Humanities and Social Sciences

Studia Socjologiczne

Content

Studia Socjologiczne | 2021 | No 4

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł analizuje, często pomijany, ideologiczny wymiar klasy średniej. Jego celem jest zebranie rozproszonych spostrzeżeń na ten temat i wpisanie ich we współczesną dyskusję o kształcie, kondycji i znaczeniu klasy średniej. Tekst przedstawia obecną w polskiej socjologii w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku i po roku 2000 krytykę dominującego wówczas podejścia do analizy klasowej. Ukazuje klasę średnią jako postulat, typ idealny wzorowany na krajach rozwiniętych i część modernizacyjnego projektu czasów transformacji, a co za tym idzie obietnicę składaną zarówno państwom, jak i jednostkom. Wskazując na aktualność i ponadlokalny zasięg przytaczanej krytyki, autor dowodzi, że klasa średnia to część hegemonicznej, neoliberalnej ideologii. Tym samym definiuje klasę średnią jako przestrzeń intersubiektywności, społeczny konstrukt reprodukujący się w oparciu o własną wizję i centralną kategorię współczesnego systemu społeczno-ekonomicznego.
Go to article

Bibliography

1. Althusser, Louis. 1976. Ideologie i aparaty ideologiczne państwa. Wskazówki do badań. Przekład Andrzej Staroń. In: L. Althusser. Positions. Paris: Editions Sociales.
2. Atkinson, Anthony B., Andrea Brandolini. 2011. On the Identification of the “Middle Class”. Society for the Study of Economic Inequality. Working Paper Series. http://www.ecineq.org/milano/WP/ECINEQ2011-217.pdf. Dostęp 27.10.2020.
3. Banerjee, Abhijit V., Esther Duflo. 2008. What Is Middle Class about the Middle Classes around the World? Journal of Economic Perspectives, 22, 2: 3–28. DOI:10.1257/jep.22.2.3.
4. Barbehön, Marlon, Michael Haus. 2015. „Middle Class and Welfare State – Discursive Relations”. Critical Policy Studies, 9, 4: 473–84. DOI 10.1080/19460171. 2015.1009840.
5. Beck, Ulrich. 2002. Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Przekład Stanisław Cieśla. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
6. Bell, Daniel. 1975. Nadejście społeczeństwa postindustrialnego. Próba prognozowania społecznego. Przekład zbiorowy. Warszawa: Instytut Badania Współczesnych Problemów Kapitalizmu.
7. Berger, Peter L., Thomas Luckmann. 1983. Społeczne tworzenie rzeczywistości. Przekład Józef Niżnik. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
8. Block, Fred, Margaret R. Somers. 2020. Karl Polanyi. Krytyka wolnorynkowego fundamentalizmu. Przekład Joanna Bednarek i Agnieszka Kowalczyk. Poznań: Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox.
9. Boltanski, Luc, Eve Chiapello. 2005. The New Spirit of Capitalism. Przekład Gregory Elliott. London: Verso.
10. Bourdieu, Pierre. 1996. Physical Space, Social Space and Habitus. Vilhelm Aubert Memorial Lecture. Oslo: University of Oslo, the Institute for Social Research.
11. Bourdieu, Pierre. 2006. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Przekład Piotr Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
12. Bourdieu, Pierre, Löic J.D. Wacquant. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Przekład Anna Sawisz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
13. Burris, Val. 1986. The Discovery of the New Middle Class. Theory and Society, 15, 3: 317–49.
14. Cannon, Lynn Weber. 1980. On the absolute or relative basis of perception: The case for middle class identification. Social Indicators Research, 8, 3: 347–63. DOI: 10.1007/BF00292645.
15. CBOS. 2020. Klasa niższa, średnia i wyższa. Charakterystyka w oparciu o autoidentyfikacje Polaków. Komunikat z badań 61/2020. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_061_20. PDF. Dostęp 28.07.2021.
16. Clarke, John, Tony Jefferson, Brian Roberts. 2003. Subcultures, Cultures and Class: a Theoretical Overview. In: T. Jefferson i S. Hall, eds. Resistance Through Rituals. Youth Subcultures in Post-War Britain. London: Taylor & Francis, 9–74.
17. Crăciun, Magdalena, Ștefan Lipan. 2020. Introduction: The Middle Class in Post-socialist Europe: Ethnographies of Its “Good Life”. East European Politics and Societies, 34, 2: 423–40. DOI: 10.1177/0888325420902509.
18. De Angelis, Massimo. 2010. The Production of Commons and the “Explosion” of the Middle Class. Antipode, 42, 4: 954–77. DOI: 10.1111/j.1467-8330.2010.00783.x.
19. Domański, Henryk. 1994. Społeczeństwa klasy średniej. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
20. Domański, Henryk. 2002. Polska klasa średnia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
21. Domański, Henryk. 2016. Omniworyzm jedzenia i stratyfikacja społeczna. Studia Socjologiczne 2, 221: 123–143.
22. Domański, Henryk. 2021. Klasa średnia i problem merytokracji. wszystkoconajwazniejsze.pl, 16 lipca 2021. https://wszystkoconajwazniejsze.pl/henryk-domanski-klasa-srednia-i-problem-merytokracji/. Dostęp 5.08.2021.
23. Donner, Henrike. 2017. The Anthropology of the Middle Class Across the Globe. Anthropology of This Century, 18 (1). http://aotcpress.com/articles/anthropology-middle-class-globe/. Dostęp 30.10.2020.
24. Drozdowski, Rafał. 1998. Kontrowersje wokół klasy średniej w Polsce lat dziewięćdziesiątych. Kultura i Społeczeństwo, 42, 1: 85–102.
25. Dunn, Elizabeth C. 2008. Prywatyzując Polskę. Przekład Przemysław Sadura. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej. 26. Eagleton, Terry. 1991. Ideology. An Introduction. London, New York: Verso.
27. Ehrenreich, Barbara, John Ehrenreich. 1977. The Professional Managerial Class. Radical America, 11, 2: 7–31.
28. Erikson, Robert, John H. Goldthorpe. 1992. The Constant Flux. A Study of Class Mobility in Industrial Societies. Oxford: Clarendon Press.
29. Fernandes, Leela. 2006. India’s New Middle Class. Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
30. Fisher, Mark. 2009. Capitalist Realism: Is There No Alternative? Winchester, UK; Washington, D.C.: Zero Press.
31. Gdula, Maciej, Przemysław Sadura, red. 2012a. Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
32. Gdula, Maciej, Przemysław Sadura, red. 2012b. Style życia jako rywalizujące uniwersalności. W: M. Gdula, P. Sadura, red. Style życia i porządek klasowy w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 15–70.
33. Giza-Poleszczuk, Anna. 2012. Znaczenie i przyszłość klasy średniej. Res Publica Nowa, 208, 18: 21–22.
34. Gouldner, Alvin Ward. 1979. The future of intellectuals and the rise of the new class. New York: Seabury Press.
35. Harvey, David. 2008. Neoliberalizm. Historia katastrofy. Przekład Jerzy Paweł Listwan. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
36. Heiman, Rachel, Carla Freeman, Mark Liechty, eds. 2012. The Global Middle Classes: Theorizing through Ethnography. Santa Fe, NM: SAR Press.
37. Jacyno, Małgorzata. 1997. Iluzje codzienności. O teorii socjologicznej Pierre’a Bourdieu. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
38. Jacyno, Małgorzata. 2004. Konsument jako romantyczny przedsiębiorca. Etos «nowej klasy średniej» w przekazie reklamowym w polskich mediach. W: H. Domański, A. Ostrowska, A. Rychard, red. Niepokoje polskie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 347–60.
39. Jaeger, Mads Meier, Tally Katz-Gerro. 2008. The Rise of the Cultural Omnivore 1964-2004. The Danish National Center for Social Research. Working Paper. https://pure.vive.dk/ws/files/444063/WP_09_2008.pdf. Dostęp 9.10.2021.
40. Jameson, Frederic. 1994. The Seeds of Time. New York, Chichester, West Sussex: Columbia University Press.
41. Jameson, Fredric. 1979. Reification and Utopia in Mass Culture. Social Text, 1: 130–48. DOI: 10.2307/466409.
42. Kallis, Giorgos, Vasilis Kostakis, Steffen Lange, Barbara Muraca, Susan Paulson, Matthias Schmelzer. 2018. Research On Degrowth. Annual Review of Environment and Resources, 43, 1: 291–316. DOI: 10.1146/annurev-environ-102017-025941.
43. Karwacki, Arkadiusz, Tomasz Szlendak. 2020. Fulfilled promise or a tool of political rhetoric? Analysis of the consequences of the Polish “500+ Family” Program. Problemy Polityki Społecznej, 51: 75–98. DOI: 10.31971/pps/131160.
44. Kharas, Homi. 2017. The Unprecedented Expansion of the Global Middle Class: an Update. Global Economy and Development Program. Washington, DC: The Brookings Institution. https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2017/02/global_20170228_global-middle-class.pdf. Dostęp 5.08.2021.
45. Kocejko, Bartosz. 2021. Nowy ład podatkowy “pogrzebie klasę średnią”? Uspokajamy: za wcześnie na taki nekrolog. Oko Press. 20 maja 2021. https://oko.press/nowy-lad-podatkowy-pogrzebie-klase-srednia-uspokajamy-za-wczesnie-na-takinekrolog/. Dostęp: 5.08.2021.
46. Kochhar, Rakesh. 2015. AGlobal Middle Class Is More Promise than Reality. Washington, DC: Pew Research Center. https://www.pewresearch.org/global/2015/07/08/a-global-middle-class-is-more-promise-than-reality/. Dostęp: 5.08.2021.
47. Kukołowicz, Paula. 2019. Klasa średnia w Polsce. Czy istnieje polski self-made man? Warszawa: Polski Instytut Ekonomiczny. https://pie.net.pl/wp-content/uplo-ads/2019/09/PIE-Raport_Klasa_srednia.pdf. Dostęp: 28.07.2021.
48. Laclau, Ernesto, Chantal Mouffe. 2007. Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przekład Sławomir Królak. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
49. Lamont, Michèle. 1992. Money, Morals, and Manners : The Culture of the French and American Upper-Middle Class. Chicago: University of Chicago Press.
50. Liechty, Mark. 2003. Suitably Modern: Making Middle-Class Culture in a New Consumer Society. Princeton, Oxford: Princeton University Press.
51. Matthews, Peter, Annette Hastings. 2013. Middle-Class Political Activism and Middle-Class Advantage in Relation to Public Services: A Realist Synthesis of the Evidence Base. Social Policy & Administration, 47, 1: 72–92. DOI: 10.1111/j.1467-9515.2012.00866.x.
52. Mokrzycki, Edmund. 1994. Nowa klasa średnia? Studia Socjologiczne, 132, 1: 37–52.
53. Nissanov, Zoya. 2017. What Does the Middle Class Refer To? W: Z. Nissanov, Economic Growth and the Middle Class in an Economy in Transition. The Case of Russia. New York: Springer International Publishing.
54. Nunn, Alex, Daniela Tepe-Belfrage. 2017. Disciplinary Social Policy and the Failing Promise of the New Middle Classes: The Troubled Families Programme. Social Policy and Society, 16, 1: 119–29. DOI: 10.1017/S1474746416000452.
55. OECD. 2019. Under Pressure: The Squeezed Middle Class. Paris: OECD Publishing. DOI: 10.1787/689afed1-en.
56. Ost, David. 2010. Obrachunek z kategorią «klasy» w dyskursie politycznym postkomunistycznej polski. W: M. Czyżewski, S. Kowalski, T. Tobako, red. Retoryka i polityka. Dwudziestolecie polskiej transformacji. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 249–72.
57. Ost, David. 2015. Stuck in the Past and the Future: Class Analysis in Postcommunist Poland. East European Politics and Societies, 29, 3: 610–24. DOI: 10.1177/0888325415602058.
58. Pakulski, Jan, Malcolm Waters. 1996. The Death of Class. London, Thousand Oaks, CA: SAGE.
59. Piwowarski, Radosław. 2017. Czy polski system podatkowy jest progresywny? Analiza rozkładu obciążeń w zależności od formy zatrudnienia. Gospodarka w Praktyce i Teorii, 42, 1: 33–50. DOI: 10.18778/1429-3730.42.03.
60. Pluciński, Przemysław. 2010. Dyskurs klasowy polskiej socjologii potransformacyjnej: niedyskretny urok klasy średniej. W: P. Żuk, red. Podziały klasowe i nierówności społeczne. Refleksje socjologiczne po dwóch dekadach realnego kapitalizmu w Polsce. Warszawa: Oficyna Naukowa, 101–16.
61. Pressman, Steven. 2015. Defining and Measuring the Middle Class. Working Paper. Great Barrington, MA: American Institute for Economic Research. https://www.aier.org/wp-content/uploads/2016/10/WP007-Middle-Class.pdf. Dostęp 27.10.2020.
62. Sawulski, Jakub. 2019. Kogo obciążają podatki w Polsce? IBS Policy Paper 1/2019. Warszawa: Instytut Badań Strukturalnych. https://ibs.org.pl/app/uploads/2019/03/ IBS_Policy_Paper_01_2019.pdf. Dostęp 5.08.2021.
63. Sosnowska, Anna. 1997. Tu, tam – pomieszanie. Studia Socjologiczne, 147, 4: 61–85.
64. Sowa, Jan. 2011. Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków: Universitas.
65. Staniszkis, Jadwiga. 2001. Postkomunizm. Próba opisu. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
66. Suh, Doowon. 2002. Middle-Class Formation and Class Alliance. Social Science History, 26, 1: 105–37. DOI: 10.1017/S014555320001230X.
67. Szcześniak, Magda. 2016. Normy widzialności. Tożsamość w czasach transformacji. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, Instytut Kultury Polskiej UW.
68. Świrek, Krzysztof. 2018. Teorie ideologii na przecięciu marksizmu i psychoanalizy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
69. Tittenbrun, Jacek. 2016. Klasa średnia: mit czy byt? Studia Krytyczne/Critical Studies, 2: 62–85.
70. Vaughan-Whitehead, Daniel, Rosalia Vazquez-Alvarez, Nicolas Maître. 2016. Is the World of Work behind Middle-Class Erosion? In: D. Vaughan-Whitehead, ed. Europe’s Disappearing Middle Class? Cheltenham, UK, Northampton, MA, Geneva, Switzerland: Edward Elgar Publishing, International Labour Office, 1–61. https://ideas.repec.org/h/elg/eechap/17301_1.html. Dostęp 29.10.2020.
71. Wacquant, Loïc J.D. 2009. Punishing the Poor. Durham, NC: Duke University Press. DOI: 10.2307/j.ctv11smrv3.
72. Wacquant, Löic J.D. 1992. Making Class: The Middle Class(es) in Social Theory and Social Structure. In: S. McNall, R. Levine, R. Fantasia, eds. Bringing Class Back In. Boulder: Westview Press, 39–64.
73. Wiedmann, Thomas, Manfred Lenzen, Lorenz T. Keyßer, Julia K. Steinberger. 2020. Scientists’ warning on affluence. Nature Communications, 11, 1: 3–107. DOI: 10.1038/s41467-020-16941-y.
74. Wright, Erik Olin. 1996. The Continuing Relevance of Class Analysis — Comments. Theory and Society, 25, 5: 693–716. DOI: 10.1007/BF00188102.
75. Wright, Erik Olin. 2015. Understanding Class. London: Verso.
76. Wróblewski, Michał. 2016. Hegemonia i władza. Filozofia polityczna Antonia Gramsciego i jej współczesne kontynuacje. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
77. Zagórski, Zdzisław. 2002. Klasa średnia transformacji postkomunistycznej. Wybrane problemy. W: Z. Zagórski, red. Socjologiczne portrety grup społecznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 61–88.
78. Zalewski, Dariusz. 2011. Klasa średnia a ukryte państwo opiekuńcze. Polityka Społeczna, 444, 3: 1–9.
79. Zhang, Li. 2010. In Search of Paradise. Ithaca, NY: Cornell University Press.


Go to article

Authors and Affiliations

Krzysztof Lepczyński
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł przedstawia wyniki badania poświęconego ilościowej eksploracji odmian tożsamości narodowej Polaków oraz analizuje, jak wyróżnione rodzaje tożsamości narodowej przekładają się na postawy wobec różnych mniejszości i innych narodów. W tym celu wykorzystuje dane z ilościowego badania kwestionariuszowego przeprowadzonego na próbie dorosłych Polaków (15 lat i starszych) losowanej z operatu adresowego (N=1005). Na podstawie analizy skupień metodą k-średnich wyróżnia trzy kategorie tożsamości narodowej: narodowych apatrydów, dążących do obywatelskości oraz kredencjonalistów. Wyniki badania pokazują również, że wyróżnione odmiany polskiej tożsamości narodowej w sposób istotny statystycznie różnicują i przewidują postawy wobec mniejszości etnicznych, religijnych i seksualnych oraz wobec innych narodów. Badanie potwierdza istnienie pewnych uniwersalnych wzorów definiowania tożsamości narodowej oraz zależności pokazujących wpływ kryteriów etnicznych, jak i posługiwania się większą liczbą kryteriów w definiowaniu tożsamości narodowej na bardziej wykluczające postawy. Bazując na reprezentatywnej próbie oraz polegając na metodzie analizy umożliwiającej zidentyfikowanie rozłącznych kategorii artykuł weryfikuje istniejące typologizacje polskiej tożsamości narodowej.
Go to article

Bibliography

1. Anderson, Benedict. 1983. Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. London: Verso.
2. Ariely, Gal. 2012. Globalisation and the decline of national identity? An exploration across sixty‐three countries. Nations and Nationalism, 18, 3: 461–482.
3. Balogun, Bolaji. 2020. Race and racism in Poland: Theorising and contextualising ‘Polish-centrism’. The Sociological Review, 68, 6: 1196–1211. DOI: 10.1177/0038026120928883.
4. Billig, Michael. 1995. Banal Nationalism. London: Sage.
5. Bokszański, Zbigniew. 2002. Polacy o Polsce. Duma narodowa Polaków w perspektywie porównań międzynarodowych. Przegląd Socjologiczny, 52, 2: 89–108.
6. Bokszański, Zbigniew. 2005. Tożsamości zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
7. Bonikowski, Bart; Paul DiMaggio. 2016. Varieties of American popular nationalism. American Sociological Review, 81, 5: 949–980.
8. Breton, Raymond. 1988. From ethnic to civic nationalism: English Canada and Quebec. Ethnic and Racial Studies, 11, 1: 85–102. 9. Budyta-Budzyńska, Małgorzata. 2010. Socjologia narodu i konfliktów etnicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
10. Brubaker, Rogers. 1999. The Manichean myth: rethinking the distinction between ‘civic’ and ‘Ethnic’ nationalism. W: H. Kriesi, K. Armington, H. Siegrist, A. Wimmer, red. Nation and National Identity: The European Experience in Perspective. Chur and Zürrich: Verlag Rüegger, 55–71.
11. CBOS. 2015. Tożsamość narodowa i postrzeganie praw mniejszości narodowych i etnicznych. Komunikat z badań nr 106/2015. https://cbos.pl/SPISKOM.PO-L/2015/K_106_15.PDF. Dostęp 15.07.2021.
12. CBOS. 2018. Stosunek Polaków i Czechów do przyjmowania uchodźców. Komunikat z badań nr 87/2018. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_087_18.PDF. Dostęp 15.08.2021.
13. CBOS. 2019a. 15 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Komunikat z badań nr 59/2019. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_059_19.PDF. Dostęp 15.07.2021.
14. CBOS. 2019b. Stosunek Polaków do związków homoseksualnych. Komunikat z badań nr 90/2019. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_090_19.PDF. Dostęp 15.08.2021.
15. CBOS. 2020. Stosunek do innych narodów. Komunikat z badań nr 31/2020. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_031_20.PDF.
16. Conversi, Daniele. 2020. The ultimate challenge: Nationalism and climate change. Nationalities Papers, 48, 4: 625–636. DOI: 10.1017/nps.2020.18.
17. Duara, Prasenij. 2021. The Ernest Gellner Nationalism Lecture: Nationalism and the crises of global modernity. Nations and Nationalism, 27: 610–622. DOI: 10.1111/nana.12753.
18. Galent, Marcin; Kubicki, Pawel. 2012. New urban middle class and national identity in Poland. Polish Sociological Review, 179: 385.
19. Gellner, Ernest. 1997. Nationalism. New York: University Press.
20. Grodecki, Mateusz. 2021. Occasional Nationalists: The National Ideology of Ultras. Nationalities Papers, 49, 3: 562–575.
21. Green, Eva; Sarrasin, Oriane.; Fasel, Nicole; Staerklé, Christian. 2011. Nationalism and patriotism as predictors of immigration attitudes in Switzerland: A municipality‐level analysis. Swiss Political Science Review, 17, 4: 369–393.
22. Helbling, Marc; Reeskens, Tim; Wright, Matthew. 2016. The mobilisation of identities: A study on the relationship between elite rhetoric and public opinion on national identity in developed democracies. Nations and Nationalism, 22, 4: 744–767.
23. Hobsbawm, Eric J. 2007. Globalization, Democracy and Terrorism. London: Brown.
24. Jaskułowski, Krzysztof; Majewski, Piotr; Surmiak, Adrianna. 2018. Teaching the nation: History and nationalism in Polish school history education. British Journal of Sociology of Education, 39, 1: 77–91.
25. Jaskułowski, Krzysztof. 2019. The everyday politics of migration crisis in Poland: Between nationalism, fear and empathy. Cham: Palgrave Macmillan.
26. Jaskulowski, Krzysztof. 2020. The Politics of a National Identity Survey: Polishness, Whiteness, and Racial Exclusion. Nationalities Papers, 1–14. DOI: 10.1017/nps.2020.68.
27. Kantar Public. 2018. Społeczne kryteria polskości. Listopad 2018.
28. King, Anthony. (2000). Football fandom and post‐national identity in the New Europe. The British journal of sociology, 51, 3: 419–442.
29. Kilias, Jarosław. 2004. Wspólnota abstrakcyjna: Zarys socjologii narodu. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
30. Kłoskowska, Antonina. 1996. Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
31. Koseła, Krzysztof. 2003. Polak i katolik. Splątane tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
32. Kunovich, Robert 2009. The sources and consequences of national identification. American Sociological Review, 2009, 74, 4:573–593. DOI:10.1177/000312240907400404.
33. Kurczewski, Jacek. 2007. Self-identification structure in Opole Silesia and the Kashubia: A comparative analysis. Polish Sociological Review, 157, 1: 87–104.
34. Lemańczyk, Magdalena. 2010. Tożsamość narodowa pomorskich liderów mniejszości niemieckiej. Studia Socjologiczne, 198, 3: 99–110.
35. Lubbers, Marcel; Coenders, Marcel. 2017 Nationalistic attitudes and voting for the radical right in Europe. European Union Politics, 18, 1: 98–118.
36. Łuczewski, Michał. 2012. Odwieczny naród: Polak i katolik w Żmiącej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
37. MacQueen, James. 1967. Some methods for classification and analysis of multivariate observations. W: L. M. Le Cam; J. Neyman, red. Proceedings of the fifth Berkeley symposium on mathematical statistics and probability. Berkeley: University of California Press, 281–297.
38. Medrano, Juan Díez. 2005. Nation, Citizenship and Immigration in Contemporary Spain. International Journal on Multicultural Societies, 7: 133–56.
39. Nowicka, Ewa. 1990. Dystans wobec innych ras i narodów w społeczeństwie polskim. W: E. Nowicka, red. Swoi i obcy. Warszawa: Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, 155–210.
40. Nowicka, Ewa; Łodziński, Sławomir. 2001. U progu otwartego świata: poczucie polskości i nastawienia Polaków wobec cudzoziemców w latach 1988-1998. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
41. Pierzchała, Marcin. 2011. Społeczne kryteria polskości w opinii Polaków w latach 1988–2008 a problem włączania obcokrajowców do uczestnictwa w polskiej wspólnocie narodowej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 38: 149–167. 42. Smith, Anthony. 1991. National Identity. London: Penguin.
43. Smith, Anthony. 2009. Kulturowe podstawy narodów. Przekład Wojciech Usakiewicz. Kraków: Wydawnictwo UJ.
44. Sobolewski, Marek; Sokołowski, Andrzej. 2017. Grupowanie metodą k-średnich z warunkiem spójności. Prace naukowe uniwersytetu ekonomicznego we Wrocławiu, 468: 215–221.
45. Storm, Ingrid. 2018. When does religiosity matter for attitudes to immigration? The impact of economic insecurity and religious norms in Europe. European Societies, 20, 4: 595–620.
46. Szacki, Jerzy. 2004. O tożsamości (zwłaszcza narodowej). Kultura i Społeczeństwo, 48, 3: 9–40.
47. Ścigaj, Paweł. 2012. Tożsamość narodowa. Zarys problematyki. Kraków: Księgarnia Akademicka.
48. Triandafyllidou, Anna. 1998. National identity and the ‘other’. Ethnic and Racial Studies, 21, 4: 593–612.
49. Wagner, Urlich; Julia C., Becker; Oliver, Christ; Thomas F., Pettigrew; Peter, Schmidt. 2012. A longitudinal test of the relation between German nationalism, patriotism, and outgroup derogation. European Sociological Review, 28, 3: 319–332.
50. Wodak, Ruth; de Cillia, Rudolf; Reisigl, Martin; Liebhart, Karin. 2009. The Discursive Construction of National Identity. Edinburgh: Edinburgh University Press.
51. Wysocki, Artur. 2018. Stosunek społeczeństwa polskiego do przeszłości a tożsamość narodowa. Analiza badań sondażowych. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I–Philosophia-Sociologia, 43, 1: 111–124.
52. Zwet van der, Arno. 2015. Operationalising national identity: the cases of the Scottish National Party and Frisian National Party. Nations and Nationalism, 21, 1: 62–82.
Go to article

Authors and Affiliations

Mateusz Grodecki
1
ORCID: ORCID

  1. Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The main objective of the article is to present a preliminary contextualization of transhumanism on the basis of some of the classical motifs in social theory. In the first section, I critically refer to the most popular definitions of transhumanism and comment on some of the inherent discrepancies within its own techno-progressive agenda. In the second section, I briefly scrutinize some of the critical reactions against the concept of biotechnological human enhancement with regard to its paradoxical appeal to religion, its ambivalent stance towards education, and to the concept of human nature. Finally, I confront the cultural implications of transhumanism by applying Émile Durkheim’s critique of modern humanism as well as Peter L. Berger’s and Thomas Luckmann’s theory of symbolic universes. In general, I interpret transhumanism as an anthropological paradigm shift that entails a cultural recentering of late-modern societies on the basis of a new, technology-centered symbolic universe.
Go to article

Bibliography

1. Annas, George J., Lori B. Andrews, Rosario M. Isasi. 2002. Protecting the Endangered Human: Toward an International Treaty Prohibiting Cloning and Inheritable Alterations. American Journal of Law & Medicine, 28, 2-3: 101–132.
2. Archer, Margaret S. 1995. Realist Social Theory: the Morphogenetic Approach. Cambridge: Cambridge University Press.
3. Archer, Margaret S. 1996. Culture and Agency. The Place of Culture in Social theory. Cambridge: Cambridge University Press.
4. Babich, Babette. 2017. Nietzsche’s Posthuman Imperative: On the “All-too-Human” of Transhumanism. In: Y. Tuncel, ed. N ietzsche and Transhumanism: Precursor or Enemy? Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, 101–132.
5. Bardziński, Filip. 2014. Transhumanism and Evolution. Considerations on Darwin, Lamarck and Transhumanism. Ethics in Progress, 5, 2: 103–115.
6. Beck, Ulrich. 1992. Risk Society. Towards a New Modernity. M. Ritter (Trans.). London: Sage Publications.
7. Becker, Philipp V. 2015. Der neue Glaube and die Unsterblichkeit. Transhumanismus, Biotechnik und digitaler Kapitalismus. Wien: Passagen Verlag.
8. Berger, Peter L. Thomas Luckmann. 1991. The Social Construction of Reality. A Treatise in the Sociology of Knowledge. London: Penguin Books.
9. Bostrom, Nick. 2003. Human Genetic Enhancements: A Transhumanist Perspective. The Journal of Value Inquiry, 37, 4: 493–506.
10. Bostrom, Nick. 2004. Transhumanism: The World’s Most Dangerous Idea? Betterhumans. www.nickbostrom.com/papers/dangerous.html (retrieved: 19.02.2021).
11. Bostrom, Nick. 2005a. A History of Transhumanist Thought. Journal of Evolution and Technology, 14(1): 1-25.
12. Bostrom, Nick. 2005b. Transhumanist Values. Journal of Philosophical Research, 30 (Supplement): 3–14.
13. Bostrom, Nick. 2005c. In Defense of Posthuman Dignity. Bioethics, 19, 3: 202–214.
14. Bostrom, Nick. 2008. Why I Want to be a Posthuman when I Grow Up. In: B. Gordijn, R. Chadwick, eds. Medical Enhancement and Posthumanity. The International Library of Ethics, Law and Technology 2(1). Dordrecht: Springer, 107–136.
15. Bostrom, Nick. 2013. Existential Risk Prevention as Global Priority. Global Policy, 4, 1: 15–31.
16. Campa, Riccardo. 2009. Transhumanism and Epistemology. Swissfuture. Magazin für Zukunftsmonitoring, 2: 18–22.
17. Casey, Timothy K. 2005. Nature, Technology, and the Emergence of Cybernetic Humanity. In: H. W. Baillie, T. K. Casey, eds. Is Human Nature Obsolete? Genetics, Bioengineering, and the Future of the Human Condition. Cambridge: The MIT Press, 35–65. 18. Chernilo, Daniel. 2014. The idea of philosophical sociology. The British Journal of Sociology, 65, 2: 338–357.
19. Cole-Turner, Ronald. 1993. The New Genesis. Theology and the Genetic Revolution. Louisville: Westminster/John Knox Press. 20. Durkheim, Émile. 1995. T he Elementary Forms of Religious Life. K. E. Fields (Trans.). New York: The Free Press.
21. Durkheim, Émile. 2003. The Rules of Sociological Method and Selected Texts on Sociology and its Method. Translated by W. D. Halls. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
22. Durkheim, Émile. 2005. The Evolution of Educational Thought. In: K. Thompson, ed. Readings from Emile Durkheim, M. A. Thompson (Trans.). London & New York: Routledge, 130–137.
23. Ferrando, Francesca. 2013. Posthumanism, Transhumanism, Antihumanism, Metahumanism, and New Materialisms. Existenz. An International Journal in Philosophy, Religion, Politics, and the Arts, 8, 2: 26–32.
24. Foucault, Michel. 2005. The Order of Things. An Archeology of the Human Sciences. London and New York: Routledge.
25. Fukuyama, Francis. 2002. Our Posthuman Future. Consequences of the Biotechnology Revolution. New York: Farrar, Straus and Giroux.
26. Fukuyama, Francis. 2004. Transhumanism. Foreign Policy, 144: 42–43.
27. Fuller, Steve. 2011. Humanity 2.0. What it Means to be Human Past, Present and Future. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
28. Fuller, Steve. 2019. Nietzschean Meditations. Untimely Thoughts at the Dawn of the Transhuman Era. Basel: Schwabe Verlag.
29. Fuller, Steve, Veronika Lipińska. 2014. The Proactionary Imperative. A Foundation for Transhumanism. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
30. Geraci, Robert. 2014. Technology and Religion. In: W. S. Bainbridge & M. C. Roco, eds. Handbook of Science and Technology Convergence. Cham: Springer International Publishing, 907–917.
31. Giddens, Anthony. 1971. “The ‘Individual’ in the Writings of Émile Durkheim.” European Journal of Sociology, 12, 2: 210–228.
32. Gilbert, Margaret. 1994. “Durkheim and social facts.” In:W. S. F. Pickering, H. Martins, eds. Debating Durkheim. London and New York: Routledge, 86–109.
33. Goldberg, Steven. 2009. “Does the Wall Still Stand? The Implications of Transhumanism for the Separation of Church and State.” Speech at the Workshop on Transhumanism and the Future of Democracy, Templeton Research Lectures at the Arizona State University Center for the Study of Religion and Conflict, 1–6.
34. Habermas, Jürgen. 1987. The Philosophical Discourse of Modernity. Twelve Lectures. F. Lawrence (Trans). Cambridge: Polity Press.
35. Habermas, Jürgen. 2003. The Future of Human Nature. Cambridge: Polity Press.
36. Harrison, Peter, Joseph Wolyniak. 2015. The History of «Transhumanism». Notes and Queries, 62, 3: 465–467.
37. Hefner, Philip, Ann M. Pederson, Susan Barreto. 2015. Our Bodies are Selves. Cambridge: The Lutterworth Press.
38. Hefner, Philip. 1993. The Human Factor. Evolution, Culture, and Religion. Minneapolis: Fortress Press.
39. Hughes, James. 2004. Citizen Cyborg. Why Democratic Societies Must Respond to the Redesigned Human of the Future. Cambridge: Westview Press.
40. Huxley, Julian. 1957. New Bottles for New Wine. London: Chatto & Windus.
41. Jones, Robert A. 2003. „Émile Durkheim.” In: G. Ritzer, ed. The Blackwell Companion to Major Classical Social Theories. Oxford: Blackwell Publishing, 194–238.
42. Jones, Susan S. 2001. Durkheim Reconsidered. Cambridge: Polity Press.
43. Klichowski, Michał. 2015. “The end of Education, or what do Trans-Humanists dream of,” Standard Journal of Educational Research and Essay, 3, 6: 136–138.
44. Leidenhag, Mikael. 2020. Saved through Technology: Exploring the Soteriology and Eschatology of Transhumanism. Religion Compass, 14: 1–9.
45. Lilley, Stephen J. 2013. Transhumanism and Society: The Social Debate Over Human Enhancement. Dordrecht: Springer.
46. Lindemann, Gesa. 2009. Das Soziale von seinen Grenzen her denken. Göttingen: Velbrück Wissenschaft.
47. Lukes, Steven. 1972. Émile Durkheim. His Life and Work – a Historical and Critical Study. New York: Harper & Row.
48. Manzocco, Roberto. 2019. Transhumanism: Engineering the Human Condition. History, Philosophy and Current Status. Chichester: Springer.
49. Matthewman, Steve. 2011. Technology and Social Theory. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
50. More, Max. 1990. Transhumanism: Towards a Futurist Philosophy. Extropy, 6: 6–12.
51. More, Max. 1993. Technological self-transformation: Expanding personal extropy, Extropy, 10: 15–24.
52. More, Max. 2013. The Philosophy of Transhumanism. In: M. More, N. Vita-More, eds. T he Transhumanist Reader: Classical and Contemporary Essays on the Science, Technology, and Philosophy of the Human Future. Chichester: Wiley-Blackwell, 3–17.
53. Nahm, Torsten. 2013. Transhumanismus: Die letzte große Erzählung. In: M. J. Sun, ed. Reader zum Transhumanismus. Norderstedt: Books on Demand, 11–21.
54. Prisco, Giulio. 2013. Transcendent Engineering. In: M. More, N. Vita-More, eds. The Transhumanist Reader: Classical and Contemporary Essays on the Science, Technology, and Philosophy of the Human Future. Chichester: Wiley-Blackwell, 234–240.
55. Ranisch Robert, Stefan L. Sorgner. 2014. Introducing Post- and Transhumanism. In: R. Ranisch, S. L. Sorgner, eds. Post- and Transhumanism. An Introduction. Frankfurt am Main: Peter Lang, 7–27.
56. Rawls, Anne W. 1996. Durkheim’s Epistemology: The Neglected Argument. American Journal of Sociology, 102: 430–482.
57. Rosa, Hartmut. 2013. Social Acceleration. A New Theory of Modernity. J. Trejo-Mathys (Trans.). New York: Columbia University Press.
58. Ross, Jeremy A. 2016. Durkheim and the Homo Duplex: Anthropocentrism in Sociology. Sociological Spectrum, 37, 1: 1–9.
59. Ruhloff, Jörg. 2012. Nur durch Erziehung Mensch? Pädagogische Korrespondenz, 45: 7–19.
60. Sagoff, Mark. 2005. Nature and Human Nature. In: H. W. Baillie, T. K. Casey, eds. Is Human Nature Obsolete? Genetics, Bioengineering, and the Future of the Human Condition. Cambridge: The MIT Press, 67–98.
61. Sandberg, Anders. 2013. Morphological Freedom. In: M. More, N. Vita-More, eds. The Transhumanist Reader: Classical and Contemporary Essays on the Science, Technology, and Philosophy of the Human Future. Chichester: Wiley-Blackwell, 56–64.
62. Sandel, Michael J. 2007. The Case against Perfection. Ethics in the Age of Genetic Engineering. Cambridge: The Belknap Press of Harvard University Press.
63. Singer, Monika. 2002. Was vom Transhumanismus übrigbleibt. Virus, Naturbeherrschung und Technikphilosophie. Medien & Zeit, 2: 5–19.
64. Sorgner, Stefan L. 2014. Pedigrees. In: R. Ranisch, S. L. Sorgner, eds. Post- and Tran-shumanism. An Introduction. Frankfurt am Main: Peter Lang, 29–47.
65. Sorgner, Stefan L. 2015. The Future of Education: Genetic Enhancement and Metahumanities. Journal of Evolution and Technology, 25, 1: 31–48.
66. Sorgner, Stefan L. 2020. On Transhumanism. S. Hawkins (Trans.). University Park, Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press.
67. Sovacool, Benjamin K., David J. Hess. 2017. Ordering theories: Typologies and conceptual frameworks for sociotechnical change. Social Studies of Science, 47, 5: 703–750.
68. Tuncel, Yunus, ed. 2017. Nietzsche and Transhumanism. Precursor or Enemy. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
69. Weber, Max. 2005. The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism. T. Parsons (Trans.). London and New York: Routledge.
70. Winner, Langdon. 1986. The Whale and the Reactor. A Search for Limits in an Age of High Technology. Chicago and London: The University of Chicago Press.
71. Winner, Langdon. 1983. Technologies as Forms of Life. In: R. S. Cohen, M. W. Wartofsky, eds. Epistemology, Methodology, and the Social Sciences, Boston Studies in the Philosophy of Science, 71. Dordrecht: Springer, 249–263.


Go to article

Authors and Affiliations

Markus Lipowicz
1
ORCID: ORCID

  1. Jagiellonian University
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

In this text, I argue that sociology can only really understand the social impact of marketing by theorizing it as a powerful system of practices legitimized by a comprehensive cultural concept. In the first section, I discuss the specific time and place of the birth of marketing. In the second part, I discuss the essence of that truly Copernican revolution (Keith 1960). In the third section, I present the ‘need-related’ industry that emerged in the frame of the founding idea. Finally, I discuss a basic marketing tool: segmentation. Selecting the target group for a branded offer is one of the key marketing commandments and reaching that group is the key marketing task. Hence, marketing engages in (re) creating and bringing to light target groups, which it then supports, talks with, and listens to. This means that marketing has taken the role of advocating and mediating groups’ existence (Latour 2005), engaging in this task over one trillion US dollars annually.
Go to article

Bibliography

1. Appudarai, Arjun. 2006. The Thing Itself. Public Culture, 18, 1: 15–22. DOI: 10.1215/08992363-18-1-15.
2. Arnould, Eric J., Thompson, Craig J. 2005. Consumer Culture Theory (CCT): Twenty Years of Research. Journal of Consumer Research, 31, 4: 868–882. DOI: 10.1086/426626.
3. Arvidsson, Adam. 2005. Brands: A critical perspective. Journal of Consumer Culture, 5, 2: 235–58. DOI: 10.1177/1469540505053093.
4. Bauman, Zygmunt. 2001. Community: Seeking Safety in an Insecure World. Oxford: Polity.
5. Beane T.P., Ennis D.M. 1987. Market Segmentation: A Review. European Journal of Marketing, 21, 5: 20–42. DOI: 10.1108/EUM0000000004695.
6. Belk, Russell W., Costa, Janeen Arnold. 1998. The Mountain Man Myth: A Contemporary Consuming Fantasy. Journal of Consumer Research, 25 (December), 218–240. DOI: 10.1086/209536.
7. Billig, Michael, Tajfel, Henry. 1973. Social categorization and similarity in intergroup behavior. European Journal of Social Psychology, 3: 27–52. DOI: 10.1002/ ejsp.2420030103.
8. Boorstin, Daniel J. 1973. The Americans: The democratic experience. New York: Random House.
9. Bourdieu, Pierre 2006. O dystynkcji. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Trans. Piotr Biłos. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
10. Bullmore, Jeremy 1998. Behind the Scenes in Advertising. London: NTC Publications.
11. Chwe, Michael Suk-Young. 2013. Rational Ritual: Culture, Coordination, and Common Knowledge. Princeton University Press.
12. Cook, Karen S., ed. 2001. Trust in Society. New York: Russell Sage.
13. Corstjens, Judith, Corstjens, Marcel. 1995. Store Wars: The Battle for Mindspace and Shelfspace. Chichester: J. Wiley.
14. Cova, Bernard. 1997. Community and consumption: Towards a definition of the “linking value” of product or services. European Journal of Marketing, 31, 3/4: 297–316. DOI: 10.1108/03090569710162380.
15. Dichter, Eric. 1964. Handbook of Consumer Motivations: The Psychology of the World of Objects. New York: McGraw Hill.
16. Douglas, Mary. 2007. Czystość i zmaza. Trans. Marta Bucholc. Warszawa: PIW.
17. Douglas, Mary, Isherwood, Baron. 2021. The World of Goods: Toward an anthropology of consumption. London and New York: Routledge.
18. Drucker, Peter Ferdinand. 1957. Landmarks of tomorrow: A report on the new. NY: Harper &Brothers.
19. Drucker, Peter Ferdinand. 1973. Management: Tasks, Responsibilities, Practices. New York: Harper & Row.
20. Durkheim, Emile. 1916/1965. The Elementary Forms of the Religious Life. New York: The Free Press.
21. Durkheim, Emile. 1982. The Rules of Sociological Method. New York: The Free Press.
22. Edelstein, Michael. 2008. War and the American Economy in the Twentieth Century. Cambrodge: Cambridge University Press.
23. Elias, Norbert. 1980. Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu. Trans. Tadeusz Zabłudowski. Warszawa: PWN.
24. Feldwick, Paul. 2002. What is Brand Equity, Anyway? London: NTC Publications.
25. Foedermayr, Eva K., Diamantopoulos, Adamantios. 2008. Exploring the construct of segmentation effectiveness: Insights from international companies and experts. Journal of Strategic Marketing, 16, 2: 129–156. DOI: 10.1080/09652540801981579.
26. Fogel, Gyonguyi Konyu, Hailey, Victoria. 2011. Segmentation Strategies for Targeting Subcultures with Value Proposition. In: Roy D.P., Trimble C., Singh M., eds. The Impact of Technology on Marketing’s Value Proposition. Proceedings from the Annual Conference of the American Management Association.
27. Giza, Anna. 2017. Uczeń czarnoksiężnika, czyli społeczna historia marketingu. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
28. Gorbatov, Sergey, Khapova, Svetlana N., Lysova, Evgenia I. 2018. Personal Branding: Interdisciplinary Systematic Review and Research Agenda, Frontiers in Psychology, 9 (November): 1–17. DOI: 10.3389/fpsyg.2018.02238.
29. Grazia, Victoria de. 2005. Irresistible Empire. America’s Advance through Twentieth-Century Europe. Cambridge, Massachusets–London, England: The Belknap Press of Harvard University Press.
30. Halawa, Mateusz. 2013. Tylu Polaków naraz widzieć… O statystycznym wytwarzaniu społeczeństwa. In: Giza A., ed. Gabinet luster. O kształtowaniu samowiedzy Polaków w dyskursie publicznym. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar, 34–66.
31. Hernik, Joanna 2014. Refleksje nad rozwojem marketingu – ujęcie historyczne. Marketing i Rynek, 8: 82–90.
32. Igo, Sarah Elisabeth. 2008. The Averaged American. Surveys, Citizens, and the Making of a Mass Public. Harvard: Harvard University Press.
33. Kamiński, Jacek. 2014. Historyczne badania marketingu. Marketing i Rynek, 8: 98–104.
34. Kaufmann, Jean Claude. 2004. Ego. Socjologia jednostki. Trans. Krzysztof Wakar. Warszawa: Oficyna Naukowa.
35. Keith, Robert J. 1960. The Marketing Revolution. Journal of Marketing, 24, 3: 35–38. DOI: 10.1177/002224296002400306.
36. Kimmel, Allan J. 2012. Psychological Foundations of Marketing. London: Routledge.
37. Klein, Naomi. 2000. No Logo. London: Harper Collins.
38. Knorr-Cetina, Karen. 2006. The Market. Theory, Culture & Society, 23: 2–3. DOI: 10.1177/0263276406062702.
39. Kotler, Philip. 1972. Marketing Management: Analysis, Planning, and Control. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall International.
40. Kotler, Philip, Armstrong, Gary. 2008. Principles of Marketing. Upper Saddle River, NJ: Pearson International Edition.
41. Kotler, Philip, Kartajaya, Hermawan, Setiawan, Iwan. 2010. Marketing 3.0. Trans. Dorota Gasper. Warszawa: Wyd. MT Biznes.
42. Kotler, Philip, Keller, Keven Lane. 2012. Marketing. Trans. Marek Zawiślak, Jacek Środa. Poznań: Rebis.
43. Kozielski, Robert. 2013. Ewolucja marketingu – wymiar historyczny i naukowy. In: Grzegorczyk W., ed. Marketing w obliczu nowych wyzwań rynkowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
44. Kozinets, Robert V. 1999. E-Tribalized Marketing? The Strategic Implications of Virtual Communities of Consumption, European Management Journal, 17, 3: 252–264. DOI: 10.1016/S0263-2373(99)00004-3.
45. Kozinets, Robert V. 2001. Utopian Enterprise: Articulating the Meanings of Star Trek’s Culture of Consumption. Journal of Consumer Research, 28, 1: 67–88. DOI: 10.1086/321948.
46. Kuhn, Thomas. 1962/1970. Structure of Scientific Revolutions. Chicago: University of Chicago Press. Lancaster, Kelvin J. 1966. A New Approach to Consumer Theory. Journal of Political Economy, 74: 132 –157. DOI: 10.1086/259131.
47. Latour, Bruno. 1993. The Pasteurization of France. Harvard: Harvard University Press.
48. Latour, Bruno. 2005. Reassembling the Social. An Introduction to Actor-Network-Theory. Oxford: Oxford University Press.
49. Lebow, Victor. 1955. Price Competition in 1955. Journal of Retailing 2 (spring). journal-of-retailing1955.pdf (ablemesh.co.uk).
50. Lepenies, Philippe. 2016. The Power of a Single Number: A Political History of GDP. New York: Columbia University Press.
51. Lindström, Martin 2005. Brand Sense: Build Powerful Brands through Touch, Taste, Smell, Sight and Sound. New York: Free Press.
52. Lotko, Aleksander. 2013. Marketing wobec ponowoczesności. Warszawa: Wyd. Ce-DeWu.
53. Luhmann, Niklas. 2017. Trust and Power. NY: Polity Press
54. Maffesoli, Michel. 1996. The Time of the Tribes: The Decline of Individualism in Mass Society. Thousand Oaks, CA: Sage.
55. Mark, Margaret, Pearson, Caroline. 2001. The Hero and The Outlaw. Building Extraordinary Brands Through the Power of Archetypes. New York: McGraw-Hill Education.
56. Marody, Mirosława. 2021. Individual after Modernity: A Sociological Perspective. London and New York: Routledge.
57. Mason, Katy J., Kjellber, Hans, Hagberg, Johan, eds. 2018. Marketing Performativity: theories, practices and devices. London: Routledge.
58. Moore, David W. 2008. The Opinion Makers. Boston: Beacon Press.
59. Muniz, Albert M, JR, O’Guinn, Thomas.C. 2001. Brand Community, Journal of Consumer Research, 27, 4: 412–431. DOI: 10.1086/319618.
60. Myers, James H. 1996. Segmentation and Positioning for Strategic Marketing Decisions. American Marketing Association. DOI: 10.2307/3151936.
61. Narojek, Winicjusz. 1980. Społeczeństwo otwartej rekrutacji: próba antropologii klimatu stosunków międzyludzkich we współczesnej Polsce. Warszawa: PWN.
62. Nelson, Jon P. 2005. Beer Advertising and Marketing Update: Structure, Conduct, and Social Costs. Review of Industrial Organization, 26, 3: 269–306. DOI: 10. 1007/s11151004-8113-x.
63. Noelle-Neumann, Elisabeth. 2004. Spirala milczenia. Trans. Joanna Gilewicz. Zysk i S-ka.
64. Ogilvy, David. 2011. Confessions of an Advertising Man. Southbank Publishing.
65. O’Guinn, Thomas, Muniz, Albert M. JR. 2004. Communal Consumption and the Brand. In: Mick D.G., Ratneshwar S., eds. Inside Consumption: Frontiers of Research on Consumer Motives, Goals, and Desires. London: Routledge.
66. Park, Robert. 1921. The Social Organism and the Collective Mind. The American Journal of Sociology, 27, 1: 1–21.
67. Reed, David. 2005. Airlines Try to Make Internet Work for them’ USA Today 31 May, URL (accessed 14 August 2007): http://www.usatoday.com/travel/2005-10-31 – airlines-web_x.htm
68. Ries, Al, Trout, Jack. 1992. Positioning: The Battle for Your Mind. New York: Warner Books.
69. Ries, Al, Trout, Jack. 1997. Marketing Warfare. New York: McGraw Hill Education.
70. Ritzer, George. 2004. The McDonaldization of Society (4th edn). Thousand Oaks, CA: Pine Forge Press.
71. Sartori, Giovanni. 2007. Homo videns. Telewizja i postmyślenie. Trans. Jerzy Uszyński. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
72. Schmitt, Bernd H. 1999. Experiential Marketing: How to Get Customers to Sense, Feel, Think, Act, Relate. New York, Free Press.
73. Sellers, Patricia, Erdman, Andrew. 1993. Fall for Phillip Morris, Fortune, 3.05.1993: http://archive.fortune.com/magazines/fortune/fortune_archive/1993/05/03/77805/ index.htm, accessed 31 December 2015.
74. Skrzypek, Andrzej. 2009. Historia społeczna Europy XIX i XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
75. Smith, Adam. 1989. Teoria uczuć moralnych. Warszawa: PWN.
76. Smith, Wendell R. 1956. Product Differentiation and Market Segmentation as Alternative Marketing Strategies. Journal of Marketing, 21, 1: 3–8. DOI: 10.1177/002224295602100102.
77. Sulkunen, Pekka. 2009. The Saturated Society: Governing Risk and Lifestyles in Consumer Culture. https://www.researchgate.net/publication/292737463_The_Saturated_Society_Governing_Risk_and_Lifestyles_in_Consumer_Culture/citation/download.
78. Sułek, Antoni. 2001. Sondaż polski. Przygarść rozpraw o badaniach ankietowych. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
79. Sułek, Antoni. 2006. O badaniu i kreowaniu opinii publicznej. In: Żuk P., ed. Media i władza. Warszawa: Wyd. Naukowe Scholar.
80. Sułek, Antoni. 2010. Sedymenty sondażowe: o badaniu, tworzeniu i „kreowaniu” opinii publicznej. In: Sułek A., ed. Obrazy z historii i życia socjologii w Polsce. Warszawa: Oficyna Naukowa.
81. Szpakowska, Małgorzata. 2003. Chcieć i mieć. Samowiedza obyczajowa w Polsce czasu przemian. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
82. Szwed, Robert. 2011. Reprezentacje opinii publicznej w dyskursie publicznym. Lublin: Wydawnictwo KUL.
83. Tadajewski, Mark. 2015. The Rotary Club and the Promotion of the Social Responsibilities of Business in the Early 20th Century. Business&Society, 56, 7: 13–24. DOI: 10.1177/0007650315609048.
84. Tedlow, Richard S. 1990. New and Improved: The Story of Mass Marketing in America. Basic Books, N.Y.
85. Tedlow, Richard S., Jones, Geoffrey, eds. 1993. The Rise and Fall of Mass Marketing. Routledge, N.Y.
86. Terranova, Tiziana. 2000. Free Labor: Producing Culture for the Digital Economy. Social Text, 63, 18, 2: 33–58. DOI: 10.1215/01642472-18-2_63-33.
87. Vigarello, Georges. 1996. Czystość i brud. Trans. Bella Szwarcman-Czarnota. Warszawa: W.A.B.
88. Venter, Peet, Wright, Alex, Dibb, Sally. 2018. Performing marketing segmentation: a performative perspective. In: Mason, K., Kjellber, H., Hagberg, J. eds. Marketing Performativity: Theories, Practices and Devices. London: Routledge.
89. Weber, Max. 1930/2001. Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism. New York: Routledge.
90. Weber, Max. 1922, 1978. Economy and Society. Berkeley: University of California Press.
91. Wreden, Nick. 2005. Profit Brand: How to Increase Profitability, Accountability and Sustainability of Your Brand. London: Kogan Page.
92. Znaniecki, Florian. 1971. Nauki o kulturze: narodziny i rozwój. Warszawa: PWN.
93. Zwick, Detlev., Bonsu, Samuel K., Darmody, Aron. 2008. Putting Consumers to Work: `Co-creation` and new marketing govern-mentality. Journal of Consumer Culture, 8, 2: 163–196. DOI: 10.1177/1469540508090089.


Go to article

Authors and Affiliations

Anna Giza
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Polski rynek dostaw jedzenia na żądanie klienta (food delivery) to wschodzący sektor w ramach gospodarki cyfrowej, który doświadczył przyspieszenia w czasie pandemii Sars-Cov-2. Praca kurierów w ramach globalnych, korporacyjnych platform typu Uber Eats, Glovo czy Wolt nigdy wcześniej nie miała tak dużego społecznego znaczenia. Jednak za hasłem pracy platformowej kryje się wiele negatywnych zjawisk (niskie zarobki, długie godziny pracy czy algorytmiczne zarządzanie, na które kurier nie ma wpływu). Wykorzystując teorię przyspieszenia społecznego jako inspirację teoretyczną, w artykule staram się odpowiedzieć na pytanie, czy platformowe kooperatywy mogą być w Polsce alternatywą dla globalnych platform cyfrowych. Istotnym kontekstem jest tutaj pandemia Sars-Cov-2. W artykule wykorzystano wyniki wywiadów pogłębionych z kurierami, partnerami flotowymi oraz założycielami/właścicielami kooperatyw platformowych z branży dostaw jedzenia na żądanie w Polsce.
Go to article

Bibliography

1. Alvarez-Palau, Eduard, Marta Viu-Roig, Josep Reixach Molet. 2020. How do food delivery platforms affect urban logistics? The case of Glovo in Barcelona as a preliminary Study. W: I. Ramos de Luna, À. Fitó-Bertran, J. Lladós-Masllorens, F. Liébana-Cabanillas, eds. Sharing Economy and the Impact of Collaborative Consumption. Hershey, PA:IGI Global, 221–236.
2. Borkin, Simon. 2019. Platform co-operatives – solving the capital conundrum. Raport. Nesta and Co-operatives UK.
3. Burnicka, Anna, Jan Zygmuntowski. 2019. #CoopTech: Platformowy kooperatyzm jako silnik solidarnego rozwoju. Warszawa: Instrat.
4. Cant, Callum. 2019. Riding for Deliveroo: Resistance in the New economy. Cambridge: Polity.
5. Cramer, Jude, Alan Krueger. 2016. Disruptive change in the taxi business: the case of Uber. American Economic Review: Papers & Proceedings, 106, 5: 177–82.
6. Czaja, Izabela, Robert Śliwa. 2019. Kooperatywy – przedsiębiorcze formy organizacyjne w gospodarce lokalnej. Przedsiębiorczość – Edukacja, 15, 1: 126–143.
7. De Araujo Leão, Alessandro, Luciano Dos Santos Cabral, Rilmar Pereira Gomes, Bruno Pereira Gonçalves, Jean Lobo de Oliveira, David Barbosa de Alencar. 2019. Shared economy: A uber-eats case study in Manaus City. International Journal for Innovation Education and Research, 7, 11: 450–466.
8. De Groen, Willem, Zachary Kilhoffer, Karolien Lenaerts, Irene Mandl. 2018. Employment and Working Conditions of Selected Types of Platform Work. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
9. De Stefano, Valerio. 2015. The rise of the ‘just-in-time workforce’: on-demand work, crowd work and labour protection in the “gig-economy”. SSRN Electronic Journal, 71: 1–51.
10. Drahokoupil, Jan, Agnieszka Piasna. 2019. Work in the Platform Economy: Deliveroo Riders in Belgium and the SMart Arrangement. ETUI Working Paper 2019.01, Bruksela: ETUI.
11. Dunn, Michael. 2020. Making gigs work: Digital platforms. Job quality and worker motivations. New Technology, Work and Employment, 35, 2: 232–249.
12. Falcón-Pérez, Carmen, Juana Fuentes-Perdomo. 2019. Improving social well-being through platform cooperativism. CIRIEC-España, Revista de Economía Pública, Social y Cooperativa, 95: 161–190.
13. Harmon, Ellie, M. Six Silberman. 2019. Rating Working Conditions on Digital Labor Platforms, Computer Supported Cooperative Work, 28: 911–960.
14. Hua, Julietta, Kasturi Ray. 2018. Beyond the Precariat: Race, Gender, and Labor in the Taxi and Uber Economy. Social Identities, 24, 2: 271–289.
15. Huws, Ursula, Neil Spencer, Simon Joyce. 2016. Crowd Work in Europe. Foundation for European Progressive Studies, Hertfordshire Business School.
16. Ivanova, Mirela, Joanna Bronowicka, Eva Kocher, Anne Degner. 2018. The App as a Boss? Control and Autonomy in Application-Based Management. Work in Progress interdisziplinärer Arbeitsforschung, 2. Frankfurt: Viadrina.
17. Jackson, Sam, Kathleen Kuehn. 2016. Open Source, Social Activism and “Necessary Trade-offs” in the Digital Enclosure: A Case Study of Platform Co-operative, Loomio.org. TripleC, 14, 2: 413–427.
18. Kashyap, Rina, Anjali Bhatia. 2018. Taxi drivers and taxidars: a case study of Uber and Ola in Delhi. Journal of Developing Societies, 34, 2: 1–26.
19. Kenner, Jeff. 2019. Uber drivers are workers: the expanding scope of the worker concept in the UKs gig economy. W: J. Kenner, I. Florczak, M. Otto, eds. Precarious work: the challenge for labour law in Europe. Edward Elgar Publishing, 197–221. 20. Kessler, Sarah. 2019. Fuchy, dzieła, zlecenia: praca przyszłości czy przyszłość pracy? Warszawa: PWN.
21. Kołtan, Jacek. 2020. Świat wysokich prędkości. Późna nowoczesność i teoria krytyczna Harmuta Rosy. W: H. Rosa. Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans: projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
22. Kulik, Wojciech. 2020. Bolt Food startuje w Polsce. Kto (i za ile) może z niego skorzystać? Dostęp 21.06.2021. https://www.benchmark.pl/aktualnosci/bolt-food-w-polsce-ile-kosztuje-i-gdzie-juz-dziala.html.
23. McCann, Duncan, Edanur Yazici. 2018. Disrupting together: the challenges (and opportunities) for platform cooperatives. Raport. The New Economics Foundation.
24. Monty, Renata. 2018. Creative economy: how the interface of Uber Eats and iFood could change your menu. Brazilian Journal of Operations & Production Management, 15, 3: 413–419.
25. Munn, Luke. 2019. Cash burning machine: Uber’s logic of planetary expansion. TripleC, 17, 2: 1–17.
26. Muszyński, Karol, Valeria Pulignano, Markieta Domecka, Adam Mrozowicki. 2021. Coping with precarity during COVID-19: A study of platform work in Poland. International Labour Review. First published: 10.06.2021.
27. Parker, Geoffrey, Marshall van Alstyne, Sangeet Choundary. 2016. Platform revolution. How networked markets are transforming the economy and how to make them work for you. New York: Norton & Company.
28. Pérotin, Virginie. 2015. What do we really know about worker co-operatives? Raport. Co-operatives UK.
29. Pichault, François, Tui McKeown. 2019. Autonomy at work in the gig economy: analysing work status, work content and working conditions of independent professionals. New Technology, Work and Employment, 34, 1: 59–72.
30. Piasna, Agnieszka, Jan Drahokoupil. 2019. Digital Labour in Central and Eastern Europe: Evidence from the ETUI Internet and Platform Work Survey. ETUI Research Paper – Working Paper 2019.12. Dostępne: www.etui.org/publications (28.04.2020).
31. Polkowska, Dominika. 2019a. Uber jako socjo-techniczna sieć. Zastosowanie teorii aktora-sieci do analizy pracy platformowej. Studia Socjologiczne, 4, 235: 245–272. DOI 10.24425/sts/2019.126162.
32. Polkowska, Dominika. 2019b. Does the App Contribute to the Precarization of Work? A Case of Uber Drivers in Poland. Partecipazione e Conflitto, 12, 3: 717–741.
33. Polkowska, Dominika. 2021. Platform work during the COVID-19 pandemic: a case study of Glovo couriers in Poland. European Societies, 23, sup1: S321-S331. DOI 10.1080/14616696.2020.1826554.
34. Rainie, Lee, Barry Wellman. 2012. Networked: The New Social Operating System. MIT Press: Cambridge, MA.
35. Raj, Manav, Arun Sundararajan, Calum You. 2020. COVID-19 and Digital Resilience: Evidence from Uber Eats. SSRN 30.06.2020: https://ssrn.com/abstract=3625638.
36. Rosa, Hartmut. 2012. Przyspieszenie społeczne. Etyczne i polityczne konsekwencje desynchronizacji społeczeństwa wysokich prędkości (przekład Dorota Chabrajska). Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL, 25, 3 (99): 78–116.
37. Rosa, Hartmut. 2020. Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans: projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości. Przekład Jacek Kołtan. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
38. Rosenblat, Alex, Luke Stark. 2016. Algorithmic labor and information asymmetries: a case study of Uber’s drivers. International Journal of Communication, 10: 3758–3784.
39. Rozwadowska, Adriana, Piotr Szostak. 2020. Wyzyskują i kurierów, i restauratorów. W pandemii pieniądze płyną do Ubera, Wolta czy Pyszne.pl, nie do polskiej gastronomii. Gazeta Wyborcza, 23 listopada 2020 https://wyborcza.biz/bizne-s/7,159911,26528002,wyzyskuja-i-kurierow-i-restauratorow-w-pandemii-pienia-dze.html?fbclid=IwAR27tWcxphNWrzIKwVVStf2B89nnlKTrgZaOR71uz6PjjxixVNlbk__vYUI.
40. Schneider, Nathan. 2016. The meanings of words. W: T. Scholz, N. Schneider, eds. Ours to Hack and to Own: The Rise of Platform Cooperativism, A New Vision for the Future of Work and a Fairer Internet. New York-London: OR Books.
41. Scholz, Trebor. 2014. Platform Cooperativism vs. the Sharing Economy, https://medium.com/@trebors/platform-cooperativism-vs-the-sharing-economy-2ea737f1b5ad, dostęp 21.06.2021.
42. Scholz, Trebor. 2016. How Platform Cooperativism can unleash the network. W: T. Scholz, N. Schneider, eds. Ours to Hack and to Own: The Rise of Platform Cooperativism, A New Vision for the Future of Work and a Fairer Internet. New York-London: OR Books.
43. Scholz, Trebor. 2018. Own This! A portfolio of platform co-operativsm, in progress. Dostęp 20.05.2021 https://s3.ap-southeast-2.amazonaws.com/hdp.au.prod.app. vic-engage.files/4215/5669/4856/Platform_Cooperativism_Consortium.pdf.
44. Schoukens, Paul. 2020. Digitalisation and social security in the EU. The case of platform work: from work protection to income protection? European Journal of Social Security, 22, 4: 434–451.
45. Sędek, Marcin. 2017. Sukces z dostawą do domu – historia Pyszne.pl. Marketing Biznes, dostęp 23.02.2021 https://marketingibiznes.pl/start-up-zone/sukces-dostawa-domu-historia-pyszne-pl/.
46. Stewart, Andrew, Jim Stanford. 2017, Regulating Work in the Gig Economy: What Are the Options? Economic and Labour Relations Review, 28, 3: 420–37.
47. Szczepański, Jan. 1961. Uwagi o przedmiocie i zadaniach socjologii pracy. W: B. Biegeleisen-Żelazowski, T. Tomaszewski, A. Sarapata, J. Rosner, red. Jak pracuje człowiek. Z badań polskich psychologów, socjologów i ekonomistów. Warszawa: Książka i Wiedza.
48. Śledziewska, Katarzyna, Renata Włoch. 2020. Gospodarka cyfrowa. Jak nowe technologie zmieniają świat. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
49. Umer, Hamza. 2021. Illusory freedom of physical platform workers: Insights from Uber Eats in Japan. The Economic and Labour Relations Review, Online first, 1–16.
50. Wood, Alex, Mark Graham, Vili Lehdonvirta, Isis Hjorth. 2019. Good gig, bad gig: autonomy and algorithmic control in the global gig economy. Work, Employment and Society, 33, 1: 56–75.
51. Zhu, Jiang, Olivera Marjanovic. 2021. A Different Kind of Sharing Economy: A Literature Review of Platform Cooperatives. Proceedings of the 54th Hawaii International Conference on System Sciences, https://hdl.handle.net/10125/71119 978-0-9981331-4-0, 4128-4137.
52. Zwick, Austin. 2018. Welcome to the Gig Economy: Neoliberal Industrial Relations and the Case of Uber. GeoJournal, 83, 4 :679–91.
53. Zygmuntowski, Jan. 2018. Commoning in the Digital Era: Platform Cooperativism as a Counter to Cognitive Capitalism. Praktyka Teoretyczna, 1, 27: 168–192.
54. Zygmuntowski, Jan. 2020. Kapitalizm sieci. Warszawa: Rozruch.

Go to article

Authors and Affiliations

Dominika Polkowska
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article explores the dynamics of personal relationships within a geographically mobile, large peer group (PG) over time. Based on a case-study of a PG examined within the broader Qualitative Longitudinal Study (QLS) on ‘Peer Groups & Migration’ in Poland, the analysis focuses on the transformations of friendships from early adolescence to adulthood. The paper sheds light on friendship relationships and gauges strength of bonds over fifteen years from a spatial perspective. By specifically examining three critical moments of the PG formation (ca. age 15), leaving home (ca. 18–19), and the current transition to mid-adulthood (ca. 27–29), a retrospective and temporally dynamic portrait of friendships continuously affected by mobility is proposed. We demonstrate the entanglement of youth friendships in space (mobility) and time, arguing that a rise of transnationalism did not alleviate the preference for having one’s friends in close spatial proximity.
Go to article

Bibliography

1. Abrams, Laura S., Diane Terry. 2017. Everyday Desistance: The Transition to Adulthood Among Formerly Incarcerated. New Brunswick: Rutgers University Press.
2. Adams, Rebecca G., Rosemary Blieszner, Brian De Vries. 2000. Definitions of friendship in the third age: Age, gender, and study location effects. Journal of Aging Studies, 14, 1: 117–133. DOI 10.1016/S0890-4065(00)80019–5.
3. Allan, Graham. 1998. Friendship, sociology and social structure. Journal of Social and Personal Relationships, 15(5): 685–702. DOI 10.1177/0265407598155007.
4. Allan, Graham. 2008. Flexibility, friendship, and family. Personal Relationships, 15: 1–16. DOI 10.1111/j.1475-6811.2007.00181.x.
5. Argyle, Michael. 1999. Causes and correlates of happiness. In: D. Kahneman, E. Diener, N. Schwarz, eds. Well‐Being: The Foundations of Hedonic Psychology. New York: Russell Sage Foundation, 353–373.
6. Arnett, Jeffrey J. 2014. Adolescence and emerging adulthood. Boston, MA: Pearson.
7. Barry, Carolyn M., Stephanie D. Madsen, Larry J. Nelson, Jason S. Carrol, Sarah Badger. 2009. Friendship and Romantic Relationship Qualities in Emerging Adulthood: Differential Associations with Identity Development and Achieved Adulthood Criteria. Journal of Adult Development, 16, 209. DOI 10.1007/s10804-009-9067-x.
8. Bell, Justyna, Paula Pustułka. 2017. Multiple masculinities of Polish migrant men. Norma, 12, 2: 127–143.
9. Berndt, Thomas J. 1992. Friendship and friends’ influence in adolescence. Current directions in psychological science, 1, 5: 156–159.
10. Botterill, Kate. 2011. Mobility and immobility in the European union: experiences of young Polish people living in the UK. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 37, 1(139): 47–70.
11. Boyd, Monica. 1989. Family and Personal Networks in International Migration: Recent Developments and New Agendas. International Migration Review, 23, 3: 638–670. DOI 10.2307/2546433.
12. Cairns, David. 2014. ‘I Wouldn’t Stay Here’: Economic Crisis and Youth Mobility in Ireland. International Migration, 52, 3: 236–249. DOI 10.1111/j.1468-2435.2012.00776.x.
13. Chow, Man Chow, Holly Roelse, Duane Buhrmester, Marion K. Underwood. 2011. Transformations in friend relationships across the transition into adulthood. Relationship pathways: From adolescence to young adulthood. In: Brett Laursen, W. Andrew Collins, eds. Relationship Pathways. From Adolescence to Young Adults, Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc, 91–113.
14. Corsaro, William A., Donna Eder. 1990. Children’s Peer Cultures. Annual Review Sociology, 16: 197–220. DOI 10.1146/annurev.so.16.080190.001213.
15. Crosnoe, Robert, Shannon Cavanagh, Glen H. Elder Jr. 2003. Adolescent friendships as academic resources: the intersection of friendship, race, and school disadvantage. Sociological Perspectives, 3, 46: 331–352. DOI 10.1525/sop.2003.46.3.331.
16. Décieux, Jean P., Andreas Heinen, Helmut Willems. 2018. Social Media and Its Role in Friendship-driven Interactions among Young People: A Mixed Methods Study. Young, 27, 1: 18–31. DOI 10.1177/1103308818755516.
17. Donovan, Catherine, Brian Heaphy, Jeffrey Weeks. 2001. Same sex intimacies: Families of choice and other life experiments. Routledge.
18. Eisenstadt, Samuel N. 1965. From Generation to Generation. Routledge.
19. Furlong, Andy, Daan Woodman, Johanna Wyn. 2011. Changing times, changing perspectives: Reconciling ‘transition’ and ‘cultural’ perspectives on youth and young adulthood. Journal of Sociology, 47, 7: 55–370. DOI 10.1177/1440783311420787.
20. Gill, Nick, Paula Bialski. 2011. New friends in new places: Network formation during the migration process among Poles in the UK. Geoforum, 42, 2: 241–249. DOI 10.1016/j.geoforum.2011.01.001.
21. Grabowska, Izabela, Paula Pustułka, Justyna Sarnowska, Natalia Juchniewicz, Marta Buler. 2017. Peer groups and Migration. Dialoguing Theory and Empirical Research. Youth Working Paper. DOI 10.23809/2.
22. Harrington, Brooke, Gary A. Fine. 2000. Opening the ‘Black Box’: Small Groups and Twenty-First-Century Sociology. Social Psychology Quarterly, 63, 4: 312–323. DOI 10.2307/2695842.
23. Harris, Judith R. 1995. Where is the child’s environment? A group socialization theory of development. Psychological review, 102, 3: 458. DOI 10.1037/0033-295X.102.3.458.
24. Hiller, Harry H., Tara M. Franz. 2004. New ties, old ties and lost ties: the use of the internet in diaspora. New Media & Society, 6, 6: 731–752. DOI 10.1177/146144804044327.
25. Humenny, Grzegorz, Paweł Grygiel. 2017. Częstość i struktura relacji przyjacielskich wśród dzieci kończących szkołę podstawową. Hejnał Oświatowy, 8–9, 175: 18–24.
26. Jaźwińska, Ewa, Marek Okólski. 2001. Ludzie na huśtawce. Migracje między peryferiami Polski i Zachodu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
27. Jones, Gill. 1999. The same people in the same places? Socio-spatial identities and migration in youth. Sociology, 33, 1: 001–022. DOI 10.1177/S0038038599000012.
28. Kandel, Denise B. 1978. Homophily, selection, and socialization in adolescent friendships. American Journal of Sociology, 84, 2: 427–436. DOI 10.1086/226792.
29. King, Russel, Aija Lulle, Laura Morosanu, Allan Williams. 2016. International youth mobility and life transitions in Europe: questions, definitions, typologies and theoretical approaches. Sussex Centre for Migration Research, Working Paper no. 86.
30. Laniado, David, Yana Volkovich, Salvatore Scellato, Cecilia Mascolo, Andreas Kaltenbrunner. 2017. The Impact of Geographic Distance on Online Social Interactions. Information Systems Frontiers, 1–19. DOI 10.1007/s10796-017-9784-9.
31. McCabe, Janice. 2016. Friends with Academic Benefits. Contexts, 15, 3: 22–29. DOI 10.1177/1536504216662237.
32. Miles, Matthew B., Michael A. Huberman. 1994. Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
33. Neale, Bren. 2018. What Is Qualitative Longitudinal Research? London: Bloomsbury.
34. Pahl, Ray E. 2000. On friendship. Cambridge: Polity Press.
35. Pahl, Ray E., Liz Spencer. 2004. Personal communities: not simply families of ‘fate’or ‘choice’. Current sociology, 52, 2: 199–221. DOI 10.1177/0011392104041808.
36. Pahl, Ray, Liz Spencer. 2006. Rethinking friendship: Hidden solidarities today. Princeton University Press.
37. Prusiński, Tomasz. 2017. Z badań nad przyjaźnią. Kompetencje społeczne a jakość relacji przyjacielskich. Studia Psychologica: Theoria et praxis. 17(1): 23–46.
38. Pustułka, Paula, Justyna Sarnowska. 2021. Educational choices of Polish youth in an intergenerational perspective. Journal of Education and Work, 34, 4: 414–428. DOI 10.1080/13639080.2021.1943332.
39. Pustułka, Paula, Justyna Sarnowska, Marta Buler. 2021. Resources and pace of leaving home among young adults in Poland. Journal of Youth Studies, early view: doi.org /10.1080/13676261.2021.1925638.
40. Pustułka, Paula, Natalia Juchniewicz, Izabela Grabowska. 2017. Participant recruitment challenges in researching peer groups and migration retrospectively. Przegląd Socjologii Jakościowej, 13, 4: 48–69.
41. Pustułka, Paula, Dominika Winogrodzka, Marta Buler. 2019. Mobilne pokolenie wyboru? Migracje międzynarodowe a płeć i role rodzinne wśród Milenialsek. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 174, 4: 139–164. http://www.ejournals.eu/Studia-Migracyjne/2019/4(174)/art/15321/
42. Roseneil, Sasha, Shelley Budgeon. 2004. Cultures of Intimacy and Care beyond ‘the Family’: Personal Life and Social Change in the Early 21st Century. Current Sociology, 52, 2: 135–159. DOI 10.1177/0011392104041798.
43. Ryan, Allison M. 2000. Peer groups as a context for the socialization of adolescents’ motivation, engagement, and achievement in school. Educational Psychologist, 35, 2: 101–111. DOI 10.1207/S15326985EP3502_4.
44. Ryan, Louise. 2015. Friendship-making: Exploring network formations through the narratives of Irish highly qualified migrants in Britain. Journal of Ethnic and Migration Studies, 41, 10: 1664–1683.
45. Sinanan, Jolynna, Catherine Gomes. 2020. ’Everybody needs friends’: Emotions, social networks and digital media in the friendships of international students. International Journal of Cultural Studies, 23, 5: 674–691.
46. Stake, Robert E. 2008. Qualitative case studies. In: N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, eds. Strategies of qualitative inquiry. Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc, 119–149.
47. Szafraniec, Krystyna. 2019. Młodzi 2018: cywilizacyjne wyzwania: edukacyjne konieczności. Warszawa: A PROPOS Serwis Wydawniczy Anna Sikorska-Michalak.
48. Szarota, Piotr. 2014. Przyjaźń pod mikroskopem. Problemy metodologiczne w badaniach nad funkcjonowaniem relacji przyjacielskich. Psychologia Społeczna, 28: 28–37.
49. Szczepańska, Mariola, Elżbieta Gaweł-Luty. 2010. Przyjaźń jako wartość w relacjach społecznych dzieci i młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
50. Thomson, Rachel, Robert Bell, Janet Holland, Sheila Henderson, Sheena McGrellis, Sue Sharpe. 2002. Critical moments: Choice, chance and opportunity in young people’s narratives of transition. Sociology, 36, 2: 335–354.
51. Urberg, Kathryn A., Serdar M. Değirmencioğlu, Colleen Pilgrim. 1997. Close friend and group influence on adolescent cigarette smoking and alcohol use. Developmental Psychology, 33, 5: 834–844. DOI 10.1037/0012-1649.33.5.834.
52. Valkenburg, Patti M., Jochen Peter. 2009. The Effects of Instant Messaging on the Quality of Adolescents’ Existing Friendships: A Longitudinal Study. Journal of Communication, 59, 1: 79–97. DOI 10.1111/j.1460-2466.2008.01405.x.
53. Wasilewska, Halina. 2013. Znaczenie przyjaźni w rozwoju psychospołecznym dzieci i młodzieży. Nauczyciel i Szkoła, 1, 53: 83–101.
54. Weber, Max. 1994. Political writings. Cambridge: Cambridge University Press.
55. White, Anne. 2010. Young people and migration from Poland. Journal of Youth Studies, 13, 5: 565–580. DOI 10.1080/13676261.2010.487520.
56. Wiśniewska, Zuzanna. 2008. Is a friend in need always a friend indeed? Attitude towards emotional support in friendship: a cross-cultural study. Psychological Studies, 46, 2: 5–18.
Go to article

Authors and Affiliations

Marta Buler
1
ORCID: ORCID
Paula Pustułka
1
ORCID: ORCID

  1. SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny

Authors and Affiliations

Jan Domaradzki
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego

Instructions for authors

Studia Socjologiczne ISSN 0039-3371, e-ISSN 2545-2770 is a Polish sociological quarterly journal, published uninterruptedly since 1961. Its publishers are the Polish Academy of Sciences (represented by the Institute of Philosophy and Sociology and the Committee on Sociology), as well as the Faculty of Philosophy and Sociology, University of Warsaw (from 2013).

Studia Socjologiczne welcomes articles from all sociological sub-disciplines, and neighbouring disciplines, as long as the authors apply a broadly defined sociological approach. Preference is given to texts that contribute to the advancement of social theory and are empirically grounded and innovative in their conceptual and methodological outlook. Our journal is open to scholarly debates and polemics. We also encourage authors to send us reviews of recently published books. Since 2012, contributions in English are also considered for publication in the journal.

A double-blind peer review procedure is applied to each submitted manuscript considered for publication. In order to acknowledge the reviewers’ contribution, the full list of our reviewers is included on the back of the cover page in each issue of the journal. The details of the submission and review procedure are described in the “For Authors” tab.

A full text version of Studia Socjologiczne is available online for EBSCO subscribers (SocINDEX with Full Text), as well as through the Polish Academy of Sciences online journal reading room: http://journals.pan.pl/dlibra and (since 2016) at www.studiasocjologiczne.pl ("Archives").

This page uses 'cookies'. Learn more