Nauki Humanistyczne i Społeczne

Studia Socjologiczne

Zawartość

Studia Socjologiczne | 2024 | No 4

Abstrakt

Artykuł rozpoczyna się od analizy historycznych przyczyn obecnego kryzysu w międzynarodowych badaniach porównawczych korzystających z harmonizacji ex-ante – podejścia, którego istota polega na powtarzaniu tych samych pytań w różnych krajach. Podejście stworzono w latach zimnej wojny w celu oceny efektów amerykańskiej propagandy, skąd na wiele lat trafiło do nauk społecznych, przyczyniając się do rozwoju międzynarodowych programów badawczych, jak WVS, ISSP, ESS czy PISA. Dopiero trudności w prowadzeniu badań w czasie pandemii wywołały utratę zaufania do harmonizacji ex-ante. Książka Survey Data Harmonization in the Social Sciences ukazała się w szczytowym momencie kryzysu. Choć autorzy nie kwestionują dokonań harmonizacji ex-ante, zdecydowanie zachęcają badaczy do szukania nowych podejść. W artykule zaproponowano, aby duże międzynarodowe programy badawcze obejmujące dziesiątki krajów uzupełnić mniejszymi projektami, które pozwalają poświęcić więcej uwagi specyfice zjawisk w badanych krajach. Historia pokazuje, że możliwość osiągnięcia lokalnych korzyści zawsze stanowiła jeden z głównych powodów zaangażowania krajów w międzynarodowe badania.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Zbigniew Sawiński
1

  1. Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Abstrakt

Artykuł podejmuje tematykę społeczno-politycznego zaangażowania młodych ludzi w Polsce. Przyjmując za punkty wyjścia teoretyczne rozważania dotyczące takich pojęć, jak polityczne i obywatelskie zaangażowanie, oraz stan badań na temat motywacji do zaangażowania, autorzy koncentrują się na ścieżkach aktywistycznych młodych dorosłych: (1) w jakich okolicznościach rozpoczyna się i rozwija ich zaangażowanie; (2) co ich do niego motywuje – zarówno w pierwszym, jak i kolejnych etapach, oraz jak te motywacje zmieniają się w czasie. Artykuł opiera się na analizie 28 wywiadów z młodymi aktywistami i aktywistkami (18–24 lata) związanymi z co najmniej jednym z trzech obszarów zaangażowania: instytucjonalno-politycznym (polityczne młodzieżówki, partie polityczne, samorządy); społeczno-politycznym (ruchy i organizacje społeczne o ogólnopolskim oddziaływaniu) i społeczno-lokalnym (ochotnicza straż pożarna, lokalne organizacje pozarządowe działające na rzecz społeczności lokalnej).
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Justyna Kajta
1
ORCID: ORCID
Sylwia Barakeh
1
Paweł Marczewski
2

  1. Uniwersytet SWPS
  2. Fundacja im. Stefana Batorego

Abstrakt

Artykuł podejmuje problematykę relacji międzypokoleniowych pomiędzy jednostkami z dwóch oddalonych od siebie kohort wiekowych w kontekście polaryzacji społecznej związanej ze starzeniem się społeczeństwa w Polsce. Podstawą analizy jest materiał zebrany techniką indywidualnych wywiadów pogłębionych przeprowadzonych w Warszawie w 2023 roku z młodymi osobami (16–20 lat) i seniorami (68–80 lat). Podejście pokoleniowe przyjęte na potrzeby niniejszego tekstu ma na celu ukazanie narracji obu kohort w kontekście – z jednej strony – postrzegania potencjalnych konfliktów międzypokoleniowych, a z drugiej – potencjału i podstaw budowania solidarności międzypokoleniowej. W analizie danych wypracowano koncepcję ambiwalencji pokoleniowej, gdyż kategoria ta, czerpiąca z socjologicznego pojęcia ambiwalencji w ujęciu generacyjnym, pozwala uchwycić sprzeczności w relacjach pomiędzy członkami różnych pokoleń i ich przejawy w interakcjach. Dzięki temu pokazano, jak koncepcję ambiwalencji można zastosować w celu lepszego zrozumienia relacji międzypokoleniowych we współczesnej Polsce.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Magdalena Romanowska
1

  1. Uniwersytet SWPS

Abstrakt

Głównym celem tego artykułu jest analiza różnorodnych form wytwarzania oporu mających miejsce podczas Protestów Kobiet (2020–2023). Swoją refleksję osadzam w kontekście teorii oporu, materialności i wizualności. Przeanalizowałam 19 epizodyczno-narracyjnych wywiadów, które są częścią moich badań magisterskich. Korzystając z różnorodnych narzędzi teoretycznych i metodologicznych, poddaję wspomniane narracje ustrukturyzowanej analizie, a następnie opisowi. Uwagę koncentruję na eksplorowaniu różnorodnych sposobów podejmowanego zaangażowania przybierających różne od siebie kierunki (np. negacyjny, emancypacyjny). Zwracam również uwagę na rodzaje aktorów biorących udział w oporze – zarówno tych materialnych, jak i niematerialnych – oraz formujące się pomiędzy nimi relacje. Dzięki temu włączam w badanie oporu nie tylko perspektywę ludzi, ale również materialną soczewkę umożliwiającą rozszerzenie i ponowne podjęcie istniejących w literaturze antropocentrycznych analiz.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Magdalena Krzemień
1

  1. Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt

Artykuł koncentruje się wokół problematyki związków między religią a pracą. Wykorzystując ramę teoretyczną lived religion i odwołując się do wyników badań jakościowych, pokazuje, w jaki sposób wykształcone, zaangażowane religijnie, wielkomiejskie rzymskie katoliczki w Polsce negocjują obecność religii w pracy i jak widzą jej rolę w swojej aktywności zawodowej. Zjawiska te analizowane są z perspektywy intrapersonalnej, związanej z nadawanymi pracy znaczeniami, postrzeganiem jej jako źródła wsparcia i sprawstwa, oraz interpersonalnej, odnoszącej się do relacji ze współpracownikami. Zaprezentowana w artykule analiza pokazuje, że choć badane przez nas katoliczki otwarcie nie kwestionują sekularnego charakteru miejsca pracy, to na poziomie praktyk podział na to, co religijne i świeckie, jest podważany, a samo znaczenie tych dwóch wymiarów redefiniowane. Obecność religii w środowiskach pracy bardziej niż jako pewne status quo można zatem interpretować w kategoriach ukontekstowionego procesu uwidoczniania i uniewidoczniania religii.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Szwed
1

  1. Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt

Artykuł dotyczy rozumienia pojęcia rasy w społeczeństwie polskim i jego historycznej zmienności. Omawiamy w nim wyniki badań sondażowych przeprowadzonych w latach 1988, 1998 i 2018 oraz jakościowych zrealizowanych w 2022 roku. W obu typach badań interesowały nas kategorie służące świadomie lub nieświadomie do jego definiowania, a także sposoby wartościowania różnorodności fenotypicznej ludzkości, czyli głównego składnika myślenia rasistowskiego. W artykule zwracamy uwagę, że badani postrzegali zróżnicowania świata ludzkiego nie tyle w kategoriach różnic rasowych związanych z różnorodnością fenotypiczną, ile głównie w terminach kulturowych różnic cywilizacyjnych i etnicznych. W związku z tym wprowadzamy termin „rasizm cywilizacyjny”, którego źródeł w Polsce możemy się doszukiwać w dostrzeganiu peryferyjności pozycji naszego kraju w świecie oraz w świadomości historycznego braku kontaktów z grupami rasowo odmiennymi.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Ewa Nowicka
1
ORCID: ORCID
Sławomir Łodziński
2
ORCID: ORCID

  1. Collegium Civitas, Warszawa
  2. Uniwersytet Warszawski

Abstrakt

Recenzja książki: michał lenartowicz. 2023. Sport nasz powszedni. Praktyki konsumpcji sportowej Polaków. Wydawnictwo Naukowe Scholar, 240 s.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Adam Omorczyk
1

  1. Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Instrukcja dla autorów

„Studia Socjologiczne” przyjmują do publikacji wyłącznie teksty oryginalne. Złożone teksty nie mogą być opublikowane wcześniej w innych miejscach, ani też w tym samym czasie rozpatrywane pod kątem publikacji gdzie indziej, niezależnie od charakteru wydawnictwa oraz języka publikacji. Publikujemy także teksty w języku angielskim, jeśli zostaną nadesłane w płynnej angielszczyźnie, stosowanej w akademickich publikacjach z zakresu nauk społecznych (redakcja nie będzie ich korygowała językowo) i przejdą procedurę kwalifikacyjną. Wszystkie teksty (także recenzje książek) powinny być zatytułowane. Do artykułów i esejów recenzyjnych należy dołączyć abstrakt w języku polskim i angielskim oraz słowa kluczowe.
Od 2019 roku wszyscy autorzy składający tekst do „Studiów Socjologicznych” muszą podać identyfikator ORCID (Open Researcher and Contributor ID), który będzie wpisany przy nazwisku i afiliacji autora. Można go uzyskać poprzez zarejestrowanie się na https://orcid.org.
W zrozumieniu idei ORCID pomocne mogą być informacje (po polsku) na stronie http://ekulczycki.pl/warsztat_badacza/orcid-identyfikator-ktory-kazdy-naukowiec-powinien-miec/.
Artykuły i inne materiały nadsyłamy do redakcji  wyłącznie za pośrednictwem programu Editorial System dostępnego na stronie  https://www.editorialsystem.com/stsoc/.  Instrukcja zamieszczona jest poniżej.  

Tytuł

Możliwie krótki (najlepiej 5-7 wyrazów); jednoznaczny, bez cytatów i raczej bez metafor.  Unikamy podtytułów. Łatwy do zapamiętania i klarowny także w wersji anglojęzycznej.

Objętość

Preferowana całkowita objętość artykułu: 5–9 tysięcy wyrazów, razem z tabelami i wykresami (5 tys. wyrazów to ok. 15 stron przy czcionce Times New Roman 12 i odstępie 1,5).

Wymagania techniczne

Wymagania techniczne są następujące: format A4; edytor Word lub podobny; czcionka Times New Roman 12; odstępy między wierszami 1,5; marginesy 25 mm ze wszystkich stron; wyrównanie do lewego i prawego marginesu (wyjustowanie); paginacja w prawym dolnym rogu; numeracja stron ciągła; tytuł całości pogrubionymi literami i wyśrodkowany; pozostałe tytuły wyrównane do lewej, wyróżnione pogrubieniem i poprzedzającym je, dodatkowym odstępem. Akapity należy rozpoczynać od wcięcia. Tabele, wykresy itp. wyłącznie czarno-białe należy dołączyć na końcu tekstu.

Struktura

Artykuł winien zawierać poniższe elementy składowe. Autor ma swobodę w ich ujęciu i nazwaniu, lecz winny one być łatwe do zidentyfikowania dla recenzentów, co zwiększy szanse publikacji.

  1. Główna teza (problem do rozwiązania, pytanie badawcze)
  2. Osadzenie w teorii/literaturze (i pokazanie bezpośrednich związków między teorią a postawionym problemem)
  3. Metodologia
  4. Dane i analiza. Omówienie i interpretacja wyników.
  5. Wnioski (konkluzje).
Abstrakt

Abstrakt powinien ułatwić czytelnikowi dotarcie do tekstu i zachęcać do sięgnięcia po cały artykuł. Prezentuje pytanie badawcze, cel i zakres pracy, wykorzystane dane, metodę i zakres badania, wreszcie przedstawia najważniejsze tezy i  wyniki.

Abstrakt powinien być napisany w trzeciej osobie i nie powinien powtarzać ani parafrazować tytułu tekstu. Nie powinien też zawierać definicji, cytatów ani elementów argumentacji. Ma być zwięzły, pozbawiony efektów stylistycznych i powtórzeń. Zachęcamy do pisania zdaniami prostymi lub współrzędnie złożonymi, bez zdań wtrąconych. Nieprecyzyjny, nietrafny lub nierzetelny abstrakt utrudnia odtworzenie na jego podstawie treści tekstu, a tym samym zmniejsza szansę odzewu ze strony czytelników.

Słowa kluczowe  

Autor powinien wskazać 3 – 5  słów kluczowych. Pierwszym może być szczegółowa nazwa subdyscypliny socjologicznej, do której należy praca. Słowa kluczowe nie powinny być zbyt ogólne (np. globalizacja, kapitalizm, zmiana społeczna), mogą być nimi nazwy własne. Winny być tak dobrane, by czytelnik mógł znaleźć tekst wyszukując go według słów kluczowych w elektronicznej bazie czasopism.  Ponieważ abstrakty i słowa kluczowe są tłumaczone na angielski, autor powinien brać pod uwagę ich przekładalność. Zachęcamy do używania możliwie standardowej, powszechnie stosowanej terminologii zarówno polskiej, jak i angielskiej, unikania neologizmów, metafor etc.

 Opiniowanie i kwalifikowanie tekstów do druku

Wraz z tekstem autor składa oświadczenie, że praca jest wyłącznym i  oryginalnym dorobkiem autora(ów), że udział innych osób, które przyczyniły się do powstania tekstu został odnotowany (np. w formie przypisu lub podziękowania za udostępnienie danych, opracowanie metody pomiaru, konsultację metodologiczną itp.) oraz że wśród autorów nie jest wymieniona osoba, której wkład w powstanie tekstu jest nieznaczący (tzw. honorary authorship).

Wzór oświadczenia

Jeśli do powstania tekstu przyczyniło się udzielone autorowi(om) wsparcie (np. stypendium autorskie, grant badawczy itp.), to autor zobowiązany jest podać w tekście (w przypisie) źródła finansowania badań lub samej publikacji.

Każdy nadesłany tekst jest opiniowany przez dwóch recenzentów w systemie double-blind review, czyli recenzenci nie wiedzą, kto jest autorem, a autor nie wie, kim są recenzenci. Lista recenzentów zawarta jest na drugiej stronie okładki i na stronie internetowej „Studiów”.

Recenzenci przedstawiają swoją opinię w formie pisemnej. Recenzja zawiera finalną konkluzję, wyrażoną poprzez zakwalifikowanie tekstu do jednej z czterech kategorii:

1. Przyjąć do druku bez zmian lub z drobnymi poprawkami techniczno-redakcyjnymi

2. Zaakceptować po uwzględnieniu (nielicznych) poprawek wskazanych przez recenzenta

3. Ponownie rozważyć po dokonaniu istotnych poprawek i powtórnej recenzji

4. Odrzucić. 

Główne kryteria brane pod uwagę przez recenzentów to:

a/ Oryginalność i teoretyczna doniosłość problematyki (także koncepcji i metody badawczej);

b/ Metodologiczna poprawność; wiarygodność/adekwatność danych;

c/ Jasne przedstawienie głównej tezy/pytania badawczego klarowny i logiczny styl wywodu;

d/ Jak dalece tekst wzbogaca (modyfikuje) dotychczasowe ustalenia teoretyczne, metody badawcze i wyniki badań;

e/ Poprawność formalna tekstu (zgodność z wymaganiami określonymi przez redakcję).

Dodatkowo, w zależności od charakteru nadesłanego tekstu, brane są pod uwagę:

a/ inspiracja do dyskusji naukowej;

b/ potencjał dydaktyczny tekstu;

c/ bazowanie na oryginalnych danych empirycznych. 

Poprawki

Zdecydowana większość recenzji zaleca wprowadzenie mniejszych lub większych poprawek.  Poprawki te winny być wyraźnie zaznaczone (np. poprzez opcję „śledź zmiany”, wyróżnienie kolorem, itp.). Gdy zmiany są poważniejsze (konkluzja recenzenta nr 3: „ponownie rozważyć po dokonaniu istotnych poprawek i powtórnej recenzji”) oczekujemy trzech rzeczy:

  • roboczego tekstu (na wcześniejszej wersji w przejrzysty sposób naniesione są zmiany); 
  • czystopisu nowej wersji;
  •  odpowiedzi na recenzje, gdzie autor ustosunkuje się do recenzji, wskaże co zmienił, a czego nie zmienił (i dlaczego), itp.
Autocytowanie

Rankingi pozycjonują czasopisma biorąc pod uwagę wiele kryteriów. Rankingi są ważne, bo od nich zależy punktowa „wycena” publikacji. Negatywnym czynnikiem oceny są tzw. autocytowania  (im ich więcej, tym gorzej), rozumiane jako przywoływanie (cytowanie) publikacji zamieszczonych w tym samym czasopiśmie.  Preferowane są przywołania/cytowania z innych czasopism, najlepiej „topowych” w danej dziedzinie. Oczywiście niekiedy odwołanie się do artykułu ze „Studiów Socjologicznych” jest niezbędne dla właściwego przedstawienia argumentacji. Niemniej, teksty z przesadną liczbą autocytowań będą kierowane do recenzentów pod warunkiem radykalnego ich ograniczenia.

Standardy etyczne

Redakcja „Studiów Socjologicznych” przywiązuje dużą wagę do standardów rzetelności naukowej i respektowania zasad dobrych praktyk w nauce. Wszystkie przejawy naruszania prawa lub etyki działalności naukowej, w tym plagiaty i autoplagiaty, będą dokumentowane i upubliczniane.

Obowiązujący format not bibliograficznych

Odsyłacze do literatury umieszczane są w tekście (nie w przypisie!) i przyjmują postać (Szczepański 1969: 123). Jeśli w  tekście są przypisy, powinny być one nieliczne, krótkie i umieszczone na końcu, przed bibliografią.

Spis literatury na końcu tekstu ma być sporządzony wedle następującego wzoru:

Monografia:

Szczepański, Jan. 1969. Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: PWN.

Redakcja pracy zbiorowej:

Berkman, Lisa F. and Ichiro Kawachi, eds. 2000. Social Epidemiology. New York: Oxford University Press.

Rozdział w pracy zbiorowej:

Janicka, Krystyna. 1970. Społeczne aspekty ruchliwości geograficznej. W: W. Wesołowski (red.).  Zróżnicowanie społeczne. Wrocław: Ossolineum, s. 375-400.

Artykuł w czasopiśmie:

Wejland, Andrzej P. 1991. Ukryte porównania. „Studia Socjologiczne” 1-2: 91-108.

Malewska, Hanna i Violaine Londe-Tarbes. 1996. Społecznicy, ich tożsamość i zaangażowanie. „Studia Socjologiczne” 2: 35-54.

Artykuł w czasopiśmie gdy dostępny DOI:

Halamska, Maria. 2016. The Evolution of Family Farms in Poland: Present Time and the Weight of the Past. „Eastern European Countryside” 22: 27-51, DOI: https://doi.org/10.1515/eec-2016-0002.

Źródła internetowe:

Odsyłacz w tekście ma taka samą postać jak przy „papierowych” publikacjach, natomiast w bibliografii na końcu podany jest link do publikacji internetowej i data dostępu w formule DD MM RRR.

Przykład 1: W tekście (CBOS 2016);  w bibliografii: CBOS.2016. Stosunek do przyjmowania uchodźców. Komunikat z badań nr 169. http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_169_16.PDF. Dostęp 17.09.2017.

Przykład 2: W tekście (Wang 2017); w bibliografii: Wang, Trisia. 2017. Big Data Needs Thick Data. „Etnography Matters”. http://ethnographymatters.net/blog/2013/05/13/big-data-needs-thick-data/. Dostęp 17.09.2017.

 

Instrukcja do Editorial System

1. Wejdź na stronę https://www.editorialsystem.com/stsoc/.

2. Kliknij „utwórz nowe konto” i jako login podaj swój adres e-mail.

3. Wypełnij formularz rejestracyjny i wprowadź hasło. Zapamiętaj (zapisz) hasło, gdyż dalsze kontakty z redakcją będą realizowane wyłącznie za pomocą Editorial System (dalej ES).

4. Procedura logowania jest taka sama dla autorów i recenzentów. Recenzentom zostanie przez system przypisany ich recenzencki status, o czym zostaną e-mailowo poinformowani. Dalsza część instrukcji dotyczy autorów.

5.  Po pomyślnym zalogowaniu kliknij „wyślij nowy artykuł”.

6. Postępuj wedle instrukcji wyświetlanych na monitorze. Procedura zgłoszenia tekstu do „Studiów Socjologicznych” obejmuje 13 kroków. Każdy z nich musi zostać pomyślnie zrealizowany, inaczej ES nie wyśle tekstu do redakcji. Komentarze do niektórych kroków:

Krok 3: skrócony tytuł. ES dopuszcza 60 znaków, lecz zalecamy 30-35. Skrócony tytuł będzie uwidoczniony na okładce i w nagłówkach poszczególnych stron.

Krok 5: streszczenie po polsku i angielsku. ES dopuszcza 150 słów.

Krok 6: autorzy. Osoba składająca tekst (zalogowana do ES) będzie automatycznie wskazana jako autor do korespondencji (cała komunikacja z redakcją będzie przechodziła przez e-mail tej osoby) i jako pierwszy autor. Od roku 2019 obligatoryjne dla wszystkich autorów jest podanie identyfikatora ORCID. Można go utworzyć klikając link zamieszczony w ES. Jeżeli jest więcej autorów, kliknij „dodaj autora” i podaj ich dane. Po dodaniu będzie możliwość zmiany kolejności autorów (autor wysyłający nie musi być pierwszy). Jeśli chcesz zmienić autora do korespondencji, kliknij odpowiednią ikonę.

Krok 7: oświadczenie autorów. Należy uprzednio wypełnić i podpisać oświadczenie (można je pobrać ze strony „Studiów”), następnie zeskanować i dołączyć do ES. Bez oświadczenia artykuł nie zostanie przesłany.

Krok 8: słowa kluczowe. Każde wpisane słowo należy osobno zatwierdzić przez ENTER.

Krok 9: dziedziny. Wskaż dziedziny (najlepiej jedną!), które najlepiej odpowiadają treści artykułu. Pomoże nam to dobrać kompetentnych recenzentów.

Krok 11: pliki do załączenia. Załącz tekst artykułu. ES dopuszcza osobne pliki dla tabel i wykresów, ale nie jest to konieczne. Niemniej, skomplikowane wykresy/ryciny proponujemy dołączyć osobno. Proszę pamiętać, że kolorowe ryciny/diagramy nie będą akceptowane i zadbać o to, by ryciny/mapy/wykresy w odcieniach szarości były maksymalnie czytelne.

Krok 12: plik PDF. ES automatycznie wygeneruje plik PDF, który należy otworzyć i zaakceptować. Recenzenci będą pracować na pliku PDF, lecz będą mieli także wgląd w oryginalny plik w Wordzie.

Krok 13: wyślij do redakcji. System nada artykułowi numer, którym można posługiwać się w kontaktach z redakcją. Po pomyślnym wysłaniu tekstu autor dostanie automatycznego e-maila potwierdzającego złożenie tekstu.

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji