016. The Global Demography of Aging: Facts, Explanations, Future, IZA. Discussion Paper, Institute for the Study of Labor, IZA DP, No. 10163. https://ssrn.com/abstract=2834213. Dostęp 17.07.2022.
11. Błędowski, Piotr, Barbara Szatur-Jaworska, Zofia Szweda-Lewandowska, Paweł Kubicki. 2012. Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IPSS.
12. Boudiny, Kim. 2013. Active ageing: From empty rhetoric to effective policy tool. Ageing & Society, 33, 6: 1077–1098. DOI: 10.1017/S0144686X1200030X.
13. Bourdieu, Pierre. 1986. The Forms of Capital. In: J. G. Richardson, eds. Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education. New Jork: Springer, 241–258.
14. Bovaird, Tony. 2007. Beyond Engagement and Participation: User and Community Coproduction of Public Services. Public Administration Review, 67, 5: 846–860. DOI: 10.1111/j.1540-6210.2007.00773.x.
15. Bovaird, Tony, Elke Löffler. 2009. User and community co-production of public services and public policies through collective decision-making: the role of emerging technologies. In: T. Brandsen, M. Holzer, Newark, eds. The Future of Governance. New York: NCPP, 231–251. DOI: 10.1177%2F0020852314566009.
16. Bovaird, Tony, Garry Stoker, Tricia Jones, Elke Löffler, Monica Roncancio. 2015. Activating collective co-production of public services: influencing citizens to participate in complex governance mechanisms in the UK. International Review of Administrative Sciences, 82, 1: 47–68. DOI: 10.1177%2F0020852314566009.
17. Boyle, David, Michael Harris. 2009. The Challenge Of Co-Production. How equal partnerships between professionals and the public are crucial to improving public services. Discussion Paper, London: NESTA. https://neweconomics.org/uploads/files/312ac8ce93a00d5973_3im 6i6t0e.pdf. Dostęp: 17.07.2022.
18. Brandsen, Adalbert. 2006. Current Strands in Debating User Involvement in Social Services. Strasbourg: Council of Europe.
19. Brandsen, Taco, Victor Pestoff. 2006. Co-production, the third sector and the delivery of public services. Public Management Review, 8, 4: 493–501. DOI: 10.1080/14719030601022874.
20. Brudney, Jeffrey, Robert England. 1983. Toward a definitione of the co-production concept. Public Administration Review, 43: 59–65. DOI: 10.2307/975300.
21. Butler, Rober Neil, Herbert Gleason. eds. 1985. Productive aging: Enhancing vitality in Later life. New Jork: Springer.
22. Butler, Robert, Mia Oberlink, Mal Schechter. eds. 1990. The promise of productive aging. New Jork: Springer.
23. Caldwell, Kay, Kate Coleman, Mohammed Saib. 2008. The ageing population: challenges for policy and practice. Diversity in Health and Social Care, 5, 1: 11–18.
24. Caro, Francis G., Scott A. Bass, Yung-Ping Chen. 1993. Introduction: Achiving a Productive Aging Society. In: S.A. Bass, F.G. Caro, Y-P. Chen, eds. Achiving a Productive Aging Society. London, Auburn House London, 3–25.
25. Carpiano, Richard M. 2007. Neighborhood social capital and adult health: an empirical test of a Bourdieu-based model. Health and Place, 13: 639–655. DOI: 10.1016/j.healthplace. 2006.09.001.
26. Ciepielewska-Kowalik, Anna. 2016. Koprodukcja w polityce opieki i edukacji przedszkolnej. Warszawa: Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
27. Clark, Benjamin Y., Jeffrey L. Brudney, Sung-Gheel Jang. 2013. Coproduction of government services and the new information technology: investigating the distributional biases. Public Administration Review, 73, 5: 687–701. DOI: 10.1111/puar.12092.
28. Clarke, Amanda, Lorna Warren. 2007. Hopes, fears and expectations about the future: what do older people’s stories tell us about active ageing? Ageing and Society, 27, 4: 465–488. DOI: 10.1017/S0144686X06005824.
29. Coleman, James S. 1988. Social Capital in the Creation of Human Capital. American Journal of Sociology, 86: 95–120.
30. Coleman, James S. 2012. The creation and destruction of social capital: implications for the law. Notre Dame Journal of Law Ethics Public Policy, 3: 375–404.
31. Co-production involving and led by older people. An Evidence and Practice Review. 2013, National Development Team for Inclusion, https://otbds.org/wp-content/uploads/2016/07/ NDTi_-_Coproductionandolderpeople.pdf. Access 12.03.2019.
32. Craig, Stephen C., Richard G. Niemi, Gleen E. Silver. 1990. Political efficacy and trust: A report on the NES pilot study items. Political Behavior, 12: 289–314. DOI: 10.1007/BF00992337.
33. De Witte, Kristof, Benny Geys. 2013. Citizen coproduction and efficient public good provision: theory and evidence from local public libraries. European Journal of Operational Research, 224, 3: 592–602. DOI: 10.1016/j.ejor.2012.09.002.
34. Domański, Ryszard. 2000. Miasto innowacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
35. Donatti, Christina, David Deans. 2016. Discussion Paper. Defining Productive Ageing – Engaging Consumers. Productive Ageing Centre. https://www.researchgate.net/publication/255598155_Discussion_Paper_Defining_Productive_Ageing_-_Engaging_Consumers. Access 14.01.2018.
36. Dosman, Donna, Janet Fast, Sherry A. Chapman, Norah Keating. 2006. Retirement and Productive Activity in Later Life. Journal of Family & Economic Issues, 27: 401–419. DOI: 10.1007/s10834-006-9022-y.
37. Drucker, Peter F. 1992. The New Society of Organizations. Harvard Business Review, 70, 5: 95–104.
38. Drucker, Peter F. (translation Kranas, G.). 1999. Społeczeństwo pokapitalistyczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
39. Działek, Jarosław. 2011. Kapitał społeczny – ujęcie teoretyczne i praktyka badawcza. Studia Regionalne i Lokalne, 3, 45: 100–118.
40. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES). 2013. Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wkładu osób starszych w życie społeczne i ich udziału w nim (opinia z inicjatywy własnej). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej Seria C 11/04 z 15 stycznia 2013. file:///C:/Users/Ja/AppData/Local/Temp/2013_c_011_c_01120130115pl00160020.pdf.pdf Access 12.12.2019.
41. Feng, Qiushi, Paulin Tay Straughan. 2017. What does successful aging mean? Lay perception of successful aging among Singapore elderly. Journal of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 72, 2: 204–213. DOI: 10.1093/geronb/gbw151.
42. Fihel, Agnieszka, Marek Okólski. 2014. P rzemiany cywilizacyjne, ludnościowe i starzenie się społeczeństw Koncepcja teoretyczna projektu MIG/AGEING. Poznań: Ośrodek Badań nad Migracjami, Uniwersytet Warszawski nad Migracjami, Uniwersytet Warszawski. http://migageing.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/36/2014/12/SiM_01.pdf. Access 14.07.2022.
43. Filipe, Angela, Alicia Renedo, Cicely Marston. 2017. The co-production of what? Knowledge, values, and social relations in health care. PLoS Biol, 15, 5. DOI: 10.1371/journal.pbio.2001403.
44. Fitzpatrick, Tony, Huck-ju Kwon, Nick Manning, James Midgley, Gillian Pascall. 2006. International Encyclopedia of Social Policy. Routledge.
45. Foster, Liam, Alan Walker. 2015. Active and successful aging: A European policy perspective. The Gerontologist, 55, 1: 83–90. DOI: 10.1093/geront/gnu028.
46. Frederickson, George H. 1996. Comparing the reinventing government movement with the new public administration. Public Administration Review, 43: 263–270. DOI: 10.2307/976450.
47. Gannon, Zoe, Neal Lawson. 2008. Co-production: the modernisation of public services by staff and users. London: Compass. https://www.compassonline.org.uk/wp-content/uploads/2013/05/CO-PRODUCTION.pdf. Access 17.07.2021.
48. Gawron, Grzegorz. 2017. Senioralna koprodukcja? analiza wybranych przypadków lokalnych inicjatyw na rzecz seniorów w krajach o niskich i średnich dochodach. Praca Socjalna, 5: 29–53. DOI: 10.7366/1509499548204.
49. Gawron, Grzegorz. 2020. Srebrna koprodukcja – analiza inicjatyw lokalnych na rzecz osób starszych w wybranych krajach rozwijających się. Studia Regionalne i Lokalne, 4, 82: 76–95. DOI: 10.7366/1509499548204.
50. Gawron, Grzegorz, Andrzej Klimczuk, Zofia Szweda-Lewandowska. 2021. Starzenie się populacji. Aktywizacja, koprodukcja i integracja społeczna osób starszych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. https://wydawnictwo.us.edu.pl/sites/wydawnictwo.us.edu.pl/files/wus_2021_gawron_klimczuk_szweda-lewandowska_starzenie_sie_populacji_ebook.pdf. Access 15.12.2021.
51. Gee, Elen, Gloria Gutman, eds. 2000. The Overselling of Population Aging: Apocalyptic Demography, Intergenerational Challenges and Social Policy. Toronto: Oxford University Press.
52. Golder, Peter N., Debanjan Mitra, Christine Moorman. 2012. What Is Quality? An Integrative Framework of Processes and States. Journal of Marketing, 76, 4: 1–23.
53. Goldschmidt-Clermont, Luisella, Elisabetta Pagnossin-Aligisakis. 1995. Measures of Unrecorded Economic Activities in Fourteen Countries. Human Development Report Office. https://hdr.undp.org/system/files/documents//luisellagoldschmidt-clermontpdf.pdf. Access 19.07.2021.
54. Golinowska, Stanisława. 2012. Srebrna gospodarka – ekonomiczny wymiar procesu starzenia się populacji. In: Strategie działania w starzejącym się społeczeństwie. Tezy i rekomendacje. Warszawa, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, 133–147. https://www.brpo.gov.pl/sites/default/files/13541772380.pdf. Access 19.07.2021.
55. Grewiński Mirosław. 2013. Usługi społeczne i socjalne jako wspólny obszar polityki i ekonomii społecznej. Ekonomia Społeczna, 3, 8: 24–39.
56. Halvorsen, Kathleen. E. 2003. Assessing the effects of public participation. Public Administration Review, 63, 5: 535–543. DOI: 10.1111/1540-6210.00317.
57. Hamm, Bernd. 2004. Kapitał społeczny z punktu widzenia socjologicznego. In: L. Frąckiewicz, A. Rączaszka, eds. Kapitał społeczny. Katowic: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 49–60.
58. Herian, Mitchel N., Joseph A. Hamm, Alan J. Tomkins, Lisa P. Zillig. 2012. Public Participation, Procedural Fairness, and Evaluations of Local Governance: The Moderating Role of Uncertainty. Journal of Public Administration Research and Theory, 22, 4: 815–840. DOI: 10.1093/jopart/mur064.
59. Herzog, Anna Regula, James N. Morgan. 1992. Age and gender differences in the value of productive activities. Research on Aging, 14, 2: 169–198. DOI: 10.1177%2F0164027592142002.
60. Hinterlong, James, Nancy Morrow-Howell, Michael Sherraden. 2001. Productive Aging: Principles and Perspective. In: N. Morrow-Howell, J. Hinterlong, M. Sherraden, eds. Productive Aging. Concepts and Challenges. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 3–18.
61. Irvin, Renee. A., John Stansbury. 2004. Citizen participation in decision making: Is it worth the effort? Public Administration Review, 64, 1: 55–65. DOI: 10.1111/j.1540-6210.2004.00346.x.
62. Jackson, James S. 2001. Changes over the Life Course in Productive Activities: Comparison of Black and White Populations. In: N. Morrow-Howell, J. Hinterlong, M. Sherraden, eds. Productive Aging. Concepts and Challenges. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 214–244.
63. Jakobsen, Morten. 2012. Can government initiatives increase citizen coproduction? Results of a randomized field experiment. Journal of Public Administration Research and Theory, 23, 1: 27–54. DOI: 10.1093/jopart/mus036.
64. Jakobsen, Morten, Simon C. Andersen. 2013. Co-production and Equity in Public Service Delivery. Public Administration Review, 2013, 73: 704–713. DOI: 10.1111/puar.12094.
65. Kaye, Lenard W., Sandra S. Butler, Nancy M. Webster. 2003. Toward a productive aging paradigm for geriatric practice. Ageing International, 28, 2: 200–213. DOI: 10.1007/s12126-003-1024-6.
66. Kaźmierczak, Tomasz. 2011. Partycypacja publiczna: obywatel jako koproducent usług publicznych. In: A. Olech ed. Partycypacja publiczna. O uczestnictwie w życiu wspólnoty lokalnej. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, Fundacja Instytut Spraw Publicznych, 175–191.
67. Kaźmierczak, Tomasz. 2012. Koprodukcja, czyli „prawo do miasta” w działaniu – jak poprawić partycypację publiczną przez udział obywateli w świadczeniu usług publicznych. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, Analizy i opinie nr 2.
68. Kaźmierczak, Tomasz. 2014. Koprodukcja usług publicznych (koncepcja, badania, rola w świadczeniu usług adresowanych do osób wykluczonych społecznie, warunki upowszechnienia. http://www.eapn.org.pl/wpcontent/uploads/2014/06/EAPN_ekspertyza_TK.pdf. Access 15.08.2018.
69. Khine, Pwint Kay, Jianing Mi, Raza Shahid. 2021. A Comparative Analysis of Co-Production in Public Services. Sustainability, 13,12. DOI: 10.3390/su13126730.
70. Kim, Soonhee, Jooho Lee. 2012. E-Participation, Transparency, and Trust in Local Government. Public Administration Review, 72, 6: 819–828. DOI: 10.1111/j.1540-6210.2012.02593.x.
71. Klein, Peter G., Michael L. Cook. 2006. T.W. Schultz and the Human-Capital Approach to Entrepreneurship. Review of Agricultural Economics, 28, 3: 344–350.
72. Klimczuk, Andrzej. 2012. Kapitał społeczny ludzi starych na przykładzie mieszkańców miasta Białystok. Białystok: Wydawnictwo Wiedza i Edukacja.
73. Król, Henryk. 2006. Istota rozwoju kapitału ludzkiego organizacji. In: H. Król, A. Ludwiczyński, eds. Zarządzanie zasobami ludzkimi. Tworzenie kapitału ludzkiego organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 423–451.
74. Kunasz, Marek. 2004. Teoria kapitału ludzkiego na tle dorobku myśli ekonomicznej. In: A. Manikowski, A. Psyk, eds. Unifikacja gospodarek europejskich: szanse i zagrożenia. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 433–442.
75. Krzyszkowski, Jerzy. 2015. Wzrost znaczenia usług społecznych w czasach wyzwania demograficznego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 2, 312: 9–24. http://hdl.handle.net/11089/15533.
76. Krzyżowski Łukasz, Wojciech Kowalik, Katarzyna Suwada, Anna Pawlina. 2014. Młodzi emeryci w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
77. Levine, Charles H., George Fisher. 1984. Citizenship and service delivery: the promise of co-production. Public Administration Review, 44: 178–189. DOI: 10.2307/975559.
78. Ma, Liang, Xia Wu. 2019.Citizen engagement and co-production of e-government services in China. Journal of Chinese Government, 2019, 5: 1–22. DOI: 10.1080/23812346.2019.1705052.
79. Martinson, Marty, Clara Berridge. 2015. Successful aging and its discontents: A systematic review of the social gerontology literature, The Gerontologist, 55, 1: 58–69. DOI: 10.1093/geront/gnu037.
80. McDonald, Scott, Jennifer Roberts. 2002. Growth and multiple forms of human capital in an augmented Solow model: a panel data investigation. Economic Letters, 74: 271–276. DOI: 10.1016/S0165-1765(01)00539-0.
81. Morrow-Howell, Nancy, Emily Greenfield. 2016. Productive engagement in later life. In: L. K. George, K. F. Ferraro eds. Handbook of aging and the social sciences. San Diego: Academic Press, 293–313.
82. Narushima, Miya, Jian Liu, Naomi Distelkamp. 2018. Lifelong learning in active aging discourse: its conserving effect on wellbeing, health and vulnerability. Ageing and Society, 38, 4: 651–675. DOI: 10.1017/S0144686X16001136.
83. Needham, Catherine. 2008. Realising the Potential of Co-production: Negotiating Improvements in Public Services. Journal of Social Policy and Society, 7, 2: 221–231. DOI: 10.1017/S1474746407004174.
84. Needham, Catherine, Sarah Carr. 2009. SCIE Research briefing 31: co-production: an emerging evidence base for adult social care transformation. Social Care Institute for Excellence.
85. Neshkova, Milena I., Hai Guo. 2012. Public Participation and Organizational Performance: Evidence from State Agencies. Journal of Public Administration Research and Theory, 22, 2: 267–288. DOI: 10.1093/jopart/mur038.
86. Nitrini, Ricardo. 2011. Successful aging in Brazil. Arq Neuropsiquiatr, 69, 4: 577–578. DOI: 10.1590/s0004-282x2011000500001.
87. Ogura Seiritsu., Michael Jakovljevic. 2018. Editorial: Global population aging – health care, social and economic consequences. Frontiers in Public Health, 6, 335. www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpubh.2018.00335/full. Access 17.07.2022.
88. Osborne, Stephen P. 2010. Delivering public services: time for a new theory? Public Management Review, 12: 1–10. DOI: 10.1080/14719030903495232.
89. Osborne, Stephen P., Kirsty Strokosch. 2013. It takes Two to Tango? Understanding the Co-production of Public Services by Integrating the Services Management and Public Administration Perspectives. British Journal of Management, 24: 31–47. DOI: 10.1111/1467-8551.12010.
90. Ostrom, Vincent, Elinor Ostrom. 1971. Public Choice: A Different Approach to the Study of Public Administration. Public Administration Review, 31, 2: 203–216. DOI: 10.2307/974676.
91. Ostrom, Elinor. 1972. Metropolitan reform: propositions derived from two traditions. Social Science Quarterly, 53: 474–493. https://www.jstor.org/stable/42860228.
92. Ostrom, Elinor. 1996. Crossing the great divide: Coproduction, synergy and development. World Development, 24, 6: 1073–1087. DOI: 10.1016/0305-750X(96)00023-X.
93. Ostrom, Elinor. 1999. Crossing the Great Divide: Coproduction, Synergy, and Development. In: M.D. McGinnis, eds. Polycentric Governance and Development. Readings from the Workshop in Political Theory and Policy Analysis. Michigan: University of Michigan Press.
94. Ostrom, Elinor. 2000. Crowding out citizenship. Scandinavian Political Studies, 23, 1: 1–16. DOI: 10.1111/1467-9477.00028.
95. Parks, Roger B., Paula C. Baker, Larry Kiser, Roland Oakerson, Elinor Ostrom, Vincent Ostrom, Stephen L. Percy, Martha B. Vandivort, Gordon P. Whitaker, Rick Wilson. 1981. Consumers As Coproducers Of Public Services: Some Economic And Institutional Considerations. Policy Studies Journal, 9, 7: 1001–1011. DOI: 10.1111/j.1541-0072.1981.tb01208.x.
96. Parrado, Salvador, Gregg G. Van Ryzin, Tony Bovaird, Elke Loffler. 2013. Correlates of co-production: Evidence from a five-nation survey of citizens. International Public Management Journal, 16, 1: 85–112. DOI: 10.1080/10967494.2013.796260.
97. Peng, Du, Wang Fei. 2013. Productive ageing in China: Development of concepts and policy practice. Ageing International, 38,4: 4–14. DOI: 10.1007/s12126-012-9169-9.
98. Pestoff, Victor. 2006. Citizens and co-production of welfare services – Childcare in eight European countries. Public Management Review, 8, 4: 503–519. DOI: 10.1080/1471 9030601022882.
99. Pestoff, Victor, Stephen P., Osborne, Taco Brandsen. 2006. Patterns of co-production in public services: Some concluding thoughts. Public Management Review, 8, 4: 591–595. DOI: 10.1080/14719030601022999.
100. Pestoff, Victor. 2011. Co-production, new public governance and third sector social services in Europe. Ciências Sociais Unisinos, 47, 1: 15–24. DOI: 10.4013/csu.2011.47.1.0.
101. Pestoff, Victor. 2012. Co-production and Third Sector Social Services in Europe: Some Concepts and Evidence. International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 23: 1102–1118. DOI: 10.1007/s11266-012-9308-7.
102. Piekut-Brodzka, Danuta M. 2004. Kapitał ludzki i inwestycje w ludzkie istnienie oraz kapitał społeczny a praca socjalna. In: L. Frąckiewicz, A. Rączaszka, eds. Kapitał społeczny. Katowice: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 201–212.
103. Putnam, Robert D. 1993. The Prosperous Community. Social Capital and Public Life. The American Prospect, 3, 35–42.
104. Putnam, Robert D. 2000. Bowling alone: The collapse and revival of American community. Touchstone Books.
105. Radnor, Zoe, Stephen P. Osborne, Tony Kinder, Jean Mutton. 2013. Operationalizing Co-production in Public Service Delivery: The contribution of service blueprinting. Public Management Review, 16, 3: 402–423. DOI: 10.1080/14719037.2013.848923.
106. Reinhard, Wolfgang. 2009. Życie po europejsku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
107. Rich, Richard C. 1981. Interaction of the voluntary and governmental sectors: Toward an understanding of the co-production of municipal services. Administration and Society, 13: 59–76. DOI: 10.1177%2F009539978101300104.
108. Robinson, Mark, Gordon White. 1997. The Role of Civil Organizations in the Provision of Social Services. Towards Synergy. Research for Action 37, UNU World Institute for Development Economics Research.
109. Robison Lindon J., Allan A. Schmid, Marcelo E. Siles. 2002. Is social capital really capital? Review of Social Economy, 60, 1: 1–21. DOI: 10.1080/00346760110127074.
110. Rosentraub, Mark, Robert Warren. 1987. Citizen participation in the production of urban services. Public Productivity Review, 10: 75–89. DOI: 10.1177%2F004208168401900403.
111. Rowe, John W., Robert L. Kahn. 1998. Successful aging. New York: Pantheon/Random House.
112. Rutkowska, Anna. 2012. Istota kapitału ludzkiego i wybrane metody jego pomiaru. Zarządzanie i Finanse, 10.1, 3: 339–348.
113. Sadowski, Andrzej. 2006. Białystok. Kapitał społeczny mieszkańców miasta. Białystok: Wyższa Szkoła Ekonomii w Białymstoku.
114. Sharp, Eleine B. 1980: Toward a New Understanding of Urban Services and Citizen Participation: The Coproduction Concept. American Review of Public Administration, 14, 2: 105–118. DOI: 10.1177/027507408001400203.
115. Sicilia, Mariafrancesca, Enrico Guarini, Alesandro Sancino, Martino Andreani, Renato Ruffini. 2016. Public services management and co-production in multi-level governance settings. International Review of Administrative Sciences, 82, 1: 8–27. DOI: 10.1177%2 F0020852314566008.
116. Silagi Marcela Lima, Camila Maia Rabelo, Eliane Schochat, Leticia Lessa Mansur. 2015. Healthy aging and compensation of sentence comprehension auditory deficits. BioMed Research Internationa. 640657. DOI: 10.1155/2015 /640657.
117. Sorrentino, Maddalena, Mariafrancesca Sicilia, Michael Howlett. 2018. Understanding co-production as a new public governance tool, policy and society. Policy and Society, 37, 3: 277–293. DOI: 10.1080/14494035.2018.1521676.
118. Starzenie się ludności w Unii Europejskiej – stan obecny i prognoza. 2018. Opracowania tematyczne (OT–662), Warszawa: Kancelaria Senatu, Biuro analiz, dokumentacji i korespondencji. https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/160/plik/ot-662.pdf. Dostęp 18.07.2022.
119. Sześciło, Dawid. 2014. Współzarządzanie (zarządzanie partycypacyjne): teoria i praktyka. Administracja: teoria, dydaktyka, praktyka, 2, 35: 49–66.
120. Sześciło, Dawid. 2015a. Współzarządzanie a usługi publiczne. In: S. Mazur, eds. Współzarządzanie publiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 286–302.
121. Sześciło, Dawid. 2015b. W poszukiwaniu trzeciej drogi – poza etatystycznym i rynkowym modelem usług publicznych. https://www.academia. edu/12658333/W_poszukiwaniu_trzeciej_drogi_poza_etatystycznym_i_rynkowym_modelem_us%C5%82ug_publicznych. Access 18.09.2018.
122. Sześciło, Dawid. 2015c. Samoobsługowe państwo dobrobytu. Czy obywatelska koprodukcja uratuje usługi publiczne? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
123. Sześciło, Dawid. 2015d. Koprodukcja a ekonomia społeczna. Alternatywa rozłączna czy komplementarność? Ekonomia Społeczna, 1: 79–87. DOI: 10.15678/ES.2015.1.06.
124. Szukalski, Piotr. 2009. Przygotowanie do starości jako zadanie dla jednostek i zbiorowości. In: P. Szukalski, ed. Przygotowanie do starości. Polacy wobec starzenia się. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, 39–55.
125. The State of Ageing in 2019: Adding Life to Our Years, London: The Centre for Ageing Better. https://ageing-better.org.uk/resources/state-of-ageing-2019. Access 17.07.2022.
126. Theiss, Maria. 2012. Krewni – znajomi – obywatele. Kapitał społeczny a lokalna polityka społeczna. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
127. Thomsen, Mette K., Morten Jakobsen. 2015. Influencing Citizen Coproduction by Sending Encouragement and Advice: A Field Experiment. International Public Management Journal, 18: 286–303. DOI: 10.1080/10967494.2014.996628.
128. Timonen, Virpi. 2016. Beyond successful and active ageing: A theory of model ageing. Bristol: Policy Press. DOI: /10.2307/j.ctt1t88xh2. Access 17.07.2022.
129. Trutkowski, Cezary, Sławomir Mandes. 2005. Kapitał społeczny w małych miastach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
130. United Nations. 2019a. World Population Prospects 2019, Volume I: Comprehensive Tables (ST/ESA/SER.A/426), New York: United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. https://population.un.org/wpp/publications/Files/WPP2019_Volume-I_Comprehensive-Tables.pdf. Access 18.08.2021.
131. United Nations. 2019b. World Population Prospects 2019, Volume II: Demographic Profiles (ST/ESA/SER.A/427), New York: United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. https://population.un.org/wpp/publications/Files/WPP2017_Volume-II-Demographic-Profiles.pdf. Access 18.08.2021.
132. UNECE. 2017. Realizing the potential of living longer, Policy Brief on Ageing No. 19. https://unece.org/DAM/pau/age/Policy_briefs/ECE-WG1-26.pdf. Dostęp 17.07.2022.
133. Wang, XiaoHu, Montgomery Van Wart. 2007. When public participation in administration leads to trust: An empirical assessment of managers’ perceptions. Public Administration Review, 67, 2: 265–278. DOI: 10.1111/j.1540-6210.2007.00712.x.
134. Whitaker, Gordon P. 1980. Co-production: citizen participation in service delivery. Public Administration Review, 40: 240–246. DOI: 10.2307/975377.
135. World Health Organization (WHO). 2002. Active ageing: A policy framework. Geneva: WHO.
136. Vanleene, Daphne, Bram Verschuere, Joris Voets. 2015. Benefits and risks of co-production a preliminary literature review. Paper for the IIAS Conference on co-production of public services, Nijmegen. https://core.ac.uk/download/pdf/55783288.pdf. Access 19.07.2022.
137. Verschuere, Bram, Taco Brandsen, Victor Pestoff. 2012. Co-production: The state of the art in research and the future agenda. International Journal of Voluntary and Non-Profit Organization, 23:1083–1101. DOI: 10.1007/s11266-012-9307-8.
138. Visaria, Abhijit, Premchand Dommaraju. 2019. Productive aging in India. Social Science and Medicine, 229: 14–21. DOI: 10.1016/j.socscimed.2018.07.029.
139. Zaidi, Asghar, Keneth Howse. 2017. The policy discourse of active ageing: some reflections. Journal of Population Ageing, 10: 1–10. DOI: 10.1007/s12062-017-9174-6.
140. Zdrojewski, Eugeniusz. 2009. Tworzenie zasobów kapitału ludzkiego w Polsce. Zeszyty Naukowe Wydziału Nauk Ekonomicznych Politechniki Koszalińskiej, 13: 51–65.
141. Zrałek, Maria. 2014a. Tworzenie warunków sprzyjających aktywności ludzi starszych. In:. Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, eds. Osoby starsze w przestrzeni życia społecznego. Katowice: OMIKRON Sp. z o.o, 32–45.
142. Zrałek, Maria. 2014b. Tworzenie podstaw dla partycypacji osób starszych w życiu społecznym. In: A. Kamińska, E. Kraus, K. Ślęczka, Sosnowiec, eds. Jak możliwy jest dialog? Kraków: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanitas, 112–121.
143. Żuk, Krzysztof. 2007. Samorząd terytorialny w procesie świadczenia usług komunalnych. In: A. Miszczuk, M. Miszczuk, K. Żuk, eds. Gospodarka samorządu terytorialnego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 140–141.
144. Xu Zongyou, Wanjia Zhang, Xuewen Zhang, Yixi Wang, Qing Chen, Bo Gao, Ningxiu Li. 2022. Multi-Level Social Capital and Subjective Wellbeing Among the Elderly: Understanding the Effect of Family, Workplace, Community, and Society Social Capital. Frontiers in Public Health, 10. DOI: 10.3389/fpubh.2022.772601.

Go to article

Authors and Affiliations

Grzegorz Gawron
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Śląski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Michael Burawoy’s idea of public sociology instigated a heated debate about the purpose of sociological research and bestowed its author an important place among contemporary social thinkers. The article presents the intellectual path that led Burawoy to formulate his well-known idea. Starting from his first book, he developed a coherent and original theory that was indebted to Marxism but was reaching beyond its horizons. Through grounding his conceptual work in sociological field research, Burawoy created his own understanding of such concepts as class, interest or production. By linking the participant observation of workplaces’ local regimes with the global political dynamics of social systems, the theory of sociological Marxism paved the way to formulating the new idea of sociology. Burawoy’s sociology aims at combining a realistic investigation in the interests and dispositions of social actors with utopian imaginaries of contemporary culture.
Go to article

Bibliography

1. Anderson, Perry. 1976. Considerations on Western Marxism. London: Verso.
2. Braverman, Harry. 1974. Labor and Monopoly Capitalism. New York: Monthly Review Press.
3. Burawoy, Michael. 1972. The Colour of Class on the Coper Mines. From African Advancement to Zambianization. Zambian Papers No. 7. Lusaka: University of Zambia.
4. Burawoy, Michael. 1979. Manufacturing Consent. Changing in the Labor Process under Monopoly Capitalism. Chicago: University of Chicago Press.
5. Burawoy, Michael. 1985. The Politics of Production. Factory Regimes under Capitalism and Socialism, Verso, London 1985.
6. Burawoy, Michael. 2003. For a Sociological Marxism: The Complementary Convergence of Antonio Gramsci and Karl Polanyi. Politics and Society, 31, 2: 193–261.
7. Burawoy, Michael. 2005. For Public Sociology. American Sociological Review, 70, 1: 4–28.
8. Burawoy, Michael. 2009. The Extended Case Method. Four Countries, Four Decades, Four Great Transformations and One Theoretical Tradition. Berkeley: University of California Press.
9. Burawoy, Michael, János Lukács. 1992. The Radiant Past. Ideology and Reality in Hungary’s Road to Capitalism. Chicago: University of Chicago Press.
10. Dunn, Elizabeth. 2004. Privatizing Poland: Baby Food, Big Business, and the Remaking of Labor. Ithaca: Cornell University Press.
11. Esping, Andersen Gosta. 1990. Three Worlds of Welfare Capitalism. Cambridge: Polity Press.
12. Fanon, Frantz. 1963[1961]. The Wretched of the Earth. New York: Grove Press.
13. Gdula, Maciej. 2015. Uspołecznienie i kompozycja. Dwie tradycje myśli społecznej a współczesne teorie krytyczne. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
14. Harvey, David. 2007. A Brief History of Neoliberalism. New York: Oxford University Press.
15. Manza, Jeff, Michael A. McCarthy. 2011. The Neo-Marxist Legacy in American Sociology. Annual Review of Sociology, 37: 155–83.
16. Pawlak, Mikołaj. 2015. Ograniczenia rozwoju socjologii krytycznej. Próba alternatywnego wyjaśnienia. Stan Rzeczy, 08: 307–327.
17. Sztompka, Piotr. 2011. Another Sociological Utopia. Contemporary Sociology, 40, 4: 388–96.
18. Warczok, Tomasz, Tomasz Zarycki. 2014. (Ukryte) zaangażowanie i (pozorna) neutralność. Strukturalne ograniczenia rozwoju socjologii krytycznej w warunkach półperyferyjnych. Stan Rzeczy, 06: 129–158.

Go to article

Authors and Affiliations

Maciej Gdula
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Warszawski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This polemic discusses two problematic aspects to the claim of a paradigmatic shift to the new technology-centered symbolic universe, as understood by Peter Berger and Thomas Luckmann.
The first problematic aspect is connected to the status quo ante transhumanism (before the postulated paradigmatic shift). By discussing cases from pre-modernity and peak modernity, I point out that the discussed claim does not provide satisfactory understanding of the role of technology in society. My counter-argument is built on cases of technoreligious institutions such as abbeys and rocketry research theoretical circles, using works by David Noble as the starting point.
The second problematic aspect goes back to the fundamentals of Berger and Luckmann’s concept and its relation to ontology. The discussed proposal mixed this framework with the concept of culture from the Margaret Archer system, which led to a shift in ontological positioning. In effect, some preliminaries about the materiality and dynamics of Berger-Luckmann dialectics are harder to trace in the proposal. This results in problems of operationalization and loss of useful theoretical dialogue with post-constructivist tradition.
In the last part of the paper, I sketch other possibilities and challenges for post Berger-Luckman applications in the case of transhumanism and late modernity.

Go to article

Bibliography

1. Abriszewski, Krzysztof. 2007. Teoria Aktora-Sieci Bruno Latoura. Teksty Drugie, 1–2: 113–126.
2. Agamben, Giorgio. 1998. Homo Sacer: Sovereign Power and Bare Life. Stanford: Stanford University Press.
3. Alaimo, Stacy. 2016. Exposed. Environmental politics and pleasures in posthuman times. Minneapolis, London: University of Minnesota Press.
4. Archer, Margaret Scotford. 2004. Culture and agency. The place of culture in social theory. Cambridge: Cambridge University Press.
5. Baker, D. 2022. Science, Technology, and Religion in Chosŏn Korea. Oxford Research Encyclopedia of Asian History. Retrieved 18.07.2022.
6. Barad, Karen Michelle. 2007. Meeting the universe halfway. Quantum physics and the entanglement of matter and meaning. Durham: Duke University Press.
7. Bellacasa, Maria Puig de la. 2011. Matters of care in technoscience, Assembling neglected things. Social Studies of Science, 41, 1: 85–106.
8. Berger, Peter L., Thomas Luckmann. 1967. The social construction of reality. A treatise in the sociology of knowledge. New York: Anchor Books.
9. Bińczyk, Ewa. 2012. Technonauka w społeczeństwie ryzyka. Filozofia wobec niepożądanych następstw praktycznego sukcesu nauki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (Polityka w Kulturze).
10. Bod, Rens. 2022. World of Patterns. A Global History of Knowledge. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
11. Bowker, Geoffrey C., Susan Leigh Star. 1999. Sorting things out. Classification and its consequences. Cambridge: MIT Press (Inside technology).
12. Bowker, Geoffrey C., Stefan Timmermans; Adele E. Clarke; Ellen Balka, eds. 2015. Boundary objects and beyond. Working with Leigh Star. Cambridge, London: MIT Press (Infrastructures).
13. Braidotti, Rosi. 2018. The posthuman. Cambridge: Polity.
14. Brautigan, Richard. 1971. All Watched by Machines of Loving Grace. OZ 34: 9.
15. Ellul, Jacques. 1973. The technological society. New York: Vintage books (A Vintage book).
16. Ferrando, Francesca. 2013. Posthumanism, transhumanism, antihumanism, metahumanism, and new materialisms: differences and relations. Existenz, 8, 2: 26–32.
17. Fukuyama, Francis. 2004. Transhumanism. Foreign Policy. 144: 42. DOI: 10.2307/4152980.
18. Fuller, Steve. 2018. Transhumanism. In: Bryan S. Turner, Kyung-sup Chang, Cynthia Fuchs Epstein, Peter Kivisto, William Outhwaite, J. Michael Ryan, eds. The Wiley encyclopedia of social theory. Chichester, West Sussex: Wiley Blackwell, 1–2.
19. Fuller, Steve; Veronika Lipińska. 2014. The proactionary imperative. A foundation for transhumanism. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
20. Harari, Yuval Noaḥ. 2017. Homo deus. A brief history of tomorrow. First U.S. edition. New York (NY): Harper. Available online at http://worldcat.org/oclc/951507538.
21. Henke, Christopher R., Benjamin Sims. 2020. Repairing infrastructures. The maintenance of materiality and power. Cambridge: The MIT Press (Infrastructures series).
22. Jasanoff, Sheila, Sang-Hyun Kim, eds. 2015. Dreamscapes of modernity. Sociotechnical imaginaries and the fabrication of power. Chicago, London: The University of Chicago Press.
23. Kaiser, David. 2011. How the hippies saved physics. Science, counter culture, and the quantum revival. New York: W.W. Norton & Company.
24. Latour, Bruno. 1999. Pandora’s Hope. Essays on the Reality of Science Studies. Cambridge: Harvard University Press.
25. Latour, Bruno. 2005. Reassembling the Social. An introduction to Actor-Network-Theory. Oxford, New York: Oxford University Press.
26. Leigh Star, Susan. 1999. The Ethnography of Infrastructure. American Behavioral Scientist, 43, 3: 377–391. DOI: 10.1177/00027649921955326.
27. Leigh Star, Susan, Karen Ruhleder. 1994. Steps towards an ecology of infrastructure. In John B. Smith, F. Don Smith, Thomas W. Malone, eds. The 1994 ACM conference. Chapel Hill, 253–264.
28. Lifton, Robert Jay. 2019. Losing reality. On cults, cultism, and the mindset of political and religious zealotry. New York: The New Press.
29. Lipowicz, Markus. 2021. Transhumanism, Human Nature and Culture: a Preliminary Sociological Contextualization. Studia Socjologiczne, 243, 4: 59–82. DOI: 10.24425/sts.2021.139722.
30. Lykke, Nina. 2018. Passionately Posthuman. From Feminist Disidentifications to Postdisciplinary Posthumanities. In: Cecilia Åsberg, Rosi Braidotti, eds. A feminist companion to the posthumanities. Cham: Springer International Publishing, 23–35.
31. Marx, Karl. 2021. Poverty of Philosophy. Marxists Internet Archive. Retrieved 25.06.2022
32. Matthewman, Steve. 2011. Technology and Social Theory. New York: Palgrave Macmillan.
33. Mumford, Lewis. 1967. The myth of the machine. New York: Harcourt Brace Jovanovich (A Harvest/HBJ book).
34. Nail, Thomas. 2021. Theory of the Earth. Stanford: Stanford University Press.
35. Neal, Homer A., Smith, Tobin L., McCormick, Jennifer B. 2008. Beyond Sputnik. U.S. science policy in the twenty-first century. Ann Arbor: University of Michigan Press.
36. Noble, David. 2011. Forces of Production. A Social History of Industrial Automation. Somerset: Taylor and Francis.
37. Noble, David F. 1999. The religion of technology. The divinity of man and the spirit of invention. New York: Penguin Books.
38. Nowak, Andrzej. 2013. Ontological Imagination. Transcending methodological solipsism and the promise of interdisciplinary studies. Avant IV, 2: 169–226.
39. Nowak, Andrzej; Krzysztof Abriszewski, Michał Wróblewski. 2016. Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
40. Ratajczak, Mikołaj. 2020. Forma życia i dobro wspólne. Geneza i aktualność współczesnej włoskiej filozofii politycznej. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN; Stowarzyszenie Pro Cultura Litteraria (Nowa Humanistyka, 67).
41. Rosa, Hartmut. 2013. Social Acceleration. A New Theory of Modernity. New York: Columbia University Press (New Directions in Critical Theory).
42. Simonyi, Károly, David Kramer. 2012. A cultural history of physics. Boca Raton: CRC Press.
43. Sismondo, Sergio. 2010. An Introduction to Science and Technology Studies. 2nd ed. Chichester, Malden: Wiley-Blackwell.
44. Sorgner, Stefan Lorenz, Robert Ranisch, eds. 2015. Post- and Transhumanism. An Introduction. 1st, New ed. Frankfurt a.M: Peter Lang GmbH Internationaler Verlag der Wissenschaften (Beyond Humanism, 1).
45. Special Eurobarometer. 2021. E uropean citizens’ knowledge and attitudes towards science and technology. 516th ed. (978-92-76-41143-7).
46. St. Pierre, Elizabeth A. 2016. The Empirical and the New Empiricisms. Cultural Studies ↔ Critical Methodologies,16, 2: 111–124.
47. von Braun, Wernher. 1967. Responsible Scientific Investigation and Application. NASA HDC, 74.
48. Yearley, Steven. 2005. Making sense of science. Understanding the social study of science. London: Sage.
49. Young, George M. 2012. The Russian cosmists, The esoteric futurism of Nikolai Fedorov and his followers. New York: Oxford University Press.
50. Zaród, Marcin. 2017. Hakerzy i kolektywy hakerskie w Polsce. Od operacjonalizacji do laboratoriów i stref wymiany. Studia Socjologiczne, 1, 334: 225–252.

Go to article

Authors and Affiliations

Marcin Zaród
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Warszawski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Bibliography

1. Bauman, Zygmunt. 2008. The Art of Life. Cambridge: Polity Press.
2. Dawson, Matt. 2021. Review of ‘Bauman A Biography’ by Izabela Wagner. European Journal of Social Theory, 24, 4: 637–641. https://journals.sagepub.com/doi/abs10.1177/1368431021991977.
3. Dorahy, James. 2022. A subject-out-of-place: Reflections on the recent works on the life and legacies of Zygmunt Bauman, Thesis Eleven, Col. 179, 1: 136–145;https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/07255136221103927.
4. Fitzpatrick, Sheila. 2020. Whatever Made Him. London Review of Books, Vol 42, No 17, 10 September 2020. https://www.lrb.co.uk/the-paper/v42/n17/sheila-fitzpatrick/whatever-made-him. Dostęp 06.10. 2022.
5. Fleck, Ludwik. 2007. Style myślowe i fakty. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
6. Goffman, Erving. 1955. On Face-Work. Psychiatry, 18, 3: 213–231.
7. Hand, Martin. 2022. Bauman. A Biography (2020) by Izabela Wagner. Contemporary Sociology, 51, 1: 72–74. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/00943061211062960y. Dostęp 06.10. 2022.
8. Heinich, Nathalie. 2010. “our en finir avec l’”illusion biographique. L’Homme, coll.: Auto-biographie, Ethno-biographie, 421–430: https://journals.openedition.org/lhomme/22560; Dostęp 06.10. 2022.
9. Kilias, Jarosław. 2022. Zygmunt Bauman oczyma biografów. Studia Socjologiczne, 3: 213–226. DOI: 10.24425/sts.2022.142640.
10. Konecki, Krzysztof. 2005. Jakościowe rozumienie innych a socjologia jakościowa. Przegląd Socjologii Jakościowej, 1, 1: 1–3; https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Przeglad_Socjologii_Jakosciowej/Przeglad_Socjologii_Jakosciowej-r2005-t1-n1/Przeglad_Socjologii_Jakosciowej-r2005-t1-n1-s1-3/Przeglad_Socjologii_Jakosciowej-r2005-t1-n1-s1-3.pdf . Dostęp 06.10. 2022.
11. Kurski, Jarosław. 2022. Dziady i Dybuki. Opowieść dygresyjna. Warszawa: Agora.
12. Santoro, Marco, Helmes-Hayes Richard, eds. 2017. The Anthem Companion to Everett Hughes, London: Anthem Press; https://anthempress.com/the-anthem-companion-to-everett-hughes-hb.
13. Tokarska-Bakir, Joanna. 2018. Pod Klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego. Warszawa: Czarna Owca.
14. Tokarska-Bakir, Joanna. 2021. Dwugłos o budowniczym. O Izabeli Wagner i Artura Domosławskiego biografiach Zygmunta Baumana. Zoon Politikon, 12: 188–213. https://www.ejournals.eu/Zoon-Politikon/2021/12-2021/art/18802/ . Dostęp 06.10.
15. Wagner, Izabela. 2011. Becoming Transnational Professional. Kariery i mobilność polskich elit naukowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
16. Wagner, Izabela. 2020a. Bauman. A Biography. Cambridge: Polity Press.
17. Wagner, Izabela. 2020b. Zdjęcie z konkursu piękności i inne dokumenty osobiste. O pracy badawczej i poszukiwaniu znaczeń «czarnych dziur» – na przykładzie rekonstrukcji biografii Zygmunta Baumana, Autobiografia: Literatura. Kultura. Media, 1, 14: 145–167. DOI: 10.18276/au.2020.1.14-08.
18. Wagner, Izabela. 2021. Bauman. Biografia.Warszawa: Czarna Owca.
19. Wagner, Izabela. 2022. Janina and Zygmunt Bauman – A case study of inspiring collaboration. In: J. Palmer, D. Brzeziński, eds. Revisiting Modernity and the Holocaust. Heritage, Dilemmas, Extensions. London: Routledge, 156–176.

Go to article

Authors and Affiliations

Izabela Wagner
1
ORCID: ORCID

  1. Collegium Civitas

Authors and Affiliations

Jarosław Kilias
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Warszawski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Bibliography

1. CBOS. 2021. Młodzi Polacy w badaniach CBOS 1989–2021. Opinie i Diagnozy nr 48. Warszawa: CBOS.
2. CBOS. 2022. Młodzież 2021. Opinie i Diagnozy nr 49. Warszawa: CBOS.
3. Clancy, Laura, Roseline Gray, Bao Vu. 2022. Large shares in many countries are pessimistic about the next generation’s financial future. https://www.pewresearch.org/fact-tank/2022/08/11/large-shares-in-many-countries-are-pessimistic-aboutthe-next-generations-financial-future/
4. Pilcher, Jane. 1994. Mannheim’s Sociology of Generations: An Undervalued Legacy. The British Journal of Sociology, 45, 3: 481–495.
5. Shaw, Haydn. 2020. Sticking Points: How to Get 5 Generations Working Together in the 12 Places They Come Apart. Carol Stream, Illinois: Tyndale Momentum.
6. Strawser, Michael G., Stephanie A. Smith, Bridget Rubenking. 2021. Multigenerational Communication in Organizations. Insights from the Workplace. New York City: Routledge.
7. Szafraniec, Krystyna. 2010. Młode pokolenie a nowy ustrój. Warszawa: IRWiR PAN.
8. Szafraniec, Krystyna i inni. 2017. Zmiana warty. Młode pokolenia a transformacje we wschodniej Europie i Azji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
9. Twenge, Jean M. 2023. Generations: The Real Differences between Gen Z, Millennials, Gen X, Boomers, and Silents―and What They Mean for America’s Future. New York City: Atria Books.
10. Visual Capitalist. 2021. Generational Power Index 2021. https://www.visualcapitalist.com/wp-content/uploads/2021/05/generational-power-index-2021-1.pdf

Go to article

Authors and Affiliations

Bogdan W. Mach
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Studiów Politycznych PAN
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Bibliography

1. Bourdieu, Pierre. 2005. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Przekład Piotr Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
2. Burawoy, Michael. 2019. Symbolic Violence. Conversations with Bourdieu. Durham and London: Duke University Press.
3. Lipset, Seymour M. 1960/1995. Homo politicus: Społeczne podstawy polityki. Przekład Grażyna Dziurdzik-Kraśniewska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
4. Mischel, Walter. 2014/2015. Test Marshmallow. O pożytkach płynących z samokontroli. Przekład Agnieszka Nowak-Młynikowska. Warszawa: Smak Słowa.
5. Russo, John, Sherry Lee Linkon. 2005. What’s New about New Working-Class Studies? In: J. Russo, S. Lee Linkon, eds. New Working-Class Studies. Ithaca: Cornell, 2–18.
6. Wilkinson, Richard, Kate Pickett. 2009/2011. Duch równości. Tam gdzie panuje równość wszystkim żyje się lepiej. Przekład Paweł Listwan. Warszawa: Czarna Owca.
7. Willis, Paul. 1977. Learning to labour: how working class kids get working class jobs. Farnborough: Saxon House.

Go to article

Authors and Affiliations

Kamil Łuczaj
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Łódzki

Instructions for authors

Studia Socjologiczne ISSN 0039-3371, e-ISSN 2545-2770 is a Polish sociological quarterly journal, published uninterruptedly since 1961. Its publishers are the Polish Academy of Sciences (represented by the Institute of Philosophy and Sociology and the Committee on Sociology), as well as the Faculty of Philosophy and Sociology, University of Warsaw (from 2013).

Studia Socjologiczne welcomes articles from all sociological sub-disciplines, and neighbouring disciplines, as long as the authors apply a broadly defined sociological approach. Preference is given to texts that contribute to the advancement of social theory and are empirically grounded and innovative in their conceptual and methodological outlook. Our journal is open to scholarly debates and polemics. We also encourage authors to send us reviews of recently published books. Since 2012, contributions in English are also considered for publication in the journal.

A double-blind peer review procedure is applied to each submitted manuscript considered for publication. In order to acknowledge the reviewers’ contribution, the full list of our reviewers is included on the back of the cover page in each issue of the journal. The details of the submission and review procedure are described in the “For Authors” tab.

A full text version of Studia Socjologiczne is available online for EBSCO subscribers (SocINDEX with Full Text), as well as through the Polish Academy of Sciences online journal reading room: http://journals.pan.pl/dlibra and (since 2016) at www.studiasocjologiczne.pl ("Archives").

This page uses 'cookies'. Learn more