Title

Ideologia klasy średniej: od modernizacyjnego projektu do niespełnionej obietnicy

Journal title

Studia Socjologiczne

Yearbook

2021

Issue

No 4

Authors

Lepczyński, Krzysztof

Affiliation

Lepczyński, Krzysztof : Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Keywords

klasy społeczne ; klasa średnia ; ideologia ; neoliberalizm

Divisions of PAS

Nauki Humanistyczne i Społeczne

Coverage

5-31

Publisher

Instytut Filozofii i Socjologii PAN ; Komitet Socjologii PAN ; Wydział Socjologii UW

Bibliography

1. Althusser, Louis. 1976. Ideologie i aparaty ideologiczne państwa. Wskazówki do badań. Przekład Andrzej Staroń. In: L. Althusser. Positions. Paris: Editions Sociales.
2. Atkinson, Anthony B., Andrea Brandolini. 2011. On the Identification of the “Middle Class”. Society for the Study of Economic Inequality. Working Paper Series. http://www.ecineq.org/milano/WP/ECINEQ2011-217.pdf. Dostęp 27.10.2020.
3. Banerjee, Abhijit V., Esther Duflo. 2008. What Is Middle Class about the Middle Classes around the World? Journal of Economic Perspectives, 22, 2: 3–28. DOI:10.1257/jep.22.2.3.
4. Barbehön, Marlon, Michael Haus. 2015. „Middle Class and Welfare State – Discursive Relations”. Critical Policy Studies, 9, 4: 473–84. DOI 10.1080/19460171. 2015.1009840.
5. Beck, Ulrich. 2002. Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Przekład Stanisław Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
6. Bell, Daniel. 1975. Nadejście społeczeństwa postindustrialnego. Próba prognozowania społecznego. Przekład zbiorowy. Warszawa: Instytut Badania Współczesnych Problemów Kapitalizmu.
7. Berger, Peter L., Thomas Luckmann. 1983. Społeczne tworzenie rzeczywistości. Przekład Józef Niżnik. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
8. Block, Fred, Margaret R. Somers. 2020. Karl Polanyi. Krytyka wolnorynkowego fundamentalizmu. Przekład Joanna Bednarek i Agnieszka Kowalczyk. Poznań: Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox.
9. Boltanski, Luc, Eve Chiapello. 2005. The New Spirit of Capitalism. Przekład Gregory Elliott. London: Verso.
10. Bourdieu, Pierre. 1996. Physical Space, Social Space and Habitus. Vilhelm Aubert Memorial Lecture. Oslo: University of Oslo, the Institute for Social Research.
11. Bourdieu, Pierre. 2006. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Przekład Piotr Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
12. Bourdieu, Pierre, Löic J.D. Wacquant. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Przekład Anna Sawisz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
13. Burris, Val. 1986. The Discovery of the New Middle Class. Theory and Society, 15, 3: 317–49.
14. Cannon, Lynn Weber. 1980. On the absolute or relative basis of perception: The case for middle class identification. Social Indicators Research, 8, 3: 347–63. DOI: 10.1007/BF00292645.
15. CBOS. 2020. Klasa niższa, średnia i wyższa. Charakterystyka w oparciu o autoidentyfikacje Polaków. Komunikat z badań 61/2020. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_061_20. PDF. Dostęp 28.07.2021.
16. Clarke, John, Tony Jefferson, Brian Roberts. 2003. Subcultures, Cultures and Class: a Theoretical Overview. In: T. Jefferson i S. Hall, eds. Resistance Through Rituals. Youth Subcultures in Post-War Britain. London: Taylor & Francis, 9–74.
17. Crăciun, Magdalena, Ștefan Lipan. 2020. Introduction: The Middle Class in Post-socialist Europe: Ethnographies of Its “Good Life”. East European Politics and Societies, 34, 2: 423–40. DOI: 10.1177/0888325420902509.
18. De Angelis, Massimo. 2010. The Production of Commons and the “Explosion” of the Middle Class. Antipode, 42, 4: 954–77. DOI: 10.1111/j.1467-8330.2010.00783.x.
19. Domański, Henryk. 1994. Społeczeństwa klasy średniej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
20. Domański, Henryk. 2002. Polska klasa średnia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
21. Domański, Henryk. 2016. Omniworyzm jedzenia i stratyfikacja społeczna. Studia Socjologiczne 2, 221: 123–143.
22. Domański, Henryk. 2021. Klasa średnia i problem merytokracji. wszystkoconajwazniejsze.pl, 16 lipca 2021. https://wszystkoconajwazniejsze.pl/henryk-domanski-klasa-srednia-i-problem-merytokracji/. Dostęp 5.08.2021.
23. Donner, Henrike. 2017. The Anthropology of the Middle Class Across the Globe. Anthropology of This Century, 18 (1). http://aotcpress.com/articles/anthropology-middle-class-globe/. Dostęp 30.10.2020.
24. Drozdowski, Rafał. 1998. Kontrowersje wokół klasy średniej w Polsce lat dziewięćdziesiątych. Kultura i Społeczeństwo, 42, 1: 85–102.
25. Dunn, Elizabeth C. 2008. Prywatyzując Polskę. Przekład Przemysław Sadura. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej. 26. Eagleton, Terry. 1991. Ideology. An Introduction. London, New York: Verso.
27. Ehrenreich, Barbara, John Ehrenreich. 1977. The Professional Managerial Class. Radical America, 11, 2: 7–31.
28. Erikson, Robert, John H. Goldthorpe. 1992. The Constant Flux. A Study of Class Mobility in Industrial Societies. Oxford: Clarendon Press.
29. Fernandes, Leela. 2006. India’s New Middle Class. Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
30. Fisher, Mark. 2009. Capitalist Realism: Is There No Alternative? Winchester, UK; Washington, D.C.: Zero Press.
31. Gdula, Maciej, Przemysław Sadura, red. 2012a. Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
32. Gdula, Maciej, Przemysław Sadura, red. 2012b. Style życia jako rywalizujące uniwersalności. W: M. Gdula, P. Sadura, red. Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 15–70.
33. Giza-Poleszczuk, Anna. 2012. Znaczenie i przyszłość klasy średniej. Res Publica Nowa, 208, 18: 21–22.
34. Gouldner, Alvin Ward. 1979. The future of intellectuals and the rise of the new class. New York: Seabury Press.
35. Harvey, David. 2008. Neoliberalizm. Historia katastrofy. Przekład Jerzy Paweł Listwan. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
36. Heiman, Rachel, Carla Freeman, Mark Liechty, eds. 2012. The Global Middle Classes: Theorizing through Ethnography. Santa Fe, NM: SAR Press.
37. Jacyno, Małgorzata. 1997. Iluzje codzienności. O teorii socjologicznej Pierre’a Bourdieu. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
38. Jacyno, Małgorzata. 2004. Konsument jako romantyczny przedsiębiorca. Etos «nowej klasy średniej» w przekazie reklamowym w polskich mediach. W: H. Domański, A. Ostrowska, A. Rychard, red. Niepokoje polskie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 347–60.
39. Jaeger, Mads Meier, Tally Katz-Gerro. 2008. The Rise of the Cultural Omnivore 1964-2004. The Danish National Center for Social Research. Working Paper. https://pure.vive.dk/ws/files/444063/WP_09_2008.pdf. Dostęp 9.10.2021.
40. Jameson, Frederic. 1994. The Seeds of Time. New York, Chichester, West Sussex: Columbia University Press.
41. Jameson, Fredric. 1979. Reification and Utopia in Mass Culture. Social Text, 1: 130–48. DOI: 10.2307/466409.
42. Kallis, Giorgos, Vasilis Kostakis, Steffen Lange, Barbara Muraca, Susan Paulson, Matthias Schmelzer. 2018. Research On Degrowth. Annual Review of Environment and Resources, 43, 1: 291–316. DOI: 10.1146/annurev-environ-102017-025941.
43. Karwacki, Arkadiusz, Tomasz Szlendak. 2020. Fulfilled promise or a tool of political rhetoric? Analysis of the consequences of the Polish “500+ Family” Program. Problemy Polityki Społecznej, 51: 75–98. DOI: 10.31971/pps/131160.
44. Kharas, Homi. 2017. The Unprecedented Expansion of the Global Middle Class: an Update. Global Economy and Development Program. Washington, DC: The Brookings Institution. https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2017/02/global_20170228_global-middle-class.pdf. Dostęp 5.08.2021.
45. Kocejko, Bartosz. 2021. Nowy ład podatkowy “pogrzebie klasę średnią”? Uspokajamy: za wcześnie na taki nekrolog. Oko Press. 20 maja 2021. https://oko.press/nowy-lad-podatkowy-pogrzebie-klase-srednia-uspokajamy-za-wczesnie-na-takinekrolog/. Dostęp: 5.08.2021.
46. Kochhar, Rakesh. 2015. AGlobal Middle Class Is More Promise than Reality. Washington, DC: Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/global/2015/07/08/a-global-middle-class-is-more-promise-than-reality/. Dostęp: 5.08.2021.
47. Kukołowicz, Paula. 2019. Klasa średnia w Polsce. Czy istnieje polski self-made man? Warszawa: Polski Instytut Ekonomiczny. https://pie.net.pl/wp-content/uplo-ads/2019/09/PIE-Raport_Klasa_srednia.pdf. Dostęp: 28.07.2021.
48. Laclau, Ernesto, Chantal Mouffe. 2007. Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przekład Sławomir Królak. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
49. Lamont, Michèle. 1992. Money, Morals, and Manners : The Culture of the French and American Upper-Middle Class. Chicago: University of Chicago Press.
50. Liechty, Mark. 2003. Suitably Modern: Making Middle-Class Culture in a New Consumer Society. Princeton, Oxford: Princeton University Press.
51. Matthews, Peter, Annette Hastings. 2013. Middle-Class Political Activism and Middle-Class Advantage in Relation to Public Services: A Realist Synthesis of the Evidence Base. Social Policy & Administration, 47, 1: 72–92. DOI: 10.1111/j.1467-9515.2012.00866.x.
52. Mokrzycki, Edmund. 1994. Nowa klasa średnia? Studia Socjologiczne, 132, 1: 37–52.
53. Nissanov, Zoya. 2017. What Does the Middle Class Refer To? W: Z. Nissanov, Economic Growth and the Middle Class in an Economy in Transition. The Case of Russia. New York: Springer International Publishing.
54. Nunn, Alex, Daniela Tepe-Belfrage. 2017. Disciplinary Social Policy and the Failing Promise of the New Middle Classes: The Troubled Families Programme. Social Policy and Society, 16, 1: 119–29. DOI: 10.1017/S1474746416000452.
55. OECD. 2019. Under Pressure: The Squeezed Middle Class. Paris: OECD Publishing. DOI: 10.1787/689afed1-en.
56. Ost, David. 2010. Obrachunek z kategorią «klasy» w dyskursie politycznym postkomunistycznej polski. W: M. Czyżewski, S. Kowalski, T. Tobako, red. Retoryka i polityka. Dwudziestolecie polskiej transformacji. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 249–72.
57. Ost, David. 2015. Stuck in the Past and the Future: Class Analysis in Postcommunist Poland. East European Politics and Societies, 29, 3: 610–24. DOI: 10.1177/0888325415602058.
58. Pakulski, Jan, Malcolm Waters. 1996. The Death of Class. London, Thousand Oaks, CA: SAGE.
59. Piwowarski, Radosław. 2017. Czy polski system podatkowy jest progresywny? Analiza rozkładu obciążeń w zależności od formy zatrudnienia. Gospodarka w Praktyce i Teorii, 42, 1: 33–50. DOI: 10.18778/1429-3730.42.03.
60. Pluciński, Przemysław. 2010. Dyskurs klasowy polskiej socjologii potransformacyjnej: niedyskretny urok klasy średniej. W: P. Żuk, red. Podziały klasowe i nierówności społeczne. Refleksje socjologiczne po dwóch dekadach realnego kapitalizmu w Polsce. Warszawa: Oficyna Naukowa, 101–16.
61. Pressman, Steven. 2015. Defining and Measuring the Middle Class. Working Paper. Great Barrington, MA: American Institute for Economic Research. https://www.aier.org/wp-content/uploads/2016/10/WP007-Middle-Class.pdf. Dostęp 27.10.2020.
62. Sawulski, Jakub. 2019. Kogo obciążają podatki w Polsce? IBS Policy Paper 1/2019. Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych. https://ibs.org.pl/app/uploads/2019/03/ IBS_Policy_Paper_01_2019.pdf. Dostęp 5.08.2021.
63. Sosnowska, Anna. 1997. Tu, tam – pomieszanie. Studia Socjologiczne, 147, 4: 61–85.
64. Sowa, Jan. 2011. Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków: Universitas.
65. Staniszkis, Jadwiga. 2001. Postkomunizm. Próba opisu. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
66. Suh, Doowon. 2002. Middle-Class Formation and Class Alliance. Social Science History, 26, 1: 105–37. DOI: 10.1017/S014555320001230X.
67. Szcześniak, Magda. 2016. Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, Instytut Kultury Polskiej UW.
68. Świrek, Krzysztof. 2018. Teorie ideologii na przecięciu marksizmu i psychoanalizy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
69. Tittenbrun, Jacek. 2016. Klasa średnia: mit czy byt? Studia Krytyczne/Critical Studies, 2: 62–85.
70. Vaughan-Whitehead, Daniel, Rosalia Vazquez-Alvarez, Nicolas Maître. 2016. Is the World of Work behind Middle-Class Erosion? In: D. Vaughan-Whitehead, ed. Europe’s Disappearing Middle Class? Cheltenham, UK, Northampton, MA, Geneva, Switzerland: Edward Elgar Publishing, International Labour Office, 1–61. https://ideas.repec.org/h/elg/eechap/17301_1.html. Dostęp 29.10.2020.
71. Wacquant, Loïc J.D. 2009. Punishing the Poor. Durham, NC: Duke University Press. DOI: 10.2307/j.ctv11smrv3.
72. Wacquant, Löic J.D. 1992. Making Class: The Middle Class(es) in Social Theory and Social Structure. In: S. McNall, R. Levine, R. Fantasia, eds. Bringing Class Back In. Boulder: Westview Press, 39–64.
73. Wiedmann, Thomas, Manfred Lenzen, Lorenz T. Keyßer, Julia K. Steinberger. 2020. Scientists’ warning on affluence. Nature Communications, 11, 1: 3–107. DOI: 10.1038/s41467-020-16941-y.
74. Wright, Erik Olin. 1996. The Continuing Relevance of Class Analysis — Comments. Theory and Society, 25, 5: 693–716. DOI: 10.1007/BF00188102.
75. Wright, Erik Olin. 2015. Understanding Class. London: Verso.
76. Wróblewski, Michał. 2016. Hegemonia i władza. Filozofia polityczna Antonia Gramsciego i jej współczesne kontynuacje. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
77. Zagórski, Zdzisław. 2002. Klasa średnia transformacji postkomunistycznej. Wybrane problemy. W: Z. Zagórski, red. Socjologiczne portrety grup społecznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 61–88.
78. Zalewski, Dariusz. 2011. Klasa średnia a ukryte państwo opiekuńcze. Polityka Społeczna, 444, 3: 1–9.
79. Zhang, Li. 2010. In Search of Paradise. Ithaca, NY: Cornell University Press.

Date

2021.12.23

Type

Artykuły / Articles

Identifier

DOI: 10.24425/sts.2021.139720