Nauki Techniczne

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie

Zawartość

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Krakowie | 2021 | vol. XLIX

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Ograniczenie aktywności we wszystkich dziedzinach życia z powodu pandemii koronawirusa to dobry moment do refleksji nad niekorzystnymi tendencjami przebudowy i rozbudowy polskich miast, a zwłaszcza Krakowa. W artykule zwrócono uwagę na fakt, że atrakcyjność turystyczna i biznesowa Krakowa jest przyczyną nadmiernego dogęszczania tkanki miejskiej nowymi inwestycjami. Natomiast podporządkowanie zabytkowego śródmieścia funkcji turystycznej narusza niektóre ponadczasowe wartości Krakowa oraz ogranicza uczestnictwo mieszkańców w użytkowaniu historycznego śródmieścia. We wnioskach zwrócono uwagę na potrzebę korekty obecnych działań przestrzennych na rzecz trwałych zasad kształtowania środowiska miejskiego.
Przejdź do artykułu

Bibliografia


Bartkowicz, B. (1974), Wypoczynek codzienny mieszkańców nowych osiedli — na przykładzie Krakowa, Warszawa: PWN.
Bartkowicz, B. (1985), Wpływ funkcji wypoczynku na kształtowanie struktury przestrzennej miast, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Bartkowicz, B. ‘Przyczyny braku kompozycji i piękna w przekształceniach i rozwoju miast’ Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, Kraków: Wydawnictwo Oddziału PAN w Krakowie, T. XXXIII/2001, pp. 59–65.
Bartkowicz, B. (2004), ‘Obiekty biurowe w urbanistyce i planowaniu przestrzennym’ [w:] Złowodzki, M. i in. (red.) Ergonomia pracy biurowej, Kraków: Komitet Ergonomii Polskiej Akademii Nauk.
Bartkowicz, B. (2018), ‘Kraków — miasto-ogród z naturalnego rozwoju’ [w:] Mańkowska-Grin, E. (red.) Drzewa, Kraków: EMG.
Borkowski, K. (2018) ‘Identyfikacja segmentu turystyki religijnej na podstawie analizy danych z badań ankietowych ruchu turystycznego w latach 2008–2017 w Krakowie’ [w:] Bogacz-Wojtanowska E., Góral A. (red) Fenomen turystyki religijnej i pielgrzymek w Krakowie i Małopolsce, Kraków: Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski.
La Défense, a dictionary — architecture/politics, history/territory (2013), Chabard, P., Picon Lefebvre, V. (editorship), Marseille: Editions Parenthèses.
Raport o stanie Miasta 2019 (2020), Kraków: UM Kraków.
Rocznik statystyczny Krakowa 2000 (2000), Kraków: Urząd Statystyczny w Krakowie.
Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2020 (2020), Warszawa: GUS.
Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Krakowa (2009), Kraków: UM Kraków.
Ustawa o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 roku.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Barbara Bartkowicz
1
ORCID: ORCID

  1. Katowice School of Technology
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest sposób uwzględnienia i ochrony walorów kulturowych w planach zagospodarowania przestrzennego po 1980 roku dla Kazimierza w Krakowie. Ponadto publikacja wspomina o dokumentach stymulujących rozwój tego obszaru, które — wraz z wymienionymi planami — w sposób synergiczny wykreowały współczesny obraz dzielnicy. Artykuł obrazuje ponadto zmiany w warsztacie planisty na przestrzeni ostatnich 40 lat oraz wymienia autorów poszczególnych dokumentów, które po uchwaleniu stają się „anonimowym dobrem wspólnym”, będącym podstawą zagospodarowania przestrzeni.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Bogdanowski, J. (1985), Problemy metodologiczne rewaloryzacji urbanistyczno-krajobrazowej miasta zabytkowego na przykładzie Kazimierza Krakowskiego, Warszawa: Wydawnictwo PKZ.
Böhm, A. (1981), O budowie i synergii wnętrz urbanistycznych, Kraków: Politechnika Krakowska.
Cameron, D. i in. (1993–1994), Kazimierz – Plan Działań, ISBN 83-902972-2-1.
Chwalba, A. (2004), Dzieje Krakowa, Kraków w latach 1945–1989, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kopeć, M. (2018), Rozwój miasta poprzez pryzmat procesów rewitalizacji, Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.
Krasnowolski, B. (1992), Ulice i place krakowskiego Kazimierza: Z dziejów Chrześcijan i Żydów w Polsce, Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Łasocha, M. ‘Ochrona walorów architektonicznych i krajobrazowych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na przykładzie Starego Podgórza w Krakowie, cz.1’, Przestrzeń i Forma, 21, 2014.
Łasocha, M. ‘Proces obejmowania planami miejscowymi obszaru UNESCO w Krakowie’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, Kraków: Oddział PAN w Krakowie, vol. XLVIII/2020.
Murzyn, A.M. (2006), Kazimierz. Środkowoeuropejskie doświadczenie rewitalizacji, Międzynarodowe Centrum Kultury.
Purchla, J. (1979), Jak powstał nowoczesny Kraków, studia nad rozwojem budowlanym miasta w okresie autonomii Galicyjskiej, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Rożek, M. (2010), Przewodnik po zabytkach Krakowa. Urbs celeberrima, Kraków: Wydwanictwo WAM.
Zuziak, Z.K. ‘O synergii planu w urbanistyce’, Budownictwo i Architektura 16(1)2017.

DOKUMENTY NIEPUBLIKOWANE / UNPUBLISHED DOCUMENTS:
Aktualizacja części konserwatorskiej studium waloryzacji przestrzeni publicznej dzielnicy Kazimierz pod kątem opracowania wytycznych dla wykonania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, PKZ ARKONA, 2013, miejsce przechowywania: Miejski Konserwator Zabytków w Krakowie.
Łasocha, M. i in. (grudzień 2015), Ocena stanu istniejącego i synteza uwarunkowań, miejsce przechowywania: Wydział Planowania Przestrzennego UMK, ul. Mogilska 41, 31-545 Kraków.
Studium operacyjne rewitalizacji „Miasta Żydowskiego”, miejsce przechowywania: Wydział Planowania Przestrzennego UMK, ul. Mogilska 41, 31-545 Kraków.
Uzasadnienie do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Kazimierz, miejsce przechowywania: Wydział Planowania Przestrzennego, ul. Mogilska 41, 31-545 Kraków.

USTAWY, UCHWAŁY, ZARZĄDZENIA / LAWS, RESOLUTIONS, ORDERS:
Miejscowy Plan Ogólny Zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa, Uchwała Nr VII/58/94 Rady Miasta Krakowa z dnia 16 listopada 1994 roku.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego obszaru Kazimierz, zatwierdzony uchwałą LXXXVIII/2145/17 Rady Miasta Krakowa z dnia 8 listopada 2017 roku.
Plan szczegółowy zagospodarowania przestrzennego Kazimierza i Stradomia z 1987 zatwierdzony uchwałą Nr XXVII/157/87 Rady Narodowej Miasta Krakowa z dnia 25 marca 1987 roku.
Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku (Dz. U. 2003, nr 162, poz. 1568).
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 roku (Dz. U. 2003, nr 80, poz. 717).
Ustawa o planowaniu przestrzennym z dnia 12 lipca 1984 roku (Dz. U. 1984, nr 35, poz. 185).

ŹRÓDŁA INTERNETOWE:
https://www.krakow.pl/aktualnosci/248745,29,komunikat,w_krakowie_powstanie_kwartal_klimatyczny.html, (dostępne: 30.04.2021).
https://www.radiokrakow.pl/rozmowy/jak-beda-wygladaly-konsultacje-ws-utworzenia-na-kazimierzu-strefy-czystego-ruchu/, (dostępne: 30.04.2021).
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Marceli Łasocha
1

  1. Towarzystwo Urbanistów Polskich / Biuro Planowania Przestrzennego Krakowa
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Artykuł dotyczy problematyki planowania terenów rekreacyjno-wypoczynkowych w kontekście terenów zieleni. W pracy przeanalizowano wskaźniki urbanistyczne dotyczące terenów sportowo-rekreacyjnych i zieleni, a także aktualny potencjał rekreacyjny terenów zieleni Krakowa. Zakres czasowy pracy obejmuje okres od 1945 do 2021 roku. Wskazano zagrożenia, jakie mogą nieść za sobą interpretacje rankingów dotyczących stopnia zazielenienia miast oraz przedstawiono wnioski. Najistotniejszym z nich jest konkluzja, że Kraków dysponuje ogromnym, choć nierównomiernie rozłożonym potencjałem rekreacyjno-wypoczynkowym, który można wykorzystać w planowaniu terenów rekreacyjnych. Mimo tego, ciągle zauważalne są asymetrie w dostępie do takich terenów. Praca zwraca również uwagę na rewizję pojęcia „zieleni dostępnej” i podejmuje próbę jej redefinicji.
Przejdź do artykułu

Bibliografia


Bajorek-Zydroń, K., Wężyk, P. (red.), (2016), Atlas pokrycia terenu i przewietrzania Krakowa. MONIT-AIR — „Zintegrowany system monitorowania danych przestrzennych dla poprawy jakości powietrza w Krakowie”, Kraków: Urząd Miasta Krakowa.
Bartkowicz, B. (1974), Wypoczynek codzienny mieszkańców nowych osiedli na przykładzie Krakowa, Warszawa: PWN.
Bartkowicz, B. (2018), ‘Kraków — miasto-ogród z naturalnego rozwoju’, [w:] Mańkowska-Grin E. (red.) Drzewa, Kraków: EMG.
Böhm, A. (1994), Architektura krajobrazu — jej początki i rozwój, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Clément, G. ‘Manifest trzeciego krajobrazu’, Autoportret 3[66] 2016, oryg., Manifeste du Tiers paysage, Saint Germain sur Ille: Éditions du commun.
Chmielewski, J.M. (2010), Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Chmielewski, J.M. (2016), Teoria i praktyka planowania przestrzennego. Urbanistyka Europy, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Czarnecki, W. (1965), Planowanie miast i osiedli, Tom I, wiadomości ogólne, planowanie przestrzenne, wydanie drugie rozszerzone, Warszawa: PWN.
Czarnecki, W. (1968) Planowanie miast i osiedli, Tom III, Krajobraz i tereny zielone, wydanie drugie rozszerzone, Warszawa: PWN.
Czerwieniec, M., Lewińska, J. (2000), Zieleń w mieście, Kraków: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej.
Dąbrowska-Milewska, G. ‘Standardy urbanistyczne dla terenów mieszkaniowych — wybrane zagadnienia’, Architecturae et Artibus, 1/2010.
Deelstra, T., Boyd, D., van den Biggelaar, M. ‘Multifinctional land use: an opportunity for promoting urban agriculture in Europe’, Urban Agriculture Magazine, 4, 2001.
Dylewski, R., Nowakowski, M., Szopa, M. (2003), Poradnik urbanisty. Standardy, przykłady, przepisy, Warszawa: TUP.
Gałecka-Drozda, A. (2014), Tereny otwarte jako element struktury przestrzennej wielkiego miasta ze szczególnym uwzględnieniem Poznania, rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem A. Zachariasz, Politechnika Krakowska, Wydział Architektury.
Gałecka-Drozda, A., Zachariasz, A. ‘Tereny postagrarne w największych miastach Polski’, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, nr 38/2017.
Gerrig, R.J., Zimbardo, Ph.G. (2006), Psychologia i życie, Warszawa: PWN.
Giecewicz, J. ‘Obszary rolne jako czynnik przyrodniczej rewitalizacji miasta’ Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych, T. 1, 2005, PAN: Oddział w Lublinie.
Gzell, S. (2021), ‘Kompozycja urbanistyczna a piękno miasta w tekstach i rozmowach z Wojciechem Kosińskim’, [w:] Jasiński, M., Skaza M. (red.), Architektura Miasto Piękno, Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, s. 79–88.
Hunter, M.R., Gillespie, B.W., and Chen Yu-Pu Chen, S. ‘Urban Nature Experiences Reduce Stress in the Context of Daily Life Based on Salivary Biomarkers’, Frontiers in Psychology, 04, 2019.
Informacja o wynikach kontroli, Zarządzanie zielenią miejską, Najwyższa Izba Kontroli, LKR.430.005.2017, Nr ewid.158/2017/P/17/077/LKR.
Jakubowski, K. (2020), Czwarta przyroda, Sukcesja przyrody i funkcji nieużytków miejskich, Kraków: Fundacja Dzieci w Naturę.
Kierunki rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019–2030, Urząd Miasta Krakowa, Wydział Kształtowania Środowiska, 2019, Zarządzenie nr 2282/2019 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 9 września 2019 roku w sprawie określenia kierunków rozwoju i zarządzania terenami zieleni w Krakowie na lata 2019–2030.
Kremer, P., Hamstead, Z.A., McPhearson T. ‘A social–ecological assessment of vacant lots in New York City’, Landscape and Urban Planning, vol. 120, 2013.
Kowalczyk, A. ‘Krajobraz otwarty jako przedmiot rekreacji człowieka’, Zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Studia przyrodnicze, zeszyt 8(13)1991.
Montgomery, Ch. (2015), Miasto szczęśliwe, Kraków: Wysoki Zamek.
Niemirski, W. (red.), (1973), Kształtowanie terenów zieleni, Warszawa: Wyd. Arkady.
Nowakowski, Z. (1987), Normy, wskaźniki i informacje dla potrzeb planowania przestrzennego, Warszawa: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej.
Ostrowski, W. (1975), Urbanistyka współczesna, Warszawa: Wyd. Arkady.
Orzeszek-Gajewska, B. (1984), Kształtowanie terenów zieleni w miastach, Warszawa: PWN.
Pawlik, W. (1977), Zasady programowania osiedlowych terenów sportowo-rekreacyjnych na obszarach zurbanizowanych, Warszawa–Poznań: PWN.
Piątkowska, K. (1983), Zieleń i wypoczynek, Warszawa: Instytut Kształtowania Środowiska.
Piątkowska, K., Scholtz, A., Wirszyłło, R. (1976), Rekreacja w osiedlu, Warszawa: Zakład wydawnictw CRS.
Podolak, E., Jaśkiewicz, M. (1998), ‘Problemy szczegółowego planowania miejscowego’, [w:] Gospodarka przestrzenna gmin. Poradnik, T. 1, Kraków, s. 270–271.
Poskrobko, B. ‘Zielona terapia i rekreacja jako nowy produkt turystyczny’, Problemy Turystyki i Rekreacji, z 3, 2013.
Ptaszycka, A. (1950), Przestrzenie zielone w miastach, Poznań: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza Oddział w Poznaniu.
Ptaszycka, A. (1957), ‘Oblicze urbanistyczne współczesnego Krakowa (rozwój miasta w latach 1945–1955, perspektywy rozwojowe), [w:] Dąbrowski, J. (red.), Kraków, studia nad rozwojem miasta, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Ptaszycka, A. (1955), ‘Zieleń przyszłego Krakowa’, [w:] Dobrzecki, J. (red.) Zieleń Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Raszeja, E., Gałecka-Drozda, A. ‘Współczesna interpretacja idei poznańskiego systemu zieleni miejskiej w kontekście strategii miasta zrównoważonego’, Studia Miejskie, tom 19, 2015.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 roku w sprawie ustanowienie określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. poz. 566, z późn. zm.).
Tołwiński, T. (1963), Urbanistyka, Zieleń w urbanistyce, Warszawa: PWN.
Wójtowicz, p. (2021), Najbardziej zielone miasta świata. Kraków na 5. Miejscu, ©inzynieria.com, https://inzynieria.com/budownictwo/rankingi/60537,najbardziej-zielone-miasta-swiata, (dostępne: 05.2021).
Ujma-Wąsowicz, K. (2012), Kształtowanie przestrzeni społeczno-rekreacyjnych w mieście, ewolucja problemu, Gliwice: Wyd. Politechniki Śląskiej.
Ustawa z 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374, z późn. zm.).
Schneider-Skalska, G. (2004), Kształtowanie zdrowego środowiska mieszkaniowego. Wybrane zagadnienia, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Skibniewska, H. (red.), (1979), Tereny otwarte w miejskim środowisku mieszkalnym, Warszawa: Wyd. Arkady.
Szulczewska, B. (red.), (2015), Osiedle mieszkaniowe w strukturze przyrodniczej miasta, Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Zachariasz, A. (2006), Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych / Green areas as a modern town creating factor with a particular role of public parks, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Zachariasz, A. (2019), Zielony Kraków: dla przyjemności i pożytku Szanownej Publiczności, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Zachariasz, A. (2019a), ‘Development of The System of the Green Areas of Krakow from The Nineteenth Century to The Present, In The Context of Model Solutions’, IOP Conference Series Material Science and Engineering, DOI: https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1757-899X/471/11/112097, (dostępne: 06.2021).
Ziobrowski, Z. (1992), Mierniki jakości przestrzeni miejskiej, Warszawa: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej.
Dane GIS https://zzm.krakow.pl/dla-mieszkancow/kriztz/mapy.html, (dostępne: 06.2021).
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Laura Kochel
1
ORCID: ORCID
Miłosz Zieliński
2
ORCID: ORCID

  1. Cracow University of Economics, College of Public Economy and Administration, Department of Spatial Development
  2. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture, Chair of Landscape Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Artykuł prezentuje fenomen miasta pośredniego zdefiniowany przez Thomasa Sievertsa w jego książce pt. Zwischenstadt (tytuł wydania angielskiego: Cities Without Cities). Jest to — według autora — nowa forma osadnicza, która tworzy się pomiędzy obszarami zwartych miast historycznych. Thomas Sieverts, choć nie jest entuzjastą takiego rozwoju, uważa że jest on nieunikniony. Skoro tak, to musimy zmienić dotychczasowy system wartościowania — traktować miasto pośrednie nie tylko jako zagrożenie, ale również jako szansę nowego rozwoju i nowe wyzwanie planistyczne. Miasto pośrednie rozwija się także w naszym regionie — wokół Krakowa. W artykule wskazano niektóre elementy tego rozwoju — także te, które stwarzają szansę na pozytywne przemiany.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Dunphy, R. et al. (2004), Developing Around Transit — Strategies and Solutions That Work, Washington D.C.: ULI-the Urban Land Institute.
Sieverts, T. (2003), Cities without Cities — an Interpretation of the Zwischenstadt, London, New York: Spon Press; wydanie niemieckie (2000), Zwischenstadt, Szwajcaria: Birkhauser.
Spyrka, W. (2017), Planowanie korytarzy osiedleńczych w oparciu o sieć transportu zbiorowego — przykład pasma Doliny Raby, praca doktorska, Kraków: Politechnika Krakowska, Wydział Architektury.
Żakowska, L., Bieda, K. (2014), Accessiility as a Criterion for Urban Design of Neighbourhood Areas, Porto: CITA 7 Annual Conference Bridging Implementation Gap.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Krzysztof Bieda
1
ORCID: ORCID

  1. Podhalańska Państwowa Uczelnia Zawodowa w Nowym Targu, Instytut Nauk Technicznych
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W ciągu ostatniego ćwierćwiecza zaniedbane, poprzemysłowe nadbrzeża Nowego Jorku zostały przekształcone w pełne życia parki, place zabaw, bulwary i promenady. Wzdłuż udostępnionych dla publiczności nadbrzeży poprowadzone zostały ścieżki rowerowe i piesze, a brzegi East River spięła trasa popularnego tramwaju wodnego. W artykule omówiona zostanie historia, mechanizmy i skutki tego procesu, u źródeł którego leżą zręczna polityka władz miejskich i odpowiednio wykorzystywane narzędzia planistyczne.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Ballon, H. (ed.) (2021), The Greatest Grid. The Master Plan of Manhattan 1811–2011, New York: The Museum of the City New York.
Bauman, Z. (2006.), Płynna nowoczesność, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bloomberg, M. (The City Of New York Mayor) (2007), PlaNYC: A Greener, Greater New York, New York.
Castells, M. (2007), Siła tożsamości, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
CURBED, A guide to the major megaprojects transforming New York City, updated Oct 23, 2019, https://ny.curbed.com/maps/nyc-new-development-hudson-yards-wtc-megaprojects, (dostępne/accessed: 15.07.2021).
Jasiński, A. ‘The Newest Genre of New York Skyscrapers: Supertall, Superslim and… Residential’ / ‘Najnowsza generacja nowojorskich wysokościowców: superwysokie, supersmukłe i… mieszkalne’, Przestrzeń i Forma, 28_2016, Szczecin: PAN Oddział w Gdańsku i Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny.
Kosiński, W. ‘Serce świata — Manhattan’, Czasopismo Techniczne Architektura, 2008, nr 3A.
Libeskind, D. (2004), Breaking Ground, New York: Riverhead Books; polskie wydanie: Przełom: przygody w życiu i architekturze (2008), Warszawa: Wydawnictwo Naukowo Techniczne.
NYC Lower Manhattan Coastal Resiliency, Reducing Flood Risk and Building Resilience in Lower Manhattan, New York, 2019, https://www1.nyc.gov/site/lmcr/index.page, (dostępne/accessed: 15.07.2021).
NYC Department of City Planning, New York City Comprehensive Waterfront Plan. Reclaiming the City’s Edge, New York, 1992, https://www1.nyc.gov/assets/planning/download/pdf/about/publications/cwp.pdf, (dostępne/accessed: 15.07.2021).
NYC Department of City Planning, Zoning Handbook 2011 Edition, New York, 2011a. NYC Department of City Planning, Vision 2020.
New York City Comprehensive Waterfront Plan, New York, 2011b, https://www1.nyc.gov/assets/planning/download/pdf/plans-studies/vision-2020-cwp/vision2020/vision2020_nyc_cwp.pdf, (dostępne/accessed: 15.07.2021).
NYC Planning, 2021, New York City Comprehensive Waterfront Plan, Draft Goals and Strategies, Document for Public Discussion, April 2021, https://static1.squarespace.com/static/5ef0c82bd1b5db4d3c1d9507/t/60930b68a94b2351eb1eff64/1620249448705/DraftGoalsStrategies.pdf,
NY State Department of Transportation, The New York State Bicycle and Pedestrian Plan, New York, 1997, https://www.dot.ny.gov/display/programs/bicycle/maps/app_repository/bike_and_ped_plan.pdf, (dostępne/accessed: 15.07.2021).
NY State Department of Transportation, Cycling in the City. Cycling Trends in NYC, New York, 2019, https://www1.nyc.gov/html/dot/downloads/pdf/cycling-in-the-city.pdf, (dostępne/accessed: 15.07.2021).
Quirk, V. ‘The Big U; BIG’s New York City Vision for »Rebuilding by Design«’, ARCHDAILY, April 04, 2014, https://www.archdaily.com/493406/the-big-u-big-s-new-york-city-vision-for-rebuild-by-design, (dostępne/accessed: 15.07.2021).


Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Artur Jasiński
1
ORCID: ORCID

  1. Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University, Departament of Architecture and Fine Arts
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Opracowanie dotyczy miast o dużym ubytku liczby mieszkańców, który prowadzi do procesu ich wyludniania, nazywanego procesem kurczenia (ang. ‘shrinking cities’). W badaniach tych procesów najczęściej analizuje się aspekty demograficzne, społeczne i gospodarcze. Natomiast dopiero aspekty przestrzenne pozwalają na określenie specyfiki procesu kurczenia się danych ośrodków. Celem artykułu jest ocena wskaźników oraz zobrazowanie skali zróżnicowania procesu kurczenia się wybranych miast.
Przejdź do artykułu

Bibliografia


Danych Lokalnych, 2010, 2021, GUS ( www.stat.gov.pl).
Bernt, M. (2007), ‘Six years of “Stadtumbau Ost” programme: difficulties of dealing with shrinkage’ [w:] Shrinking Cities: Effects on urban ecology and challenges for urban development, M. Langner, W. Endlicher (red.), Berlin: Peter Lang.
Bobowski, Z. (2004), Wybrane metody statystyki opisowej i wnioskowania statystycznego. Prace Dydaktyczne, Wałbrzych: WWSZiP.
Couch, C. et al. ‘Decline and sprawl: An evolving type of urban development — observed in Liverpool and Leipzig’, European Planning Studies, 13(1), 2005.
Dõringer, S. et al. ‘A meta-analysis of shrinking cities in
Europe and Japan. Towards an integrative research agenda’, European Plnning Studies, 28(9), 2020.
Haase, A. (2008), ‘Reurbanisation — an analysis of the interaction between urban and demographic changes as a comparison between European cities’, Die Erde, 139(4), 2008.
Haase, A. (2013), ‘No one-size-fits-all. O różnorodności kurczących się miast w Europie [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014–2020), Warszawa: Kancelaria Senatu.
Haase, A. et al. ‘From long-term decline to new diversity: Socio-demographic change in Polish and Czech inner cities’, Journal of Urban Regeneration and Renewal, 3(1), 2009.
Haase, A. et al. (2013), Varieties of shrinkage in European cities. European Urban and Regional Studies, s. 1–17.
Haase, A., Rink, D., Grossmann, K. (2014), ‘Conceptualizing urban shrinkage’, Environmental Planning, 46(7), 2014.
Jopek, D. (2015), ‘Przestrzenne aspekty procesu kurczenia się miast’ [w:]
Harańczyk A. (red.) Uwarunkowania i konsekwencje procesu kurczenia się miast, Warszawa: Wydawnictwo CeDeWu Sp. z o.o.
Kałuża, H. (2011), ‘Zróżnicowanie wskaźnika przedsiębiorczości w gminach powiatu siedleckiego’ [w:] Filipiak B. (red.) Finanse publiczne i rozwój przedsiębiorczości w regionach, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, nr 38/2011.
Kantor-Pietraga, I. (2014), Systematyka procesu depopulacji miast na obszarze Polski od XIX do XXI wieku, Katowice: Uniwersytet Śląski.
Kantor-Pietraga, I. i in. (2014), ‘Problemy zarządzania miastem kurczącym się na przykładzie Bytomia’ [w:] T. Markowski, D. Stawasz (red.) Społeczna odpowiedzialność w procesach zarządzania funkcjonalnymi obszarami miejskimi, Biuletyn KPZK PAN, nr 253, 2014.
Krzysztofik, R. (2013), ‘»Zagłada miasta« — projekt Shrink Smart — The Govername of Shrinkage within an European context na Uniwersytecie Śląskim [w:] Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014–2020), Warszawa: Senat Rzeczypospolitej Polskiej.
Krzysztofik, R., Runge, J., Kantor-Pietraga, I. (2012), An Introduction to Governance of Urban Shrinkage. A Case of Two Polish Cities: Bytom and Sosnowiec, Sosnowiec: Uniwersytet Śląski, WNoZ.
Mallach, A., Haase, A., Hattori, K. ‘The shrinking city in comparative perspective: Contrasting dynamics and responses to urban shrinkage’, Cities, vol. 69, 2017.
Martinez-Fernandez, C. et al. ‘Shrinking Cities: Urban Challenges of Globalization’, International Journal of Urban and Regional Research, 36(2), 2012.
Martinez-Fernandez, C., Pallagst, K., Wiechmann, T. (2014), Shrinking Cities. International Perspectives and policy Implications, Taylor & Francis.
Martinez-Fernandez, C., Recken, D., ‘Why Do Cities Shrink?’, European Planning Studies, 19(18), 2011.
Musiał-Malago’, M. ‘Kurczenie się miast Polski — analiza i pomiar zjawiska’, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, nr 42, 2018.
Myrdal, G. (1957), Economic theory and under-developed regions, London: Duckworth.
Nelle, A. et al. ‘Urban shrinkage in Germany: An entangled web of conditions, debates and policies’, Cities, vol. 69, 2017.
Pallagast, K. et al. (2009), The future of shrinking cities — problems, patterns and strategies of urban transformation in a global context, Center for Global Metropolitan Studies and the Shrinking Cities International Research Network, Monograph Series, University of California.
Radzimski, A. ‘Między miastem kurczącym się a reurbanizacją. Zróżnicowanie rozwoju miast w Niemczech w latach 1995–2012’, Przegląd Geograficzny, 2015, 87, 4.
Richardson, H.W., Nam, Ch.W. (2014), Shrinking Cities A Global Perspective, Routledge.
Sousa, S., Pinho, P. ‘Planning for Shrinkage: Paradox or Paradigm’, European Planning Studies 23(1), 2015.
Sroka, B. (2020), System planowania przestrzennego w kontekście uwarunkowań, przebiegu, skali i skutków procesu kurczenia się miast w Polsce, praca doktorka, maszynopis.
Stryjakiewicz, T. (2014), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Stryjakiewicz, T. i in. (2014), ‘Współczesny kontekst i podstawy teoretyczno-metodologiczne analizy procesu kurczenia się miast’ [w:] Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, T. Stryjakiewicz (red.) Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Turok, I., Mykhnenko, V. ‘The trajectories of European cities, 1960–2005’, Cities, vol. 24(3), 2007.
Turok, I. Mykhnenko, V. ‘East European cities: patterns of growth and decline, 1960–2005’, International Planning Studies, 13(4)2008.
Wiechmann, T., Wolf, M. (2013), Urban Shrinkage in a Spatial Perspective — Operationalization of Shrinking Cities in Europe 1990–2010, Dublin, AESOP-ACSP Joint Congress, Conference Paper.
Wiechmann, T., Wolff, M. (2014), ‘Skala i przestrzenne zróżnicowanie procesu kurczenia się miast w Europie na przełomie XX i XXI wieku’ [w:] Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, T. Stryjakiewicz (red.). Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Wiszniewski, J. (2018), ‘Planning public spaces in the aspect of urban shrinkage’ [w:] 5th International Multidisciplinary Scientific Conference on Social Sciences and Arts, SGEM 2018: conference proceedings, Vol. 5, Urban planning, architecture & design, issue 5.1, Architecture & design, 19–21 March, 2018, Vienna, Austria. Sofia: STEF92 Technology, cop. 2018, pp. 267–274.
Wu, T., Martinez-Fernandez, C. (2009), ‘Shrinking Cities: A global Overview and Concerns about Australian Cases’ [w:] The future of shrinking cities — problems, patterns and strategies of urban transformation in a global context, K. Pallagast et al. (eds.), Berkeley: IURD.
Zarządzanie rozwojem miast o zmniejszającej się liczbie mieszkańców (w kontekście perspektywy finansowej 2014–2020) (2013), Warszawa: Senat Rzeczypospolitej Polskiej.
Zborowski, A., Soja, M., Łobodzińska, A. ‘Population trends in polish cities — stagnation, depopulation or shrinkage?’ Prace Geograficzne, z.130, 2012.
Zeliaś, A. (2000), Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym, Kraków: Akademia Ekonomiczna.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Dorota Jopek
1
ORCID: ORCID
Monika Musiał-Malago’
1
ORCID: ORCID

  1. Cracow University of Economics
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W artykule przedstawione zostały „prawa widzenia” budowli w przestrzeni krajobrazu opisane w jednym z pierwszych polskojęzycznych podręczników z dziedziny architektury i budownictwa, napisanym i wydanym w 1812 roku w Krakowie przez Sebastiana Alojzego Sierakowskiego (1743–1824) — duchownego, architekta i naukowca, sprawującego ważne urzędy publiczne w odchodzącej w przeszłość dawnej Polsce przełomu XVIII i XIX wieku. Opisane sugestywnym i barwnym językiem zasady percepcji obiektów tworzą rodzaj oryginalnego zbioru reguł odwołujących się do pojęć z zakresu optyki, perspektywy i kompozycji, które zasługują na uważną analizę i odczytanie na nowo w kontekście trwających dyskusji nad stanem polskiego krajobrazu i systemem planowania miast.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

REFERENCES
Arnheim R. (2013), Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, Łódź: Officyna s.c.
Biuletyn Informacyjny (2009), vol. 1, Związek Mostowców Rzeczypospolitej Polskiej, https://zmrp.pl/biuletyn-informacyjny-2/ (accessed: 9.2017).
Cullen, G. (2006), The Concise Townscape, Great Britain: Elsevier.
Dąbrowska-Budziło, K. (1990), Wśród panoram Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Guile, C.C. (2014), Sebastian Sierakowski, S.J. and the Language of Architecture [in:] Maryks, R.A. and Wright, J. (ed.), Jesuit Survival and Restoration. A Global History, 1773–1900, Leiden-Boston: Brill, p. 99126.
Klemensiewicz-Bajerowa, I. (1955), ‘Modernizacja pisowni w tekstach z pierwszej poł. XIX wieku’, Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, vol. 46/3/1955, pp. 144–158, https://bazhum.muzhp.pl/media//files (accessed: 9.2017).
Lepiarczyk, J. (1968), ‘Działalność architektoniczna Sebastiana Sierakowskiego’, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Seria Prace z Historii Sztuki, Zeszyt 7, https://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/iiif/phs1968/manifest.json (accessed: 9.2017).
Lynch, K. (1960), Image of the City, London: MIT Press. Moughtin, C. et al. (1995), Urban Design: Ornament and Decoration, Great Britain: Butterworth Architecture.
Możliwości lokalizacji obiektów wysokościowych w aspekcie ochrony panoramy miasta Krakowa — analiza (2009), Biuro Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta Krakowa [online] https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=28466 (accessed: 9.2017).
Pawłowski, Z. and Cała, I. (2006), Budynki wysokie, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Sheybal, S. (1964), Kompozycja plastyczna — podstawowe zasady, Warszawa: PZWS.
Sierakowski, S. (1812), Architektura obejmująca wszelki gatunek murowania i budowania, Tom I, Kraków: Drukarnia Akademicka, http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=5185 (accessed: 9.2017).
Sierakowski, S. (1812), Wzory do dzieła „Architektury”, vol. II, Kraków: Drukarnia Akademicka, http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/docmetadata?id=5187 (accessed: 9.2017).
Sojecki, A. (1997), Optyka, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Tatarkiewicz, W. (1985), Historia estetyki. Estetyka starożytna, Warszawa: Arkady.
Wejchert, K. (1984), Elementy kompozycji urbanistycznej, Warszawa: Arkady. Ziejka, F. (2008), ‘Ocalić dla potomnych narodowe pamiątki… O społecznym ruchu odnowy zabytków w Krakowie w XIX wieku’, NAUKA, vol. 2, pp. 29–46.

LEGAL ACTS
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych, Dz. U., 2019, poz. 454 z późn. zm.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, Dz. U., 2015, poz. 774.

WEBSITES:
Centralna Baza Danych Geologicznych, Przeglądarka geograficzna, http://bazagis.pgi.gov.pl/website/cbdg (accessed: 3.2021).
Dalekie Obserwacje, https://www.dalekieobserwacje.eu (accessed: 9.2017).
Internetowy Polski Słownik Biograficzny iPSB, Warszawa: Narodowy Instytut Audiowizualny, http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/sebastian-alojzy-sierakowski-h-ogonczyk (accessed: 9.2017).
Katalog lokalizacji anten nadawczych stacji radiowych nadających w Polsce, https://radiopolska.pl/wykaz/obiekt/672 (accessed: 3.2021).
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Wojciech Oleński
1

  1. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju w Warszawie
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Dopatrywano się dotychczas przyczyn występowania chaosu przestrzennego w stosowaniu decyzji WZiZT (Warunków Zabudowy i Zagospodarowania Terenu) przy wprowadzaniu nowej zabudowy oraz wskazywano powszechne oparcie się na planach zagospodarowania przestrzennego jako remedium. Po kilkunastu latach funkcjonowania nowych planów okazało się, iż wprowadzają one nowe zagrożenia i często nie implementują pożądanych mechanizmów porządkujących przestrzeń. Zaproponowano sposoby uzyskania długofalowych pozytywnych efektów przestrzennych, szczególnie w strefach urbanizujących się, w których nasilone są zjawiska negatywne.
Przejdź do artykułu

Bibliografia


Andrzejewski, P. i in. (2018), Polska Polityka Architektoniczna. Polityka jakości krajobrazu, przestrzeni publicznej, architektury, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Arnheim, R. (2004), Sztuka i percepcja wzrokowa, psychologia twórczego oka, Łódź: Officyna s.c.
Arnheim, R. (2011), Myślenie wzrokowe, Gdańsk: Wyd. słowo/obraz terytoria.
Gage, J. (2010), Kolor i znaczenie, Kraków: Universitas.
Hełdak, M. ‘Rozwój przestrzenny zabudowy w strefie dużych miast’, Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum, 2010 9/1, ss. 37–46.
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, załącznik do uchwały nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r., Monitor Polski, poz. 252.
Kowalewski, A. (2014), ‘Skutki i źródła chaosu urbanizacyjnego’ [w:] O ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce, Warszawa: Kongres Budownictwa Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej.
Kowalewski, A., Markowski, T., Śleszyński, p. (2018), Studia nad chaosem przestrzennym, raport Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, T. I–III, seria Studia KPZK PAN, T. CLXXXII.
Kowalewski, A., Markowski, T., Śleszyński, P., (2020), Kryzys polskiej przestrzeni, źródła, skutki i kierunki działań naprawczych, Warszawa: KPZK PAN.
Kowalewski, A. i in. (2014), ‘O ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce, załączniki’, Opinie i ekspertyzy na konferencję, Kongres Budownictwa Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej.
Lorens, P., Porządek architektoniczny i urbanistyczny jako element przestrzennego zagospodarowania kraju, Ekspertyza sporządzona na zamówienie Rządowego Centrum Studiów Strategicznych w ramach prac nad aktualizacją koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, Studia Regionalne i Lokalne, Nr 3 (21)/2005.
Petelenz, M. (2017), ‘Kolor dachów — szansa czy utopia integracji przestrzennej’ [w:] Węcławowicz-Bilska E. (red.) Nowe idee w planowaniu rozwoju terytorialnego, T. 6, Wybrane instrumenty planowania przestrzennego, regionalnego i projektowania urbanistycznego: zagadnienia szczegółowe, praca zbiorowa, Kraków: Wyd. PK, ss. 163–185.
Petelenz, M. (2019), Wizualne aspekty równoważonego rozwoju miasta w strefie obrzeżnej — Wybrane zagadnienia, Kraków: Wyd. PK.
Sepioł, J., koordynator, (2014), Przestrzeń życia Polaków, raport niezależnych ekspertów z inspiracji Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, Koordynatorzy raportów: Czyżewscy, A. i E., Leśniak–Rychlak, D., Noworól, A., Markowski, T., Mizgajski, A., Paszkowski, Z., Sagan, I., Wilczyński, R., SARP.
Strzemiński, W., (1969), Teoria widzenia, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Śleszyński, P., Stępniak, M., Mazurek, D., ‘Oszacowanie skutków presji inwestycyjnej i nadpodaży gruntów budowlanych w strefie podmiejskiej Warszawy na przykładzie gmin pasma zachodniego’, Przegląd Geograficzny 2018, 90, 2, s. 209–240, https://doi.org/10.7163/PrzG.2018.2.2, (dostępne: 14.07.2021).
Tatarkiewicz, W. (1988), Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, Warszawa: PWN.
System gospodarowania przestrzenią gminy jako dobrem publicznym, Informacja o wynikach kontroli, NIK, Nr ewid. 193/2016/KIN.
Żórawski, J. (1973), O budowie formy architektonicznej, Warszawa: Arkady.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Marcin Petelenz
1
ORCID: ORCID

  1. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture, Department of Spatial Planning, Urban and Rural Design
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Osiedla mieszkaniowe 2 połowy XX wieku niosą w sobie znaczący potencjał wynikający z ich całościowego założenia urbanistycznego, którego podwalinę stanowiła myśl modernistyczna. Układ urbanistyczny wraz z zasadami kompozycji w dużym stopniu stanowią o ich charakterze i tożsamości, a także decydują o sposobie funkcjonowania. Celem artykułu jest omówienie uwarunkowań przeobrażeń takich osiedli oraz zagrożeń dewastacji ich układów urbanistycznych, jakie te przekształcenia za sobą pociągają. Dokonano tego poprzez odniesienie się do wybranych osiedli krakowskich. Przedstawiono również dobre praktyki na przykładzie osiedli niemieckich, w których przeobrażenia te są skutkiem kompleksowego i całościowego podejścia prowadzącego do wydobycia i wzmocnienia walorów osiedli, a eliminacji elementów, które stanowiły o ich słabości. W pracy zastosowano metodę krytyczną i porównawczą prowadzącą do wyników badań stanowiących treść niniejszego artykułu.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Białkiewicz, A., Stelmach, B., Żychowska, M.J. (2020), ‘Dobra kultury współczesnej. Zarys problemu ochrony’, Wiadomości Konserwatorskie / Journal of Heritage Conservation, nr 63, s. 152–162.
Celińska-Janowicz, D. (2010), ‘Druga młodość czy upadek? Warszawskie osiedle Służew nad Dolinką w okresie transformacji’, Studia Regionalne i Lokalne 1(39), s. 89–104.
Cieślik, K. (2021), ‘Polacy uwielbiają mieszkania w blokach z wielkiej płyty. »Sprzedają się jak świeże bułeczki«’, https://next.gazeta.pl/next/7,151003,27141160,polacy-uwielbiaja-mieszkania-w-blokach-z-wielkiej-plyty-sprzedaja.html?fbclid=IwAR0hXuwOpapYr7DEZI8Jgy5G1nHxe1F_AdUhNXJ2vrhxZdRU3iRQU08yZwU, (dostępne: 12.07.2021).
Grzybowski, A. (1984), ‘Współczesne zespoły mieszkaniowe — ich krytyka i propozycje przeobrażeń’, Architektura, 5(421), s. 18–24.
Gyurkovich, M. et al. (2021), ‘Housing Estates from the Second Half of the Twentieth Century as Urban Heritage Structures: Example of Housing Estates in Mistrzejowice, Cracow’, Wiadomości Konserwatorskie / Journal of Heritage Conservation, No 65, pp. 54–65.
Kil, W. (2008), Das Wunder von Leinefelde. Ein Stadt erfindet sich neu. Dresden: Sandstein Verlag.
Krenz, J. (1984), ‘Architektura bez kubatury’, Architektura 6(422), s. 30–31. Lynch, K. (1960), The image of the city, Cambridge: MIT Press.
Masztalski, R., Michalski, M. (2018), ‘Podatność osiedli wielkopłytowych z drugiej połowy XX wieku we Wrocławiu na procesy rewitalizacyjne’, Budownictwo i Architektura, 17(1), s. 101–108.
Model Przestrzennej Struktury Krakowa. Perspektywa planistyczna. Etap II — Zdefiniowanie modelu przestrzennej struktury Krakowa (2017), (na zlecenie Biura Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta Krakowa), kier. Mateusz Gyurkovich.
Monclús, J., Díez Medina, C. (2016), ‘Modernist housing estates in European cities of the Western and Eastern Blocs’, Planning Perspectives, Vol. 31, No. 4, pp. 533–562, http://dx.doi.org/10.1080/02665433.2015.1102642.
Ostrowski, W. (1975), Urbanistyka współczesna, Warszawa: Arkady.
Przestaszewska-Porębska, E. (1987), ‘Nowa Utopia? Polska myśl urbanistyczna lat osiemdziesiątych na tle tendencji powojennych’, Architektura, 3(437), s. 2–11.
Seibert, K. (1983), Plan Wielkiego Krakowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Szczerek, E. (2018), Rewitalizacja osiedli wielkopłytowych a ciągłość i komplementarność przestrzeni publicznej miasta, Kraków: Wydawnictwo PK.
Szczerek, E. (2019), ‘Loss of potential: large-panel housing estates — Czyżyny case’, IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, Vol. 471, pp.1–10.
Włodarczyk, M. (2014), Szlakami dziedzictwa. Krakowskie osiedla modernizmu lat 1945–1990. Wybrane przykłady, Kraków: SARP.
Włodarczyk, M. (2017), Szlakami dziedzictwa. Przegląd architektury Krakowa lat 1945–1990, Kraków: SARP.
Założenia programu rehabilitacji zabudowy blokowej osiedli na terenie Gminy Miejskiej Kraków (2010) — załącznik do uchwały nr CXV/1587/10, Kraków: Instytut Rozwoju Miast.
Żychowska, M.J. (2020), ‘Protection of post-war housing estates’ [in:] Rehabend 2020: 8th Euro-American Congress on Construction Pathology, Rehabilitation Technology and Heritage Management, ed. I. Lombillo et al., March 24th-27th 2020, Granada: Santander 2020.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Eliza Szczerek
1
ORCID: ORCID

  1. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W artykule zarysowano ideę urbanistyczną — próbę skojarzenia architektonicznego i filozoficznego myślenia o formie miejskiej — akcentującą estetyczne i etyczne aspekty rozwoju. Autor nawiązuje do teorii architektury miasta Aldo Rossiego i pojęcia architektoniki, jakie Immanuel Kant wprowadził w Krytyce czystego rozumu. Starano się wykazać, że studiowanie wzajemnych relacji między ideą piękna, architekturą miasta i etyką rozwoju może być przydatne w dalszych poszukiwaniach nowej formuły planowania miast i regionów.
Przejdź do artykułu

Bibliografia


Baranowski, A. (2009), Projektowanie środowiskowe. Poszukiwania, Poznań: Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej. Baranowski, A. (1998), Projektowanie zrównoważone w architekturze, Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
Berleant, A. (2011), Wrażliwość i zmysły. Estetyczna przemiana świata człowieka, tłum. S. Stankiewicz, Kraków: Universitas.
Blazy, R. (2015), Wartości humanistyczne jako kod genetyczny miasta, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Borsa, M. ‘Zadanie dla decydujących o rozwoju’, Przegląd Komunalny. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska, nr 8, 2021.
Barrett, B.F.D., Horne, R., Fine, J. (2016), The Ethical City: A Rationale for an Urgent New Urban Agenda, Basel: Sustainability, MDPI.
Busquets, J. (2008), ‘Urban Compositon: City Design in the 21st Century’, [in:] Crossover. Architecture, Urbanism Technology, A. Graafl and, L.J. Kavanaugh (eds.), Roterdam.
Cassirer, E. (2017), Esej o człowieku. Wprowadzenie do filozofii ludzkiej kultury, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Cooper, W.E., Vlasin, R.D. (1973), ‘Ecological Concepts and Applications to Planning’, [in:] Environment a New Focus for Land Use Planning, Mc Allister D.M. (ed.) Washington, DC: National Science Foundation.
Gasper, D. (2004), The Ethics of Development, Edinburgh: Edinburgh University Press.
Golany, G.S. (1995), Ethics and Urban Design: Culture, Form, and Environment, Wiley.
Gombrich, E.H. (2009), Zmysł porządku. O psychologii sztuki dekoracyjnej, Kraków: Universitas.
Habermas, J. (2015), Teoria działania komunikacyjnego, t. 2, Warszawa: PWN.
Harvey, D. (2012), Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
Harvey, D. (1975 [1973]), Social Justice and the City, Baltimore, MD: The Johns Hopkins University Press.
Ingelhart, R. (1979), ‘Wertwandel und politishes Verhalten‘, [w:] Sozialer Wandel in Westeuropa, J. Matthes (Hrsg), Frankfurt am Main, New York.
Ingram, D., Derdak, Th.J. (2018), The Ethics of Development, Routledge.
James, J. (1996), Muzyka sfer. O muzyce, nauce i naturalnym porządku wszechświata, Kraków: Wyd. Literackie.
Kant, I. (2001), Krytyka czystego rozumu, (w tłumaczeniu Romana Ingardena), Kęty: Wydawnictwo ANTYK.
Kamiński, Z.J. (2020), Podstawy planowania przestrzennego. Aspekty teoretyczne, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
Kosiński, W. (2011), Miasto i piękno miasta, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
Mironowicz, I. ‘Nauka wspiera procesy’, Przegląd Komunalny. Gospodarka komunalna i ochrona środowiska, nr 8, 2021, s. 78–82.
Monestiroli, A. (2009), Tryglif i metopa. Dziewięć wykładów o architekturze, Kraków: Politechnika Krakowska.
Porter, D.R. (ed.) (1989), ‘Significant Research Needs in the Policy and Practice of Growth Management’, [in:] Brower D.J., Godschalk D.R., Porter D., (eds) Understanding Growth Management. Critical Issues and a Research Agenda, Washington DC: The Urban Land Institute.
Reale, G., Scola, A. (2009), Dialog o wartości człowieka, Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II, Instytucja kultury m. st. Warszawy.
Rossi, A. (1984), The architecture of the City, Cambridge MA: MIT Press. Shusterman R. (1990), ‘Ethics and Aesthetics are One: Postmodernism’s Ethics of Taste’, [in:] Shapiro G. (ed.) After the Future. Postmodern Times and Places, New York: State University of New York Press.
Solarek, K. (2019), Urban Design in Town Planning. Current Issues and Dilemmas from the Polish and European Perspective, Warszawa: Warsaw University of Technology Publishing House.
Sztompka, P. (2005), Socjologia zmian społecznych, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Szulczewska, B. (2018), Zielona infrastruktura, Studia, Tom CLXXXIX, Warszawa: Polska Akademia Nauk, Komitet Zagospodarowania Przestrzennego Kraju.
Tatarkiewicz, W. (1976), Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Tischner, J. (2003), O człowieku. Wybór pism filozoficznych, Wrocław–Warszawa–Kraków, Wybrał i opracował: A. Bobko.
Woźniakowski, J. (1995), Góry niewzruszone, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Vincenz, S. (1980), Na wysokiej połoninie. Pasmo I: Prawda starowieku, Warszawa: Instytut Wydawniczy „PAX”.
Zuziak, Z.K. (2021), ‘Jego świat był estetyczny — niedokończone rozmowy, [w:] A. Jasiński i M. Skaza (red.) Architektura, miasto, piękno, t. 2, Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, s. 269–285.
Zuziak, Z.K. (2020), ‘Wstęp do nowej filozofii urbanistyki’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, Kraków: Oddział PAN w Krakowie, tom XLVIII, s. 181–206.
Zuziak, Z.K. (2019), ‘Naukowe oblicze urbanistyki. Z notatek na temat architektury miasta i gospodarowania przestrzenią’, [w:] Architektura, urbanistyka, nauka, S. Gzell (red.), Warszawa: PWN.
Zuziak, Z.K. (2008), O tożsamości urbanistyki, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Zbigniew K. Zuziak
1
ORCID: ORCID

  1. Rzeszow University of Technology
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Artykuł omawia przykłady realizacji betonowych domów w Polsce po 2000 roku. Jest także prezentacją tezy, że po dziesięcioleciach odrzucenia betonu jako materiału, w którym można mieszkać, stał on się na nowo tworzywem pośredniczącym w poszukiwaniach nowych struktur mieszkalnych w polskim krajobrazie. Ważnym elementem w tej mentalnej transformacji jest przekonanie o istocie znaczenia form i technologii betonowego detalu architektonicznego.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Charciarek, M. (2015), Detale architektury betonowej, Kraków: Stowarzyszenie Producentów Cementu.
Forty, A. (2012), Concrete and Culture: A Material History, Reaktion Books: London.
van Doesburg, T. (1971), ‘Towards a Plastic Architecture’ [in:] Jaffé, H.L.C., De Stijl, New York: H.N. Abrams.
Zabalbeascoa, A., Marcos J.R. (2000), Minimalism, Editorial Gustavo Gili: Barcelona.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Marcin Charciarek
1
ORCID: ORCID

  1. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Artykuł przedstawia działania związane z interwencją w strukturę miasta, wynikające z sytuacji kryzysowej spowodowanej pandemią. Jest to próba budowy planu naprawczego dla otoczenia przychodni w Wieliczce oparta o metody projektowania w niedługim okresie czasu. Plan uwzględnia szeroki zakres problemowy, nie tylko ten wynikający bezpośrednio ze skutków pandemii.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

CURA Connected Units for Respiratory Ailments (2020), [online] https://curapods.org/?utm_medium=website&utm_source=archdaily.com, (accessed: 01.07.2021).
Harrouk, Ch. (2020), Stefano Boeri Develops Concepts and Pavilions for the Italian Anti-Covid-19 Vaccination Campaign, [online] https://www.archdaily.com/953236/stefano-boeri-develops-concepts-and-pavilions-for-the-italian-anti-covid-19-vaccination-campaign, (accessed: 01.07.2021).
Komisja Europejska (2014), Wytyczne. Opracowanie i wdrożenie planu zrównoważonej mobilności miejskiej, Bruksela.
Nosal, K. (2016), ‘Zasady tworzenia planów mobilności dla obiektów i obszarów generujących duże potoki ruchu’, Transport Miejski i Regionalny, 2/2016.
Opracowanie autorskie (2021), „Badania studialne dotyczące możliwości lokalizacji parkingu oraz drogi dojazdowej dla przychodni przy ulicy Szpunara w Wieliczce” przeprowadzone w ramach umowy nr A-06/65/2021/P zawiązanej pomiędzy Gminą i Miastem Wieliczka a Politechniką Krakowską im. Tadeusza Kościuszki.
Pintos, P. (2020), Seoul City Architectural Ideas Competition: Preparing for the Post COVID-19 Era, [online] https://www.archdaily.com/949088/seoul-city-architectural-ideas-competition-preparing-for-the-post-covid-19-era (accessed: 01.07.2021).
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Magdalena Kozień-Woźniak
1
ORCID: ORCID
Paweł Żuk
1
ORCID: ORCID
Eliza Owczarek
1
ORCID: ORCID
Marcin Gierbienis
1
ORCID: ORCID
Mikołaj Kusior
2
Aleksandra Faron
3
ORCID: ORCID

  1. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture
  2. student, Cracow University of Technology, Faculty of Architecture
  3. Cracow University of Technology, Faculty of Civil Engineering
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Wydaje się, że architektura jest sposobem zapamiętywania wydarzeń, ludzi, obyczajów, przez co staje się magazynem przeszłości dla przyszłości, elementem kultury. Tradycja architektury wykształciła szereg form odpowiednich dla konkretnej funkcji i lokalizacji. Czy współczesność niesie zagrożenia dla ich estetyki? Praca stanowi rozważania o stylu w architekturze oraz odnosi się do sensu jego istnienia w czasie współczesnych wyzwań. Szczególną uwagę poświęca się monumentom — to one opisują historię i współczesność architektury. Badania mogą doprowadzić do odpowiedzi na pytanie, czy współczesna architektura może być monumentalna, nawet jeśli nie wyraża tradycyjnego języka budownictwa.
Przejdź do artykułu

Bibliografia


Architecture Culture 1943–1968, ed. Ockman, J. (1993), New York: Rizzoli Interiational Publications.
Bass, W. (2008), ‘Paradoksy socrealizmu’, Autoportret, nr 1, Kraków: Małopolski Instytut Kultury.
Benn, G. (1982), ‘Chopin’ [w:] Poezje wybrane, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Chwistek, L. (1920), ‘Zagadnienia współczesnej architektury’ [w:] Chwistek, L. (2004), Wybór pism estetycznych, Kraków: Universitas.
Gautier, T. (1958), Panna de Maupin, (Foreword by the author), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gołaszewska, M. (1986), Zarys estetyki, Warszawa: PWN.
Goryński, J. (1966), Urbanizacja, urbanistyka i architektura, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Gropius, W. (2014), Pełnia architektury, Kraków: Karakter.
Koolhaas, R. (2013), Deliryczny Nowy Jork, Kraków: Karakter.
Krier, L. (2001), Architektura — wybór czy przeznaczenie, Warszawa: Arkady. Krzak, Z. (1994), Megality Europy, Warszawa: PWN.
Loos, A. Ornament i zbrodnia [w:] Loos, A. (2013a), Eseje wybrane, Warszawa: Bęc Zmiana.
Michałowski, K. (1986), Jak Grecy tworzyli sztukę, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Monestiroli, A. (2009), ‘Pięć uwag o stylu [w:] Tryglif i metopa. Dziewięć wykładów o architekturze, Kraków: Politechnika Krakowska.
Nietzsche, F. (2011), Zmierzch bożyszcz czyli jak filozofuje się młotem, Kraków: Vis-á-Vis.
Nicolai, B. (2013), New Monumentalism in Contemporary Architecture, De Gruyter, DOI: https://doi.org/10.1515/anglia-2013-0038
Norberg-Schulz, Ch. (1999), Znaczenie w architekturze Zachodu, Warszawa: Wydawnictwo Murator.
Reizow, B. (1961), Flaubert, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Rosa, J. (2006), Louis I. Kahn, Kolonia: Taschen.
Rossi, A. (1984), The Architecture of the City, Cambridge, Massachusetts.
Sant’Elia, A. ‘Architektura futurystyczna’ [w:] Baumgarth, Ch. (1978), Futuryzm, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Semper, G. ‘Styl w sztukach technicznych i tektonicznych, czyli estetyka praktyczna’ [w:] Grabska, E., Poprzęcka, M. (1974), Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700–1870, Warszawa: PWN.
Skin. Architecture & Volume, ed. Asensio, P. (2008), Barcelona: Loft Publications.
Słownik języka polskiego / Dictionary of the Polish language, red. Szymczak, M. (1982), Vol. III, Warszawa: PWN.
Taine, H. (2010), Filozofia sztuki, Gdańsk: Wydawnictwo Słowo / obraz terytoria.
Valéry, P. (1971), Estetyka słowa, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. van der Rohe, L.M. Blok, March 1924.
Vattimo, G. (2006), Koniec nowoczesności, tłum. Surma-Gawłowska, M., Kraków: Universitas.
Venturi, R., Scott Brown, D., Izenour, S. (2013), Uczyć się od Las Vegas, Kraków: Karakter.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Tomasz Kozłowski
1
ORCID: ORCID
Marek Początko
1
ORCID: ORCID

  1. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Defining and analysing post-1945 architecture remains a relevant subject. Popularising knowledge about post-war Modernist architecture is a part of building public awareness and our collective identity. Many still- existing specimens of post-war Modernist architecture, particularly those located in smaller cities or towns, have neither been placed under proper conservation nor documentation. Their value is not widely appreciated and their continued existence is threatened. The objective of this paper is to present a major project by Włodzimierz Ściegienny — the Cepelia exhibition pavilions, as well as an unimplemented development plan for the entire exhibition grounds in Częstochowa.
Przejdź do artykułu

Bibliografia


Bal, W. ‘Architektura modernistyczna Szczecina lat 60. i 70. w idei i realizacji’, Wiadomości Konserwatorskie / Journal of Heritage Conservation, 49/2017, pp.142–152.
Błaszczyk, W. (1961), Rezerwat archeologiczny, Cmentarzysko łużyckie, Częstochowa: Muzeum Regionalne w Częstochowie.
Braun, J. (1979), Częstochowa: Urbanistyka i architektura, Warszawa: Arkady, p. 84.
Cymer, A. (2019), Architektura w Polsce 1945–1989, Warszawa: Centrum Architektury Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.
Haładyj, T. (2018), Dożynki na Jasnej Górze. Historia wystaw rolniczych — w miejscu Cepelii stała grecka kolumnada [online:] https://czestochowa.wyborcza.pl/czestochowa/1,48725,18710097,dozynki-na-jasnej-gorze-historia-wystaw-rolniczych-w-1946.html (accessed: 24.01.2021).
Kaczmarska, K. ‘Budynek Cepelii jako przykład architektury modernistycznej’, Rocznik Muzeum Częstochowskiego, 18/2018, p. 55.
Malec-Zięba, E. (2020), ‘Korelacja architektury i sztuki w twórczości Włodzimierza Ściegiennego’, Państwo i Społeczeństwo, 3/2020.
Syska, A. (2020), Spodek w Zenicie, Warszawa: NIAiU.
Springer, F. (2011), Źle urodzone, Reportaże o architekturze PRL-u, Kraków: Karakter, p. 7.
Springer, F. (2016), Księga zachwytów, Warszawa: Agora, pp. 345–347.
Ściegienny, K. (2005), Ars longa vita brevis, Częstochowa: Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater.
Ściegienny, K. (2011), Ad futuram rei memoriam, Częstochowa: Stowarzyszenie Przyjaciół Gaude Mater.
Stelmach, B., Andrzejewska-Batko, K. (ed.) (2019), Tożsamość. 100 lat polskiej architektury, Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.
Steinhagen, D. (2017), Po 40 latach Cepelia żegna się z Częstochową i budynkiem w III Alei [online:] https://czestochowa.wyborcza.pl/czestochowa/7,48725,22172370,po-40-latach-cepelia-zegna-sie-z-czestochowa-i-budynkiem-w-iii.html (accessed: 24.01.2021).
Szczodrowska, M., Nasze spotkania. Architekt, artysta malarz, grafik. Rozmowa z Włodzimierzem Ściegiennym, „Życie Częstochowy” 119, 20 May 1984 (Ściegienny’s archives).
Wąsek, H. (2017), Stowarzyszenie architektów w Częstochowie. Zarys historii, Częstochowa: SARP Oddział w Częstochowie, p. 14.
Woźniczka, Z. (2007), ‘Częstochowa w latach siedemdziesiątych’, [w:] Kersten, K.(ed.) Częstochowa: Dzieje miasta i klasztoru jasnogórskiego, vol. 4. Dzieje miasta i klasztoru po 1945, Częstochowa: Urząd Miasta Częstochowy, p. 261.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Emilia Malec-Zięba
1
ORCID: ORCID

  1. Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University, Faculty of Architecture and Fine Arts
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Dzisiejszy świat boryka się z problemami wzrostu populacji, migracji, komunikacji, infrastruktury, zmian klimatu, kryzysów ekonomicznych, pandemicznych, które budzą duży niepokój o przyszłość. Zagrożenia te powodują, że troska o wymiar estetyczny architektury zostaje zepchnięta na dalszy plan. Nieliczne manifesty, a raczej programy, dotyczą najczęściej aspektów społecznych, ekologicznych i ekonomicznych, pomijając kwestie estetyczne. A przecież ten trudno uchwytny, niemierzalny wymiar stanowi immanentną część istoty architektury jako sztuki. Poniższa praca jest próbą analizy nurtu minimalistycznego w kontekście współczesnych zagrożeń: deestetyzacji architektury i ograniczania jej autonomii. Celem artykułu jest pokazanie, że tworzący w nurcie minimalistycznym architekci poprzez powrót do podstaw projektowania, poszukiwanie esencji architektury, dążą do utrzymania niezależności tej dziedziny twórczości, a poprzez poszukiwanie wartości, jaką jest piękno, starają się przywrócić architekturze jej wymiar estetyczny.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Baeza, A. C. ‘More with Less’, Architectural Design, 110/1994, pp. 22–23. Bertoni, F. (2002), Minimalistische Architectur, Berlin: Birkhäuser.
Caillois, R. (2019), Odpowiedzialność i styl. Eseje o formach wyobraźni, Warszawa: PIW.
Dziamski, G. (1996), ‘Słowo wstępne’ [in:] Awangarda w perspektywie postmodernizmu, ed. G. Dziamski, Poznań: Humaniora, pp. 7–17.
Dziemidok, B. (2002), Główne kontrowersje estetyki współczesnej, Warszawa: PWN.
Guyer, P. (2005), Values of Beauty. Historical Essays in Aesthetics, Cambridge: Cambridge University Press.
Hussakowska, M. (2003), Minimalizm w sztukach wizualnych. Demitologizacja pojęcia awangardy w amerykańskim środowisku artystycznym lat sześćdziesiątych, Kraków: Instytut Historii Sztuki UJ.
Kosiński, W. (2011), Miasto i piękno miasta, Kraków: Politechnika Krakowska.
Kipnis, J.A (2000), ‘Conversation (with Jacques Herzog)’, El Croquis 60+84: Herzog & de Meuron 1981–2000, pp. 26–37.
Loegler, R. (2002), ‘Architektura minimum — nieskomplikowane piękno/The Architecture of Minimum — Simple Beauty’, [in:] Budak, A. (ed.) Co to jest architektura? / What is Architecture?, Kraków: Bunkier Sztuki, pp. 310–319.
Meyer, J. (2000), Minimalism, London: Phaidon Press.
Monestiroli, A. ‘Reakcja Formy 1. Krótki wykład na temat architektury’, PRETEKST — Zeszyty Katedry Architektury Mieszkaniowej, 3/2010, pp. 39–52.
Piątek, G., Trybuś, J. (2012), Lukier i mięso: Wokół architektury w Polsce po 1980 roku, z autorami rozmawia Marcin Kwietowicz, Warszawa: Stowarzyszenie 40 000 Malarzy.
Pizza, A. (1999), ‘The Quest for Abstract Architecture’ [in:] Pizza, A. (ed.) Alberto Campo Baeza — Works and Projects, Barcelona: Editorial Gustavo Gili, pp. 22–23.
Reisner, Y. ‘Architecture and Beauty. A Symbiotic Relationship’, Architectural Design, 89(5) 2019, pp. 6–13.
Ruby, I.&A., Sachs, A., Sachs, P., Ursprung, P. (2003), Minimal Architecture, New York: Prestel.
Scruton, R. (1979), The Aesthetics of Architecture, London: Methuen and Co. Ltd.
Tatarkiewicz, W. (1986), O filozofii i sztuce, Warszawa: PWN.
Tatarkiewicz, W. (2002), Historia filozofii, vol. 1, Warszawa: PWN.
Tatarkiewicz, W. (1976), O doskonałości, Warszawa: PWN.
Tatarkiewicz, W. (1988), Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: PWN.
Toy, M. ‘Editorial’, Architectural Design — Aspects of Minimal Architecture II, (139) 1999, p. 7.
Zabalbeascoa, A., Marcos, J. R. (2000), Minimalisms, Barcelona: GG.
Zangwill, N. (2001), The Metaphysics of Beauty, Ithaca: Cornell University Press.
Żelazny, M. (2009), Estetyka filozoficzna, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Anna Mielnik
1
ORCID: ORCID
Tomasz Kozłowski
1
ORCID: ORCID

  1. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture, Chair of Architectural Design

Abstrakt

Architektura zmienia środowisko życia. Proces ten generuje trwałe, oddalone w czasie skutki i wpływa na zagrożenia rozwoju. W artykule przedstawiono analizę wpływu metodyki modelowej na zdolność przewidywania konsekwencji związanych z projektami i realizacjami architektonicznymi. Uporządkowano kategorie zagrożeń i strategie symulacji modelowych. Na tle doświadczeń historycznych zarysowano znaczenie przełomu cyfrowego w modelowaniu oraz scharakteryzowano szanse, jakie ten przełom tworzy.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jan Słyk
1
ORCID: ORCID

  1. Warsaw University of Technology, Faculty of Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Miejsca pamięci, jako szczególne obiekty architektoniczne, posiadają swoją symboliczną formę i metaforykę. Historia projektu Everything to Eternity Kristinna E. Hrafnssona i Studia Granda to refleksja nad procesem projektowym pomnika tragicznie zmarłej dziewczyny. Ukazuje proces, w wyniku którego z indywidualnego zlecenia powstało miejsce, które łączy dziedzictwo Islandii z współczesnością, nadając nowy, społeczny wymiar zaprojektwanej przestrzeni. Pomnik jest hołdem, ale też drogowskazem i tłem dla miejsca pamięci na półwyspie Álftanes w Islandii. Znaczenie projektu w kontekście artystycznym, architektonicznym, urbanistycznym i ekologicznym jest wskazówką dla projektantów, w jaki sposób interpretować kontekst miejsca, tworząc nową formę.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Ando, T., Pare, R. (1996), The Colours of Light, Heneghan, T. (Introduction), Phaidon.

Árnason, G.J. (2009), Kristinn E. Hrafnsson, Crymogea, transl. Yates, A., http://keh.is/info-text.php (accessed: 30.11.2020), “Archaeologica Hereditas”.
Baldwin, E. (2020), World’s First Large-Scale COVID Memorial Designed for Victims of the Pandemic,“Arch daily”, 19.08.2020, https://www.archdaily.com/945873/worlds-first-large-scale-covid-memorial-designed-for-victims-of-the-pandemic (accessed: 31.12.20).
Banasik-Petri, K. (2020), Sztuka krajobrazu w wybranych realizacjach domów jednorodzinnych Studia Granda (w:) O dialogu architektury i sztuki, monograph, ed. Banasik-Petri, K., Kraków: Oficyna Wydawnicza KAAFM, pp. 22–48.
Carlson, C. (2020), Gitai Architects builds rammed-earth observatory in the Negev desert, 31. 08. 2020, https://www.dezeen.com/2020/08/31/landroom-rammed-earth-observatory-negev-desert-gitai-architects/ (accessed: 30.11.2020).
Corana Virus Resource Center, Global map, https://coronavirus.jhu.edu (accessed: 02.01.2021).
Divisare (2017), Studio Granda. Everything to Eternity, 25.01.2017, https://www.studiogranda.is/https://divisare.com/projects/335816-studio-granda-everything-to-eternity (accessed: 30.11.2020).
Deiliskipulag Garðahverfis á Álftanesi (2012), http://skipulagsfraedi.is/wp-content/uploads/2012/10/160812_Sam%C3%BEykkt_Tillaga_Gardahverfi_Vefur.pdf (accessed: 30.11.2020).
Ebola Memorial Cemetery Dedicated in Liberia ( 2016), https: www.samaritanspurse.org/article/ebola-memorial-cemetery-dedicated-in-liberia/ (accessed: 31.12.2020).
Eliade, M. (1999), Sacrum i Profanum, Warszawa.
Eliade, M. (1993), Traktat o historii religii, Łódź.
From fashion design to eternity: The Icelandic Design Award 2015, „Morgunblaðið”, 18.11.2015, https://icelandmonitor.mbl.is/news/culture_and_living/2015/11/18/from_fashion_design_to_eternity_the_icelandic_desig/ (accessed: 30.11.2020).
Garðasókn, Garðakirkja (2020), http://gardasokn.is/gardakirkja/ (accessed: 25.08.2020).
Garðahverfi — Verndarsvæði í byggð (2016), https://www.alta.is/verkefni-1/gardahverfi-verndarsvaedi-i-byggd (accessed: 30.11.2020).
Gavin, L. (2017), Fast Ruins. Nature and Modernity in Iceland, http://ruinmemories.org/modern-ruins-of-iceland/fast-ruins-nature-and-modernity-in-iceland/ (accessed: 30.11.2020).
Gengið um Garðabæ, https://ferlir.is/gengid-um-gardabae/ (accessed: 01.12.2020).
Golka, M. (1996), ‘Atrakcyjność mitu’, Kultura Współczesna, 1996, no. 1–2, https://www.nck.pl/upload/archiwum_kw_files/artykuly/2._marian_golka_-_atrakcyjnosc_mitu.pdf (accessed: 25.08.2020).
Golka, M. (2009), Pamięć społeczna i jej implanty, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Honigsbaum, M. (2018), Through a glass brightly: Whitechapel’s pandemic window, The Historian, Published in London at QMUL, https://projects.history.qmul.ac.uk/thehistorian/2017/10/06/ (accessed: 31.12.2020).
Hverfisgallerí, Kristinn E. Hrafnsson, https://hverfisgalleri.is/artist/jeanine-cohen-2/ (accessed: 25.08.2020).
Húsakönnun Garðahverfi á Á lftanesi, http://www.minjastofnun.is/media/husakannanir/A1216-002-U01-Husakonnun-greinargerd.pdf (accessed: 31.11.2020).
Ingarden, K. (2017), Jakimi mówimy językami? Próba klasyfikacji architektury Drugiej i Trzeciej Rzeczypospolitej, Kraków.
Islandia: wprowadzenie do wiedzy o społeczeństwie i kulturze (2009), ed. R. Chymkowski, W.K. Pessel, Warszawa: Wydawnictwo Trio. Collegium Civitas.
Jó hannesdó ttir, G.R. (2015), Icelandic Landscapes, Beauty and the Aesthetic in Environmental Decision-Making, Dissertation towards the degree of Doctor of Philosophy, University of Iceland The School of Humanities Faculty of history and philosophy, 02.2015, https://skemman.is/bitstream/1946/20813/1/Icelandic%20landscapes%20GRJ.pdf (accessed: 31.11.2020).
Karlsdóttir, U.B. (2013), Nature worth seeing! The tourist gaze as a factor in shaping views on nature in Iceland, Special issue on Nature-based Tourism in Iceland, Volume 13, Issue 2, August 2013, ed. Olafsdottir, G., Los Angeles, London, New Delhi, Singapore and Washington DC: SAGE Publications, https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/1468797613490372 (accessed: 30.08.2020).
Kristinn E. Hrafnsson, http://keh.is/ (accessed: 10.12.2020).
Kwon, M. (2002), One place after another. Site-specific art and locational identity, Cambridge: Massachusetts Institute of Technology.
Landroom, Mitzpe Ramon, Negev, Israel (2020), https://www.architonic.com/en/project/gitai-architects-landroom/20145576 (accessed: 30.11.2020).
Lét sig ekki dreyma um svona verk (2009) “Morgunblaðið”, 22.11.2009, https://www.mbl.is/greinasafn/grein/1311208/ (accessed on: 25.08.2020).
Leśniakowska, M. (2014), ‘Przeciwpomniki Andrzeja Sołygi i Zdzisława Pidka (Katyń, Charków, Miednoje, Bełżec)’, Kwartalnik Historii Żydów, 4 (252), 2014–12.
Monument in memory of the victims of the Covid 19 pandemic, Turismo Madrid, Official tourism website, 12/06/2020, https://www.esmadrid.com/en/tourist-information/monument-memory-victims-covid-19-pandemic (accessed: 31.12.2020).
Norberg-Schulz, Ch. (2000), Bycie, przestrzeń i architektura, tłum. Gadomska, B., Warszawa: Murator.
Norberg-Schulz, Ch. (1996), Genius Loci, Paesaggio Ambiente Architettura, tłum. Norberg-Schultz, A.M., terza edizione, Milan Electa.
Private e-mails with Steven Christer from September 2020.
Preventive conservation of the human environment. Architecture as an element of the landscape (2017), “Archaeologica Hereditas”, Works of the Institute of Archaeology of the Cardinal Stefan Wyszyński in Warsaw, ed. by Kobylińska-Bunsch, W., Kobyliński, Z., Nebelsick, L.D., Warsaw.
Segal, D. (2020), ‘Why Are There Almost No Memorials to the Flu of 1918?’, The New York Times, 14.05.2020, https://www.nytimes.com/2020/05/14/business/1918-flu-memorials.html (accessed: 31.12.2020).
Shoot, B. (2020), ‘The rare challenge of building a pandemic memorial’, City Monitor, 09.07.2020, https://citymonitor.ai/community/the-rare-challenge-of-building-a-pandemic-memorial (accessed: 31.12.2020).
Skipulagsfræðingafélag Íslands, http://skipulagsfraedi.is/ (accessed: 25.08.2020).
Small, Z. (2020), Hardly Any 1918 Flu Memorials Exist. Will We Remember COVID-19 Differently? 8.12.2020, https://www.npr.org/2020/12/08/940802688/hardly-any-1918-flu-memorials-exist-will-we-remember-covid-19-differently?t=1609686894011 (accessed: 31.12.2020).
Studio Granda (1998), Dreams and Other Realities: The 1998 John Dinkloo Memorial Lecture, ed. A.W. LeCuyer, Michigan: The University of Michigan, College of Architecture+Urban Planning. Studio Granda, Everything to Eternity, https://www.studiogranda.is/Gen/EverythingToEternity/Text.html (accessed: 30.11.2020).
Świerdzewska, I. (2020), ‘Kościół w czasach zarazy’, Idziemy, 10.03.2020, http://idziemy.pl/wiara/kosciol-w-czasach-zarazy/63391/2/ oraz Wikipedia https://pl.wikipedia.org/wiki/Kolumna_morowa (accessed: 31.12.2020).
Yi-Fu Tuan (1987), Przestrzeń i miejsce, transl. A. Morawińska; introduction by K. Wojciechowski, Warszawa: PIW.
Thousands of Flags Cover the National Mall to Memorialize COVID-19 Deaths (2020), Holmes, A., Published September 22, 2020, https://www.nbcwashington.com/local/photos-thousands-of-flags-cover-the-national-mall-to-memorialize-covid-19-deaths/2425105/ (accessed: 31.12.2020).
Urwanowicz-Rojecka, E. (2015), ‘Od sztuki site-specific po sztukę partycypacyjną. Sztuka zaangażowana — wybrane współczesne teorie i praktyki artystyczne’, Pogranicze. Studia Społeczne, pp. 31–47, vol. XXVI, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/4203/1/Pogranicze_26_Urwanowicz-Rojecka.pdf (accessed: 25.08.2020).
Yates, F.A (1977), Sztuka Pamięci, przeł. Rosnerowa, H., Warszawa: PIW.
Zalewski, M., Karawaka (w:) Kapliczki, krzyże i figury przydrożne, http://kapliczki.org.pl/kapliczki/Karawaka (accessed: 31.12.2020).
13 Perspectives on the pandemic. Thinking in a state of exception (2020), A De Gruyter Humanities Pamphlet, red. Rittgerodt, R., Walter de Gruyter GmbH, https://www.degruyter.com/staticfiles/craft/media/doc/DG_13perspectives_humanities.pdf (accessed: 31.12.2020).

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Katarzyna Banasik-Petri
1
ORCID: ORCID

  1. Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University, Faculty of Architecture and Fine Arts
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Wykorzystywanie dziedzictwa kulturowego w procesie rewitalizacji miast staje się kluczową zasadą, która może zagwarantować tworzenie zrównoważonych przestrzeni. Jego rola jest jeszcze bardziej zaakcentowana w dzisiejszych czasach, gdy procesy globalizacyjne narażają większość świata na podobne wpływy. Niniejsze badanie omawia koncepcję rewitalizacji miast jako kompleksowego podejścia rozwojowego i podkreśla potencjalną rolę materialnych, niematerialnych i naturalnych składników dziedzictwa kulturowego jako wiodących elementów tego podejścia. Analizując przypadek placu Bab Touma, historycznego placu miejskiego w Damaszku, badanie ma na celu określenie znaczenia komunikacji tych elementów kulturowych jako środka wzmacniającego tożsamość przestrzenną i przywiązanie do przestrzeni. W badaniu przyjęto metodę analityczną, prześledzono fazy rozwoju urbanistycznego placu w celu określenia, w jaki sposób przyczyniły się one do zmiany wizerunku i tożsamości placu, biorąc pod uwagę miejsca o tak wielu wartościach symbolicznych, kulturowych i historycznych, jak generatywne punkty, które mogłyby odegrać istotną rolę w uruchomieniu procesu rewitalizacji urbanistycznej miasta.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Archive of General Directorate of Antiquities and Museum (DGAM) in Damascus, Syria.
Archive of Damascus Municipality in Damascus, Syria.
Alriz, A. (2006), Report of Traffic Management Project in old Damascus, Directorate of the Old City of Damascus.
Alsheikh, B. (2001), Old Damascus Gates — An Urban Study, Damascus University, Faculty of Architecture Archive for Master and PhD theses.
Alshihabi, Q. (1996), The Gates of Damascus and their Historical Events, Syrian Ministry of Culture publications.
Alpopi, C. Manole, C. (2013), ‘Integrated Urban Regeneration — Solution for Cities Revitalize’, International Economic Conference of Sibiu 2013 Post Crisis Economy: Challenges and Opportunities.
Al Basha, N. (2019), Spatial Identity as a Strategic Design Tool, The Case of Bab Touma Square in Damascus,
Syria, Szent István University, Faculty of Landscape Architecture and Urbanism Archive for Master and PhD theses, Budapest, Hungary.
Gražulevičiūtė, I. (2006), Cultural Heritage in the Context of Sustainable Development, Kaunas University of Technology.
James, P. (2015), Urban Sustainability in Theory and Practice — Circles of sustainability, Routledge.
Nocca, F. ‘The Role of Cultural Heritage in Sustainable Development: Multidimensional Indicators as Decision-Making Tool’, MDPI – Sustainability, 2017, 9, 1882; doi: 10.3390/su9101882.
Potts, A. (2016), The Position of Cultural Heritage in the New Urban Agenda - a Preliminary Analysis Prepared for ICOMOS, ICOMOS: Charenton-le-Pont, France.
Roperts, P., Sykes, H., Granger, R. (2017), Urban regeneration, SAGE Publications Ltd; Second edition.
Sabbouh, S., Almahayni, M.K., Fakoush, I., (1995), Damascus Old Historical Gates — A documentary and analytical study, Damascus University, Faculty of Architecture Archive for Master and PhD theses.
Shoura, M. (1987), History of the development of the urban city of Damascus, Damascus University, Faculty of Architecture Archive for Master and PhD theses.
United Nations (2015), Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development, United Nations: New York, NY, USA. Available online: https://sdgs.un.org/2030agenda.
United Nations (2016), Draft Outcome Document of the United Nations Conference on Housing and Sustainable Urban Development (Habitat III), United Nations: New York, NY, USA. Available online: https://unhabitat.org/about-us/new-urban-agenda.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Nawarah Al Basha
ORCID: ORCID
Nebras Khadour
1
ORCID: ORCID

  1. Hungarian University of Agriculture and Life Sciences — MATE, Urban Planning and Garden Art, Institute of Landscape Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Zaczynając od konstatacji, że zrównoważony rozwój dziedzictwa krajobrazowego jest logicznie połączony z dzisiejszymi potrzebami zrównoważonego rozwoju, badania wskazują ogólne pomysły, metody i strategie starożytnej chińskiej miejskiej gospodarki wodnej. Bazując na tradycyjnych chińskich doświadczeniach w zakresie gospodarki wodnej ze starożytnego miasta Ganzhou, artykuł analizuje obecne dziedzictwo krajobrazu wodnego w prowincji Jiangxi w Chinach.
W oparciu o historyczne doświadczenie i wiedzę wprowadzoną oraz przeanalizowaną w studium przypadku Ganzhou, możliwe jest zdefiniowanie zasad zarządzania wodą deszczową i strategii zrównoważonego rozwoju dla nowoczesnego krajobrazu miejskiego, które mogłyby być podstawą nowej perspektywy badawczej w obliczu dzisiejszych anomalii klimatycznych.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Albert, Karin, „Mountains and Water in Chinese Art’, Bonsai Clubs International, September/October 1988, Volume XXVII, No. 5.
Carter, R.C., Tyrrel, S.F. & Howsam, P. ‘The impact and sustainability of community water supply and sanita- tion programmes in developing countries’, Water and Environment Journal, 13(4)/1999, pp. 292–296.
Crouch, D.P. (1990), ‘Planning water management for an ancient Greek city. In Hydrological processes and water management in urban areas’, Lectures and papers, UNE- SCO/IHP symposium, Duisburg, Lelystad, Amsterdam, and Rotterdam, 1988
Cun, C. et al. ‘Review of urban drainage and stormwater ma- nagement in ancient China’, [in:] Landscape and Urban Planning, Vol. 190, p. 103600, Elsevier B.V, https://doi. org/10.1016/j.landurbplan.2019.103600.
Fekete, A., Dong Ge, Ning (2019), ‘Sustainable Water Ma- nagement Model as Landscape Heritage in Shang Gan Tang Village, China’, IOSR Journal of Engineering (IO- SRJEN), www.iosrjen.org ISSN (e): 2250–3021, ISSN (p): 2278-8719, Vol. 10, Issue 5, May 2020, Series –II, PP 01–13.
Ganzhou Government (2021). https://www.ganzhou.gov.cn/gzszf/c100206/shuju3.shtml, (accessed: 7.09.2021).
Guanzi: political, economic, and philosophical essays fromearly China (2021), Princeton Library of Asian Translations Vol. 159, Princeton University Press.
Shaofeng Jia, Yuanyuan Li, Aifeng Lü, Wenhua Liu, Wenbin Zhu, Jiabao Yan, Yuan Liang, Xiaozhi Xiang & Zilong Guan (2019) 'City storm-flood events in China, 1984–2015', International Journal of Water Resources Development, 35:4, 605-618, DOI: https://doi.org/10.1080/07900627.
Haidari, R. & Fekete, A. (2015), The compositional role of water in Persian gardens, Transsylvania, Nostra, 9(2).
He, J. et al. ‘Provenance versus weathering control on sedi- ment composition in tropical monsoonal climate (South China)’ — 1. ‘Geochemistry and clay mineralogy’, Chemical Geology, 558, 119860, https://doi.org/10.1016/j.chemgeo.2020.119860.
http://data.cma.cn/search/uSearch.html?keywords=%E8%B5%A3%E5%B7%9E, (accessed: 7.09.2021).
Kundzewicz, Z.W. et al. (2020), ‘Climate variability and floods in China — A review’, Earth-Science Reviews, Vol. 211, p. 103434, Elsevier B.V, https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2020.103434.
Li, L., Uyttenhove, P. & Vaneetvelde, V. ‘Planning green infrastructure to mitigate urban surface water flooding risk — A methodology to identify priority areas applied in the city of Ghent’, Landscape and Urban Planning, 194(October 2019), 103703, https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2019.103703.
Jian-bin Liu, Zhong-jian Zhang, Biao Li, Microscopic & macroscopic characterizations of Beijing marble as a building material for UNESCO heritage sites: New insights into physico-mechanical property estimation and weathering resistance, Construction and Building Materials, Volume 225, 2019, Pages 510-525, ISSN 0950-0618, https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2019.07.094.
National Meteorological Center of CMA (2021).
Pahl-Wostl, C. ‘Transitions towards adaptive management of water facing climate and global change’, Water Resources Management, 21(1)/2007, pp. 49–62, https://doi.org/10.1007/s11269-006-9040-4.
Stead, D. ‘Urban planning, water management and climate change strategies: Adaptation, mitigation and resilience narratives in the Netherlands’, International Journal of Sustainable Development and World Ecology, 21(1)/2014, pp. 15–27, https://doi.org/10.1080/13504509.2013.824928.
Sun, Y. et al. ‘Integration of green and gray infrastructures for sponge city’: Water and energy nexus, 3/202, pp. 29–40, https://doi.org/10.1016/j.wen.2020.03.003.
Tillie, N. & van der Heijden, R. ‘Advancing urban eco- system governance in Rotterdam: From experimenting and evidence gathering to new ways for integrated planning’, Environmental Science and Policy, 62/2016, pp. 139–145, https://doi.org/10.1016/j.envsci.2016.04.016.
Xu, Y. S., Shen, S. L., Lai, Y., & Zhou, A. N. (2018), 'Design of sponge city: Lessons learnt from an ancient drainage system in Ganzhou, China', Journal of Hydrology (Vol. 563, pp. 900–908). Elsevier B.V. https://doi.org/10.1016/j.jhydrol.2018.06.075
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Ning Dong Ge
1
Yang Yang
1
ORCID: ORCID
Albert Fekete
2
ORCID: ORCID

  1. Institute of Landscape Architecture, Urban Planning and Garden Art, Hungarian University of Agriculture and Life Sciences
  2. Department of Garden Art and Design, Institute of Landscape Architecture, Urban Planning and Garden Art, Hungarian University of Agriculture and Life Sciences
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Analizując cele zrównoważonego rozwoju wyróżniono trzy kluczowe aspekty kształtowania ulic przyjaznych dla pieszych: funkcjonalny, społeczny i środowiskowy. Zgodnie z nimi przedstawiono główne zagrożenia dla tej grupy użytkowników występujące w przestrzeni polskich ulic. Na podstawie analizy treści standardów i dobrych praktyk projektowania z ostatnich lat dla wybranych polskich miast, wskazano główne kierunki podejmowanych działań i rozwiązania służące eliminacji zagrożeń, składające się na współczesne tendencje kształtowania ulic miejskich.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Ahmed, N., Elshater, A., Afifi, S. (2019), ‘The Community Participation in the Design Process of Livable Streets’ [in:] Bassioni G. i in. (eds.) Innovations and Interdisciplinary Solutions for Underserved Areas. InterSol, 2019. Lecture Notes of the Institute for Computer Sciences, Social Informatics and Telecommunications Engineering, 296, Cham: Springer, https://doi.org/10.1007/978-3-030-34863-2_13.
Appleyard, B., Cox, L. ‘At home in the Zone. Creating livable streets in the U.S.’, Planning, 72(9)2006, pp. 30–35.
Appleyard, D., Gerson, M.S., Lintel, M. (1981), Livable streets, Berkeley: University of California Press.
Bell, S. (2004), Elements of Visual Design in the Landscape, London & New York: Spon Press.
Bierwiaczonek, K. (2016), Społeczne znaczenie miejskich przestrzeni publicznych, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Brzeziński, A. (2015) ‘Czym może być zrównoważony transport miejski’ [w:] Kalinowska, A. (red.) Miasto idealne — miasto zrównoważone. Planowanie przestrzenne terenów zurbanizowanych i jego wpływ na ograniczenie skutków zmian klimatu, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, pp. 53–60.
Brzeziński, A. (red.) (2013), Poradnik. Organizacja przestrzeni ulic w obszarach śródmiejskich, Warszawa: TransEko.
Cichy-Pazder, E., Markowski, T. (2009), ‘Karta Przestrzeni Publicznej’, Materiały III Kongresu Urbanistyki Polskiej, Nowa Urbanistyka — nowa jakość życia, Urbanista, 15, pp. 14–18.
City Resilience Profiling Tool (2018) UN Habitat, [online] http://urbanresiliencehub.org/wp-content/uploads/2018/10/CRPT-Guide-Pages-Online.pdf, (accessed: 11.03.2021).
Colville-Andersen, M. (2019), Być jak Kopenhaga. Duński przepis na miasto szczęśliwe, Kraków: Wydawnictwo Wysoki Zamek.
Engwicht, D. (1999), Street reclaiming: creating livable streets and vibrant communities, Gabriola Island: New Society Publishers.
Fonseca, F. et al. (2019), ‘Smart Pedestrian Network: An Integrated Conceptual Model for Improving Walkability’ [in:] Pereira P. et al. (eds.) Society with Future: Smart and Liveable Cities, SC4Life 2019, Lecture Notes of the Institute for Computer Sciences, Social Informatics and Telecommunications Engineering, 318. Cham: Springer, https://doi.org/10.1007/978-3-030-45293-3_10.
Forsyth, A., Southworth, M. ‘Cities afoot: pedestrians, walkability and urban design’, Journal of Urban Design, 13(1)2008, pp. 1–3, https://doi.org/10.1080/13574800701816896.
Gdański Standard Ulicy Miejskiej (GSUM) (2020), Biuro Rozwoju Gdańska, [online] https://baw.bip.gdansk.pl/api/file/GetZipxAttachment/216/1188098/preview (accessed: 26.04.2021).
Gdańsk Programy Operacyjne 2023 (2015), Uchwała nr XVII/514/15 Rady Miasta Gdańska z dnia 17 grudnia 2015 roku.
Gehl, J. et al. (2006), New City Life, Kopenhagen: The Danish Architectural Press.
Gehl, J. (2017), Miasta dla ludzi, Kraków: Wydawnictwo RAM.
Global Street Design Guide (2016), Global Designing Cities, https://globaldesigningcities.org/publication/global-street-design-guide/, (accessed: 26.04.2021).
Gunawardena, K.R., Wells, M.J. i Kershaw, T. ‘Utilising green and bluespace to mitigate urban heat island intensity’, Science of The Total Environment, 584-585, 2017, pp. 1040–1055, https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2017.01.158.
Ignatieva, M., Stewart, G.H., Meurk, C. ‘Planning and design of ecological networks in urban areas’, Landscape and Ecological Engineering, 7, 2011, pp. 17–25, https://doi.org/10.1007/s11355-010-0143-y.
Im, J. ‘Green Streets to Serve Urban Sustainability: Benefits and Typology’, Sustainability, 11(22)2019, pp. 64–83, https://doi.org/10.3390/su11226483.
Jacobs, J. (1961), The Death and Life of Great American Cities, New York: The Modern Library.
Jasiński, A. ‘Wielkomiejski dylemat — przestrzeń publiczna czy przestrzeń bezpieczna’, Przestrzeń i Forma, 12, 2009, pp. 320–350.
Kabisch, N. et al. (eds.) (2017), Nature-Based Solutions to Climate Change Adaptation in Urban Areas, Cham: Springer International Publishing AG.
Karlikowska, J. i Kimic, K. ‘Idea uspokojenia ruchu ulic miejskich w XX i XXI wieku — przemiany w zakresie priorytetów społecznych i przyrodniczych’, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 3, 2017, s. 87–113.
Kim, Y.J., Lee, C., Kim, J.H. ‘Sidewalk Landscape Structure and Thermal Conditions for Child and Adult Pedestrians’, International journal of environmental research and public health, 15(1)2018, 148, https://doi.org/10.3390/ijerph15010148.
Kimic, K. ‘Wspomaganie projektowania uniwersalnego przestrzeni publicznych przez zastosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w meblach miejskich’, Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, CLXXVI, 176, 2017, Warszawa: KPZK PAN, s. 175–196, https://doi.org/10.24425/118573
Kimic, K., Maksymiuk, G. i Suchocka, M. ‘The application of new technologies in promoting a healthy lifestyle: selected examples’, Bulletin of Geography. Socio-economic Series, 43, 2019, pp. 121–130, https://doi.org/10.2478/bog-2019-0008.
Kingsbury, K.T., Lowry, M.B. i Dixon, M.P., ‘What Makes a “Complete Street” Complete?: A Robust Definition, Given Context and Public Input’, Journal of the Transportation Research Board, 2245(1)2011, pp. 103–110, https://doi.org/10.3141/2245-13.
Lis, A. (2011), Struktura przestrzenna i społeczna terenów rekreacyjnych w osiedlach mieszkaniowych Wrocławia z lat 70.-80. ubiegłego stulecia, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
Lorens, P. (2007), Tematyzacja przestrzeni publicznej miasta, Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
Lusher, L. i Seaman, M. (2008), Streets to live by: How liveable street design can bring economic, health and quality-of-life benefits to New York City, e-book library. http://www.transalt.org/files/newsroom/reports/streets_to_live_by.pdf, (accessed: 14.03.2021).
Lusk, A.C., Ferreira da Silva Filho, D. i Dobbert, L. ‘Pedestrian and cyclist preferences for tree locations by sidewalks and cycle tracks and associated benefits: Worldwide implications from a study in Boston, MA’, Cities, 106, 102111, https://doi.org/10.1016/j.cities.2018.06.024.
Lynch, K. (2011), Obraz miasta, Kraków: Archiwolta.
Manderscheid, K. (2009), ‘Unequal Mobilities’ [in:] Ohnmacht T., Maksim H., Bergman M.M. (eds.) Mobilities and Inequality, London & New York: Routledge.
Mehta, V. (2013), The Street: A Quintessential Social Public Space, New York: Routledge.
Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 2013–2020 (2013), Warszawa: Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego.
Nawrath, M., Kowarik, I. i Fischer, L.K. ‘The influence of green streets on cycling behavior in European cities’, Landscape and Urban Planning, 190, 2019, 103598, https://doi.org/10.1016/j.landurbplan.2019.103598.
Nelicki, A., Zachariasz, I. ‘Skuteczność planowania przestrzennego na poziomie lokalnym a partycypacja społeczna’, Zarządzanie Publiczne, 2(4)2008, ss. 97–108.
Olszewski, P. et al. ‘Problems with assessing safety of vulnerable road users based on traffic accident data’, Archives of Civil Engineering, LXII(4/2)2016, pp. 149–168, https://doi.org/10.1515/ace-2015-0113.
Peñalosa, E. (2013), Why buses represent democracy in action, TED Conferences LLC, New York.
Plan adaptacji miasta Gdańska do zmian klimatu do roku 2030 (2019), Uchwała nr XIII/249/19 Rady Miasta Gdańska z dnia 29 sierpnia 2019 roku.
Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdańska 2030 (2018), Załącznik do uchwały Nr LV/1615/18 Rady Miasta Gdańska z dnia 28 czerwca 2018 roku.
Reclaiming city streets for people. Chaos or quality of life? (2004), European Commission, [online]. https://ec.europa.eu/environment/pubs/pdf/streets_people.pdf (accessed: 26.04.2021).
Rizwan, A.M., Dennis, L.Y.C., Liu, C. ‘A review on the generation, determination and mitigation of Urban Heat Island’, Journal of Environmental Sciences, 20(1)2008, pp. 120–128.
Safer roads for all. The EU good practice guide (2017), European Commission, [online] https://ec.europa.eu/transport/road_safety/sites/roadsafety/files/pdf/safer_roads4all.pdf (accessed: 26.04.2021).
Sarmiento, O.L. et al. ‘Reclaiming the streets for people: Insights from Ciclovías Recreativas in Latin America’, Preventive Medicine, 103(S)2017, pp. 34–40.
Sattlegger, L., Rau, H. ‘Carlessness in a car‐centric world: A reconstructive approach to qualitative mobility biographies research’, Journal of Transport Geography, 53(5)2016, pp. 22–31.
Säumel, I., Weber, F., Kowarik, I. ‘Toward livable and healthy urban streets: Roadside vegetation provides ecosystem services where people live and move’, Environmental Science & Policy, 62, pp. 24–33, https://doi.org/10.1016/j.envsci.2015.11.012.
Standardy planowania i projektowania ulic z uwzględnieniem zielono-niebieskiej infrastruktury (2020), Zarządzenie nr 2785/20 Prezydenta Wrocławia z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie Standardów planowania i projektowania ulic z uwzględnieniem zielono-niebieskiej infrastruktury.
Strategia Rozwoju Miasta Gdańska 2030 Plus (2014), Uchwała nr LVII/1327/14 Rady Miasta Gdańska z dnia 25 września 2014 roku.
Strategia Rozwoju Systemu Transportu Pieszego (2011), Urząd m.st. Warszawy, Warszawa: TransEko.
Strategia Rozwoju #Warszawa2030 (2018), Uchwała Rady m.st. Warszawy nr LXVI/1800/2018 z 10 maja 2018 roku.
Strategia Wrocław 2030 (2018), Uchwała Nr LI/1193/18 z dnia 15 lutego 2018 roku w sprawie strategii rozwoju Wrocławia pod nazwą „Strategia Wrocław 2030”.
Strategia zrównoważonego rozwoju systemu transportowego Warszawy do 2015 roku i na lata kolejne (2009), Uchwała Rady m.st. Warszawy Nr LVIII/1749/2009 z 9 lipca 2009 roku.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gdańska (2018), Biuro Rozwoju Gdańska, Uchwała nr LI/1506/18 Rady Miasta Gdańska dnia 23 kwietnia 2018 roku.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy (2006), Uchwała Rady m.st. Warszawy nr LXXXII/2746/2006 z dnia 10 października 2006 roku (z późn. zm.).
Suchocka, M. et al. ‘Designing hotspots in the public spaces and public greenery of modern cities — selected issues’, Ecological Questions, 30(4)2019, pp. 83–91, http://dx.doi.org/10.12775/EQ.2019.030.
Suchocka, M., Siedlecka, M. ‘Powierzchniowe systemy infiltracyjne z możliwością retencji wody jako metoda odwadniania nawierzchni dróg i ulic’, Drogownictwo, 4, 2017, ss. 128–136.
Symon, E. (2020), Wypadki Drogowe w Polsce 2019, Warszawa: Instytut Transportu Samochodowego.
Szatan, M. ‘Zanikanie przestrzeni publicznej we współczesnych miastach’, Palimpsest — Czasopismo Socjologiczne, 2, 2012, s. 91–100.
Szczepanowska, H.B. ‘Drzewa w mieście — zielony kapitał wartości i usług ekosystemowych’, Człowiek i Środowisko, 39(2) 2015, s. 5–28.
Szopińska, E., Zygmunt-Rubaszek, J. (2010), Propozycja standardów w zakresie kształtowania zieleni wysokiej miejskich tras komunikacyjnych, Wrocław: Zarząd Zieleni Miejskiej we Wrocławiu.
Szulczewska, B. (2018), Zielona infrastruktura: czy koniec historii?, Studia KPZK, 189, Warszawa: PAN, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju.
Tyburek, J. (2017), ‘Urban resilience, czyli zarządzanie kryzysami i zapewnianie odporności miejskiej 2.0’ [w:] Czapska J., Mączyński P., Struzińska K. (ed.) Bezpieczne miasto. W poszukiwaniu wiedzy przydatnej praktykom, Kraków: Wydawnictwo JAK, s. 168–191.
von Schönfeld, K.C, Bertolini, L. ‘Urban streets: Epitomes of planning challenges and opportunities at the interface of public space and mobility’, Cities, 68, 2017, pp. 48–55, https://doi.org/10.1016/j.cities.2017.04.012.
Wejchert, K. (1984), Elementy kompozycji urbanistycznej, Warszawa: Wydawnictwo Arkady.
Wieteska-Rosiak, B. ‘Hybrydyzacja przestrzeni publicznej miasta w kontekście adaptacji do zmian klimatu’, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 365, 2018, s. 30–44.
Wiszniowski, J. (2019), Kształtowanie ulicy jako przestrzeni publicznej, Wrocław: Oficyna Wydawnictwa Politechniki Wrocławskiej.
Wrocławska Polityka Mobilności (2013), Załącznik do Uchwały nr XLVIII/1169/13 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 19 września 2013 roku.
Wrocławskie standardy kształtowania przestrzeni miejskich przyjaznych pieszym (2017), Wrocław: Gmina Wrocław.
Zarządzenie nr 1217/19 Prezydenta Wrocławia z dnia 28 czerwca 2019 roku w sprawie ochrony drzew i rozwoju terenów zieleni Wrocławia.
Zarządzenie nr 1682/2017 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 23 października 2017 roku w sprawie tworzenia na terenie miasta stołecznego Warszawy dostępnej przestrzeni, w tym infrastruktury dla pieszych ze szczególnym uwzględnieniem osób o ograniczonej mobilności i percepcji.
Żmudzka, E. (2012) ‘Zmiany częstości występowania chmur opadowych w Polsce (1966–2000)’ [w:] Magnuszewski, A. (red.) Hydrologia w ochronie i kształtowaniu środowiska, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, Warszawa: Komitet Inżynierii Środowiska PAN, 69, 2012, s. 71–81.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Michelle Mbazuigwe
ORCID: ORCID
Kinga Kimic
1
ORCID: ORCID

  1. Warsaw University of Life Sciences — SGGW, Institute of Environmental Engineering, Department of Landscape Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Schody terenowe są obiektami architektury krajobrazu kształtującymi charakter przestrzeni. Omówione tu badania prezentują w bliższym ujęciu historyczne schody w otoczeniu wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Zamku w Budzie. Jako pierwsze przeanalizowano dominujące efekty przestrzenne, widoki, punkty formalnie ważne i motywy dostrzegane podczas korzystania ze schodów. Jako drugą — na podstawie kryteriów, takich jak skala, materiały, wielkość, jakość przyległych terenów zieleni itp. — sformułowano macierz oceny. Celem pracy jest przedstawienie dowodów na potencjał schodów terenowych do wpływania na otwarte przestrzenie i widoki w historycznych środowiskach miejskich.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Budapest (1786–1794) — A budai vár helyszínrajza [Survey map of Buda Castle], https://maps.arcanum.com/hu/browse/city/budapest/, (accessed: 3.05.2021).
Budapest (1837) — Pest-Buda–Óbuda áttekintő térképe a jelentős középületek rajzával és látképekkel /Vasquez/ [A general map of Pest-Buda-Óbuda with the main public buildings and views /Vasquez/], https://maps.arcanum.com/hu/browse/city/budapest, (accessed: 3.05.2021).
Budapest (1867–1873) – Pest és Buda kataszteri térképsorozata az 1872–1920 közötti változások utólagos jelölésével [A series of cadastral maps of Pest and Buda with later notes of the changes between 1872–1920], https://maps.arcanum.com/hu/browse/city/budapest/, (accessed: 3.05.2021).
Budapest (1874-1917) — Buda belterületének kataszteri térképsorozata, az 1871 és 1920-as évek közötti út- és ingatlan-kiterjedések feltüntetésével [A series of cadastral maps of the inner parts of Buda, depicting the plot boundaries between 1871 and 1920], https://maps.arcanum.com/hu/browse/city/budapest/, (accessed: 3.05.2021).
Cane, P.S. (1927), Modern gardens — British and foreign, London: Reiach.
Dalányi, L. (1981), Környezetarchitektúra, Budapest: Mezőgazda.
Gerő, L. (ed.) (1975), Várépítészetünk [Hungarian Castel Architecture], Budapest.
Harris, C.W., Dines, N.T. (ed.) (1998), Time-saver standards for Landscape Architecture: Design and Construction Data, New York.
Holme, C. (1907), The gardens of England in the Southern and western counties, London: The Studio.
Holme, C. (1908), The gardens of England in the Midland and Eastern counties, London: The Studio.
Horler, M. et al. (1955), ‘Budapest Műemlékei I. / Monuments of Budapest I. [in:] Pogány, F. (ed.) Magyarország Műemléki Topográfiája IV. Budapest Műemlékei I., Budapest.
Jávorka Sándor lépcső a Logodi utcától a Lovas út felé nézve. Képeslap [Postcard] Source: Fortepan/Album015 1936, https://fortepan.hu/hu/photos/?q=Budapest%20I.,%20l%C3%A9pcs%C5%91, accessed: 3.05.2021).
Jekyll, G., Hussey, C. (1927), Garden ornament, 2nd ed, London–New York: ‘Country Life’ Ltd–Scribner.
Landphair, H.C, Klatt, F. (1981), Landscape architecture construction, New York: Elsevier.
Ormos, I. (1955), Kerttervezés története és gyakorlata, Budapest: Mezőgazda.
Sudell, R. (1953), Garden Planning, London: English Universities Press.
UNESCO World Heritage Site: Budapest, including the Banks of the Danube, the Buda Castle Quarter and Andrássy Avenue, https://whc.unesco.org/en/list/400, (accessed: 29.04.2021).
Zimmermann, A. (2015), Constructing landscape, Basel: Birkhäuser.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Máté Sárospataki
1
Brigitta Christian-Oláh
1
Patrícia Szabó
1

  1. Hungarian University of Agriculture and Life Science— MATE, Institute of Landscape Architecture, Urban Planning and Garden Art, Department of Garden Art and Landscape Design
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W artykule przedstawiono przegląd zrealizowanych w Budapeszcie na przestrzeni ostatnich lat projektów przestrzeni publicznych — placów, bulwarów, skwerów i ogrodów — implementujących współczesne tendencje w architekturze krajobrazu i projektowaniu miejskim. Znajdują się one w historycznym centrum miasta, wchodząc w bezpośrednie — często kontrowersyjne — relacje przestrzenne z zabytkową zabudową. Prezentowane obiekty wyróżnia nowoczesna forma i estetyka oraz wysoka jakość rozwiązań projektowych. Wykorzystują współczesne, ahistoryczne materiały i nowoczesne technologie. Kreatywnie i nowocześnie aranżują tworzywo roślinne i wodę. Tworzą atrakcyjne, przyjazne, sprzyjające społecznej integracji miejsca rekreacji w otoczeniu zieleni, jednocześnie eksponujące zabytki i przybliżające je współczesnym odbiorcom.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Bell, P.A. et al. (1990), Environmental Psychology, Fort Worth: Holt, Rinehart and Winston, Inc.
Böhm, A. (1981), O budowie i synergii wnętrz urbanistycznych, Kraków: Politechnika Krakowska.
Budapeszt. Mini przewodnik (2012), Kraków: Wydawnictwo Bezdroża.
Budapest: Stadtfuhrer und Atlas (1988/1989), Budapest: Cartographia.
Buty na brzegu Dunaju, [online] https://pl.wikipedia.org/wiki/Buty_na_brzegu_Dunaju, (dostępne: 7.03.2018).
Dömök, B.G. (2014), A Majestic Ornament, [online] http://budnews.hu/news/news/62/a-majestic-ornament, (accessed: 10.09.2016).
Engels téri MÁVAUT pályaudvar — Design Terminal (2012), [online] http://egykor.hu/budapest-v--kerulet/engels-teri-mavaut-palyaudvar---design-terminal/3335, (accessed: 15.10.2016).
Erzsébet Square Identity. Identity design and wayfinding system for Erzsébet Square. Hidden Characters (2014), [online] https://www.behance.net/gallery/17195165/Erzsebet-Square-Identity, (accessed: 17.10.2016).
Granasztói, P. (1975), Budapeszt — krajobraz i architektura, Warszawa: Arkady.
Grzybowski, M., Sykta, I. (2017) ‘Współczesne tendencje w kształtowaniu przestrzeni publicznych i terenów zieleni na przykładzie Budapesztu’ / ‘Contemporary tendencies in creating public spaces and urban greenery in Budapest’ [w: ] XX Forum Architektury Krajobrazu. Praktyka zawodowa — badania naukowe — dydaktyka. Streszczenia / XX Forum of Landscape Architecture. Professional practice — research — didactics. Abstracts, Kraków: Instytut Architektury Krajobrazu, Politechnika Krakowska, s. 56.
Hou, J. (2013), ‘Your place and/or My Place’ [in:] Hou, J. (ed.) Trancultural Cities: Border, Crossing and Placemaking, New York: Routledge, pp. 1–16.
Kossuth Tér Rekonstrukció — Országház Látogatóközpont, Országgyűlési Múzeum És Mélygarázs (2014), [online] http://www.kozti.hu/index.php/2014/09/08/kossuth-ter-rekonstrukcio-orszaghaz-latogatokozpont-orszaggyulesi-muzeum-es-melygarazs/, (accessed: 20.08.2016).
Kovács, D. (2015), Budapest Art Déco, Budapest: ANGOL.
Krčmářová, J. ‘E.O. Wilson’s concept of biophilia and the environmental movement in the USA’, Klaudyán: Internet Journal of Historical Geography and Environmental History, Volume 6/2009, No. 1-2, pp. 4–17, [online] https://www.researchgate.net/publication/303961317_EO_Wilson’s_concept_of_biophilia_and_the_environmental_movement_in_the_USA, (accessed: 12.05.2021).
Lasiewicz-Sych, A. ‘Strategia tworzenia miejsc — szkic o architekturze Seattle’ / ‘Strategy of Pleacemaking — an Essay on Seattle Architecture’, Czasopismo Techniczne. Architektura, T. VII, z. 3-A (3)/2015(112), s. 97–125.
Lasiewicz-Sych, A. ‘Wpływ otoczenia na aktywną percepcję budynków — studium przypadku’ / ‘Impact of surroundings on the buildings’ active perception — case study’, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury / Urbanity and Architecture Files, Kraków: Oddział PAN w Krakowie, T. XLVIII/2020. s. 161–178. Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji (1978), Warszawa: PWN.
Mehaffy, M., Salingaros, N. (2013), ‘Biophilia: Our Evolved Kinship To Biological Forms’ [in:] Salingaros, N. (ed.) Unified Architectural Theory: Form, Language, Complexity, Katmandu, Nepal: Vajra Books, pp. 99–105.
Report of the World Heritage Committee. Eleventh session, (Unesco Headqarters, 7–11 December 1987) (1988), [online] https://whc.unesco.org/archive/repcom87.htm, (accessed: 05.05.2021).
Roe, M., Taylor, K. (2014), ‘New Cultural Landscapes. Emerging Issues, Context and Themes’, [in:] Roe, M., Taylor, K. (eds.) New Cultural Landscapes, New York: Routledge, pp.1–23.
Rygiel, P. ‘Odporność wizualna krajobrazu — zastosowanie w planowaniu przestrzennym’ / ‘Landscape visual sensitivity — its use in spatial planning’, Czasopismo Techniczne. Architektura, R. 104, z. 5-A (2007), s. 257–258.
Stępień, P.M. ‘Zamki i pałace Budapesztu’, Renowacje i zabytki, 4(12)2004, s. 80–100.
Sykta, I. ‘Synergia terenów wystaw światowych i struktur przestrzennych miast-gospodarzy’ / ‘Synergy of world’s exhibitions areas and spatial structures of host cities’, Budownictwo i Architektura, vol. 16(2) (2017), s. 5–30.
Szilagyi, K., Demjén, I. (2007), ‘Hungary. The Garden of Somogy, Bonnya. Erzsebet Square, Budapest’ [in:] Thompson, I., Dam, T., Nielsen, J.B. (eds.) European Landscape Architecture: Best Practice in Detailing, Abingdon: Routledge, pp. 119–152.
Taylor, M.N. (2014), Struggles in and over Public Space: Hungarian Heritage as a Homeless Free Zone, [online] http://critcom.councilforeuropeanstudies.org/struggles-in-and-over-public-space-hungarian-heritage-as-homeless-free-zone/, (accessed: 21.08.2016).
Ulrich, R.S. (1986), ‘Human responses to vegetation and landscapes’, Landscape and Urban Planning, Vol. 13/1986, pp. 29–44.
Várkert Bazár (2014), [online] http://www.kozti.hu/index.php/2014/09/06/varkert-bazar/, (accessed: 20.08.2016).
Welsch, W. (2002), ‘Przestrzenie dla ludzi’ / ‘Spaces for Humans’ [w:] Budak, A. (red.), Co to jest architektura? / What is Architecture?, Kraków: Bunkier Sztuki, s. 161–195.
Wesołowski, J. ‘Budapeszt — Paryż i Wiedeń Wschodu. Zarys rozwoju urbanistycznego’, Renowacje i zabytki, 4(12)2004, s. 12–52.
Wilson, E.O. (1984), Biophilia: The Human Bond with Other Species, Cambridge, MA-London: Harvard University Press.
Wilson, E.O. (1993), ‘Biophilia and the Conservation Ethic’ [in:] Kellert, S., Wilson. E.O. (eds.) The Biophilia Hypothesis, Washington, D.C.: Shearwater Books, pp. 31–40.
Żórawski, J. (1973), O budowie formy architektonicznej, Warszawa: Arkady.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Izabela Sykta
1
ORCID: ORCID
Michał Grzybowski

  1. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture, Chair of Landscape Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Przekształcenia krajobrazu miast garnizonowych w dwudziestoleciu międzywojennym prowadzono w różnych lokalizacjach oraz różnych formach: od skali urbanistycznej (kompozycje urbanistyczne projektowane i uzupełniane) przez architektoniczną (nowe budynki) do detalu (pomniki i obiekty małej architektury). Działania były celowo kontrastowane z zastaną strukturą pozaborową oraz harmonijnie komponowane w odniesieniu do nowych inwestycji.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Budowa pomieszczeń dla Korpusu Ochrony Pogranicza i domów dla urzędników państwowych w województwach wschodnich (1925), no. 2, Warszawa: Ministerstwo Robót Publicznych, Zakłady Graficzne B. Wierzbickiego i S-ki w Warszawie.
Bętkowski, R.(2011), Dragoni z Olsztyna. Dzieje formacji i koszar, Olsztyn: Imago Mundi.
Dobroński, A.Cz., Skłodowski, K. (2008), 2 Pułk Ułanów Grochowskich im. Gen. Dwernickiego 1917–1939, Suwałki: Muzeum w Suwałkach.
Furtak, M., ‘The nature and function of green space associated with residential development’ / ‘Półprywatne ogródki frontowe — ważny element kształtowania aktywności stacjonarnej, na przykładzie Osiedla Oficerskiego w Krakowie’, space & FORM / przestrzeń i FORMA, (20)2013, pp. 337–350.
Gawryluk, D. (2016), ‘Zachowanie czytelności zabytkowych koszar carskich w krajobrazie Zambrowa (woj. podlaskie)’ [in:] O różnorodności współczesnego krajobrazu, M. Kłopotowski, D. Gawryluk (eds.), Białystok, pp. 94–105.
Gawryluk, D., ‘Historic 19th Century Barracks in the Space of Polish Cities’, Procedia Engineering, (161)2016, pp. 1615–1619.
Gawryluk, D. (2015), ‘Playing barracks or playing with barracks?’, Technical Transactions, (9-A)2015, pp. 89–95.
Holewiński, M. (1996), Atlas Twierdzy Kraków. Koszary Arcyksięcia Rudolfa, series I, vol. 6, Kraków: Urząd Miasta Krakowa, Oddział Ochrony Zabytków.
Hubner-Wojciechowska, J. (2007), Art Deco. Przewodnik dla kolekcjonerów, Warszawa: Wydawnictwo Arkady.
Jarno, W., Waingertner, P. (red.) (2016), Budownictwo wojskowe w Łodzi, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy.
Jemielity, W. (2002), Łomża w okresie międzywojennym, Łomża: Księgarnia Diecezjalna w Łomży.
Józef Piłsudski na pomnikach w II Rzeczpospolitej, wystawa w Muzeum Historii Kielc, komisarz wystawy Bartłomiej Tambor, projekt graficzny Piotr Suliga, materiały ze zbiorów MHK i NAC, http://www.mhki.kielce.eu/ zawartosc/jozef-pilsudski-na-pomnikach-w-ii-rzeczypospolitej-0 (accessed: May 2017).
Klucz do kwatery. Historia mieszkalnictwa wojskowego w Polsce (2014), Warszawa.
Kosiński, W., ‘Piękno i brak piękna zielonej szaty w osiedlach II RP, PRL oraz III RP — w stronę urbanistyki krajobrazu’ / ‘Beauty and lack of beauty in green design of housing estates in polish cities 1919–2012 — towards landscape urbanism in XXI c.’, space & FORM / przestrzeń i FORMA, (16)2011, pp. 9–98.
Król, A. (ed.) (1936), Budownictwo wojskowe 1918–1935, vol. 1 and 2, Warszawa: Zakłady Drukarskie Galewski i Dau w Warszawie.
Lewicki, J. (2011), ‘Gardens, cherries and flowers, i.e. nature, tradition and fine architecture. Housing estate of officers’ houses in Lvov’ / ‘Ogrody, czereśnie i kwiaty, czyli przyroda, tradycja i piękna architektura. Osiedle domów oficerskich we Lwowie’ [in:] Architektura znaczeń. Studia ofiarowane prof. Zbigniewowi Bani w 65. rocznicę urodzin i w 40-lecie pracy dydaktycznej, http://www. ihs.uksw.edu.pl/sites/default/files/architektura_znaczen/ ksiega_zbigniew_bania_22.pdf , http://www.mhki.kielce.eu/zawartosc/jozef-pilsudski-na-pomnikach-w-ii-rzeczypospolitej-0 (accessed: May 2015), Warszawa, pp. 198–207.
Melbechowska-Luty, A., Bal, I. (2007), Teoria i krytyka. Antologia tekstów o rzeźbie polskiej 1915–1939, Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
Narodowe Archiwum Cyfrowe, https://audiovis.nac.gov.pl, (accessed: March 2021).
Polskie Art Deco (2015), collective work, Płock: Olsztyńskie Zakłady Graficzne SA. Pomniki w koszarach, https://forum.dobroni.pl/f/pomniki-w-koszarach/105391, (accessed: March 2017).
Pszczółkowski, M. (2016), Kresy nowoczesne. Architektura na ziemiach wschodnich II Rzeczpospolitej 1921–1939, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy.
Rosolski, S., ‘City Park — tożsamość miejsca w mieście w aspekcie zagadnień odwrotnych’, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka, (31)2014, pp. 19–30.
Rudnicka-Bogusz, M. ‘The architecture and spatial disposition of 19th- and 20th-century military building complexes in Silesia. Typology, design, regeneration — preliminary study, Architectus, (2/42/2015), pp. 19–30.
Rudnicka-Bogusz, M., ‘Key qualities of 19th-century barrack complexes on the example of Legnica’s Grenadier Barracks’, Technical Transactions, (117/1/2020), p. 16, https://doi.org/10.37705/TechTrans/e2020038, (accessed: August 2021).
Springer, F., ‘Garnizon. W gdańskim Wrzeszczu prowadzony jest eksperyment przeszczepiania miasta’, Gazeta Wyborcza, http://weekend.gazeta.pl/weekend/1,152121,20369291,garnizon-w-gdanskim-wrzeszczu-prowadzony-jest-eksperyment-przeszczepiania.html, (accessed: March 2016).
Strenkowski, J. (2010), Garnizon Zambrów, Zambrów: Urząd Miasta w Zambrowie. Szczepański, J. E. (2015), Jabłonna — ty morderco mojej młodości. Korespondencja żołnierzy niemieckich z garnizonu Jabłonna 1915–1918, Legionowo: Muzeum Historyczne w Legionowie.
Urbaniak, M. (2012), Leszczyńskie koszary z lat 1901–1905 w planach budowlanych Archiwum Państwowego w Lesznie, Leszno: Archiwum Państwowe w Lesznie.
Wielgus, K. et al. (2010), Koncepcja zagospodarowania terenu Politechniki Krakowskiej przy ulicy Warszawskiej na Centrum Muzealno-Edukacyjne, Kraków 2010, typescript shared by the Author during the sixteenth LA Forum in Lublin.
Wojciech Durek, https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Durek, (accessed: March 2021).
Zagroba, M., ‘Concept of revitalization of selected military facilities of Dragoons Barracks in Olsztyn’, Civil And Environmental Engineering Reports, (19/4/ 2015), pp.133–140.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Dorota Gawryluk
1
ORCID: ORCID

  1. Bialystok University of Technology, Faculty of Civil Engineering and Environmental Sciences, Institute of Architecture and Town Planning
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W artykule, który można potraktować jako kontynuację badań mających na celu określenie lat budowy rotundy pw. św. Mikołaja w Przemyślu, podjęto kolejną próbę wskazania okresu wzniesienia świątyni w oparciu o aktualny stan badań oraz z wykorzystaniem precyzyjnej aparatury badawczej. Badania ukierunkowane zostały na określenie struktur materiału budowli na drodze analiz składu chemicznego i krystalicznego pobranych próbek zapraw. Podjęto również próbę określenia miejsca kamieniołomu, z którego pozyskiwano materiał do budowy świątyni, wykorzystując narzędzia do oceny ich składu chemicznego i krystalicznego. Rozpoznanie składu próbek przeprowadzono w oparciu o badania in situ oraz laboratoryjne (analizy instrumentalne). Wyniki badań pozwoliły określić skład chemiczny i krystaliczny zapraw, skład chemiczny i krystaliczny kamieni oraz porównać z innymi datowanymi obiektami.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

Fenczak, A.S. (2003), ‘»Ecclesia Premisliensis maior«, czyli o architekturze i niektórych elementach wewnętrznego wyposażenia kościoła św. Mikołaja w Przemyślu w świetle źródeł pisanych z XIV i XV wieku’ [in:] Kresy Południowo-Wschodnie, Vol. 1, pp. 9–18.
Gosztyła, M., Proksa, M. (1997), Kościół św. Mikołaja w Przemyślu na tle rotund prostych w Polsce, Przemyśl, Parafia Św. Jana Chrzciciela przy Bazylice Archikatedralnej.
Janeczek, A. (2002), ‘Ile razy Przemyśl lokowano? Z zagadnień formowania gminy miejskiej na Rusi Halickiej w XIII–XIV wieku, [in:] Inter Orientem et Occidentem. Studia z dziejów Europy Środkowowschodniej ofiarowane Profesorowi Janowi Tyszkiewiczowi w czterdziestolecie pracy naukowej, Warszawa, pp. 103–115.
Klimek, B. ‘Metody badań zapraw historycznych — problematyka konserwatorska’, Budownictwo i Architektura, 2015 14(2), pp. 63–69.
Koperski, A. (ed.) (2004), Dzieje Przemyśla, T. 1 Osadnictwo pradziejowe i wczesnośredniowieczne, cz. 2 Analiza źródeł i synteza, Przemyśl: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu.
Kubica, E. ‘Stan badań archeologicznych nad zabytkami wczesnośredniowiecznej architektury monumentalnej Małopolski, Rusi Halickiej i Wołynia’, Materiały Archeologiczne, Vol. 29, 1996, pp. 63–110.
Kubica-Kabacińska, E. (2001), ‘Stan i potrzeby badań archeologicznych nad najstarszymi zabytkami architektury sakralnej w Małopolsce’ [in:] Dzieje Podkarpacia, Vol. 5 Początki chrześcijaństwa w Małopolsce, pp. 215–222.
Malinowski, A. ‘Średniowieczne materiały kostne z cmentarzyska w Jarosławiu i podziemiach katedry w Przemyślu’, Rocznik Przemyski, Vol. 12, 1968, pp. 37–50.
Marek, E.A. (2020), Sprawozdanie z badań wykopaliskowych (nadzoru) w Przemyślu, gm. loco, stan. 22, dz. ew. nr 1207 (AZP 108-84/88), Rzeszów: Arkadia, p. 8.
Nowak, W. ‘Wstępne wyniki badań warstw egzotyków inoceramowych serii skolskiej z niektórych stanowisk Karpat przemyskich i birczańskich’, Geological Quarterly, Vol. 7, no. 3/1963, pp. 421–427.
Pająk, R. et al. (2007), Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1:50000, Arkusz Przemyśl (1027), Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny, p. 11.
Pianowski, Z. (2001), ‘Rotunda św. Mikołaja w Przemyślu w świetle badań archeologiczno-architektonicznych [in:] Dzieje Podkarpacia, Vol. 5 Początki chrześcijaństwa w Małopolsce, pp. 223–274.
Pianowski, Z., Proksa, M. (1998), Rotunda św. Mikołaja w Przemyślu: po badaniach archeologiczno-architektonicznych w latach 1996–1998, Przemyśl: Archiwum Państwowe w Przemyślu, p. 71.
Pianowski, Z., Proksa, M. (2000), ‘Przemyśl — podziemia katedry. Badania archeologiczno-architektoniczne rotundy św. Mikołaja’ [in:] Buko, A., Świechowski, Z. (eds.) Osadnictwo i architektura ziem polskich w dobie Zjazdu Gnieźnieńskiego, Warszawa, pp. 235–238.
Pianowski, Z., Proksa, M. (2008), Najstarsze budowle Przemyśla. Badania archeologiczno-architektoniczne do roku 2006, Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, p. 64.
Pianowski, Z., Proksa, M. (2010), ‘Rotunda św. Mikołaja pod prezbiterium katedry przemyskiej. Badania archeologiczno-architektoniczne w latach 1961 i 1996–2001’, [in:] Sosnowska, E. (ed.) Przemyśl wczesnośredniowieczny, pp. 329–347.
The Bible, New International Version, Luke 12:2, BibleGateway.com, https://www.biblegateway.com/versions/, (accessed: 24.07.2021).
Proksa, M. (2000), Rotundowy Kościół św. Mikołaja w Przemyślu: katalog wystawy 15 IX 2000–6 X 2000, Przemyśl: Archiwum Państwowe w Przemyślu, Stowarzyszenie Archiwistów Polskich Oddział w Przemyślu.
Rokiel, M. (2006), Hydroizolacje w budownictwie, Warszawa: Medium.
Samsonowicz, J. (1925), ‘Szkic geologiczny okolic Rachowa nad Wisłą oraz transgresje albu i cenomanu w bruździe północnoeuropejskiej [in:] Sprawozdania Polskiego Instytutu Geologicznego, Vol. 3, iss. 1–2, pp. 53–54.
Skibiński, S., Koziej, P. ‘O potrzebie rewaloryzacji wczesnośredniowiecznej rotundy i palatium na Ostrowie Lednickim’, Ochrona Zabytków 46/1 (180), 1993, pp. 22–25.
Skoczylas, J. ‘Gipsowe zaprawy murarskie w początkach Państwa Polskiego’, Slavia Antiqua, no. 55, 2014, p. 173.
Skoczylas, J. ‘Wczesnopiastowskie problemy z wykorzystaniem surowców skalnych’, Przegląd Geologiczny, Vol. 65, no. 7/2017, pp. 433–436.
Stempniak, S. (2012), Dokumentacja i sprawozdanie z nadzoru archeologicznego przy katedrze pw. św. Jana Chrzciciela w Przemyślu (odcinek I południowo-wschodni), stan. 22 (AZP 108-84/88), dz. geod. 1207/207, Przemyśl.
Stempniak, S. (2013), Dokumentacja i sprawozdanie z nadzoru archeologicznego przy katedrze pw. św. Jana Chrzciciela w Przemyślu (odcinek północno-zachodni i zachodni oraz południowo- wschodni), stan. 22 (AZP 108-84/88), dz. geod. 1207/207, Przemyśl.
Stempniak-Kusy, S. (2019), Dokumentacja i opracowanie materiałów z nadzoru archeologicznego przeprowadzonego przy Bazylice Archikatedralnej pw. św. Jana Chrzciciela i Wniebowzięcia NMP w Przemyślu na stan. 22 (AZP 108-84/88) na działce o nr ewid. 1207 obr, 207 Przemyśl, sample inventory.
Szmygin, B. et al. (2018), Badania techniczne historycznych ruin, Lublin: Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej.
Szroeder, P., Doering, M. (2020), Dokumentacja badań próbek polichromii i tynku metodami SEM-EDX, spektroskopii absorpcyjnej w podczerwieni oraz dyfrakcji rentgenowskiej, Toruń: ITW .
Szroeder, P., https://www.fizyka.umk.pl/, accessed: 1.09.2020.
Szulc, J. ‘Geneza i klasyfikacja wapiennych osadów martwicowych’, Przegląd Geologiczny, Vol. 31, no. 4(1983), p. 233.
Świechowski, Z. (2001), Architektura romańska w Polsce, Warszawa: DiG.
Świechowski, Z. (2003), ‘Najdawniejsza architektura murowana w Polsce — jak dawna?’, [in:] Woźniak, Z., Garncarski, J. (eds.) Polonia Minor Medii Aevi. Studia ofiarowane Panu Profesorowi Andrzejowi Żakiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, Kraków–Krosno: Polska Akademia Umiejętnosci, pp. 133–163.
Świechowski, Z. (2004), ‘Wczesna architektura murowana na ziemiach polskich — jak dawna?, [in:] Janiak, T., Stryniak, D. (eds). Początki architektury monumentalnej w Polsce, Muzeum Początków Państwa Polskiego: Gniezno, pp. 7–22.
Woroncowa-Marcinowska, T., https://www.pgi.gov.pl/, accessed: 4.12.2020.
Wyrwa, A.M. ‘Architektura murowana w Polsce XII–XIII wieku. Stan i perspektywy badań. Szkic do problemu’, Fontes Archaeologici Posnanienses, Vol. 51, 2015, pp. 35–47.
Zoll-Adamikowa, H. (1996), ‘Wczesnośredniowieczny obrządek pogrzebowy a zróżnicowanie etniczne na pograniczu polsko-ruskim’, [in:] Czopek, S. (ed.) Początki sąsiedztwa. Pogranicze etniczne polsko-rusko-słowackie w średniowieczu, p. 81–90.
Żaki, A. ‘Przemyśl w czasach Bolesława Chrobrego i Mieszka II’, Rocznik Przemyski, Vol.41, iss. 2(2005), pp. 145–156.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Marek Gosztyła
1
ORCID: ORCID
Krystian Sikorski
1
ORCID: ORCID

  1. Rzeszów University of Technology, Faculty of Civil and Environmental Engineering and Architecture
Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W artykule przedstawiono zespół pałacowo-parkowy w Kościelcu, obecnie dzielnicy Chrzanowa, i składające się na jego genius loci wartości materialne i niematerialne, w tym różne formy sacrum tu występujące. Omówiono opracowane dla obiektu studia historyczno-krajobrazowe oraz projekt rewaloryzacji parku pałacowego, który stał się przestrzenią publiczną. Materiały kartograficzne pozwoliły w części odtworzyć historyczny układ komunikacji i wnętrz parkowych. Wobec bardzo skromnej ikonografii i materiałów źródłowych zastosowano studia porównawcze, wykorzystano też ówczesne poradniki zakładania ogrodów. Rozważano też potencjalne zagrożenia parku i sfery sacrum w sytuacji przekształceń i zmian funkcji.
Przejdź do artykułu

Bibliografia

PUBLISHED WORKS:
Alexander, Ch. et al. (2008), Język wzorców. Miasta, budynki, konstrukcja (Pattern Lanquage), Gdańsk: GWP.
Bernat, S. (2015), Dźwięk w krajobrazie. Podejście geograficzne, Lublin: Wyd. UMCS.
Bogdanowski, J. (2000), Polskie ogrody ozdobne: historia i problemy rewaloryzacji, Warszawa: Arkady.
Burke, E. (1757), Philosophical Inquiry into the Origin of Our Ideas of Sublime and Beautiful, London.
Chrzanowski, T., Kornecki, M. (1982), Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków: Wyd. Literackie.
Ciołek, G. (1978), Ogrody polskie, Bogdanowski J. (ed. and suppl.), Warszawa: Arkady.
Długosz-Kurczabowa, K. (2009), Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa: PWN.
Jankowski, E. (1895), Kwiaty naszych ogrodów, Warszawa: G. Sennewald.
Jankowski, E. (1888), Ogród przy dworze wiejskim, Warszawa.
Katalog zabytków sztuki w Polsce, vol. I, b. 4, Powiat chrzanowski (1952), J. Szablowski. (oprac.) Warszawa: Państwowy Instytut Sztuki, pp. 16–17.
Kopaliński, W., (1991), Słownik symboli, Warszawa: Wiedza Powszechna, pp. 270–271.
Kozak, M. ‘Sacrum i dźwięk w krajobrazie Krakowa’, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 21/2013, pp. 23–35.
Krasnowolski, B. (1999), ‘Zabytki i wartości kulturowe’ [in:] Chrzanów: studia z dziejów miasta, t. II, Chrzanów współczesny, cz. 1, Chrzanów: Muzeum w Chrzanowie, pp. 231–276.
Krasnowolski, B. (2011), ‘Pałac w Kościelcu’ [in:] Dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze ziemi chrzanowskiej, proceedings of a popular science session organised on the occasion of the fifteth anniversary of the Museum in Chrzanów, M. Szymaszkiewicz (ed.), Chrzanów: Muzeum w Chrzanowie, pp. 53–63.
Krasnowolski, B. (2015), Pałace, dwory i folwarki powiatu chrzanowskiego, Chrzanów: Muzeum w Chrzanowie.
Majdecki, L. (1993), Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych, Warszawa: PWN.
Morawski, S. (1961), Studia z historii myśli estetycznej XVIII i XIX wieku, Warszawa: PWN.
Pęckowski, J. (1934), Chrzanów — miasto powiatowe w województwie krakowskim, Chrzanów.
Polaczek, S. (1914), Powiat chrzanowski w W. Ks. Krakowskiem: monografia historyczno-geograficzna, Kraków, (first ed. 1894).
Rejestr ogrodów polskich, b. 1–7, W. Plapis (ed.), Warszawa: PWN, published in the years 1964–1969.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (1883), B. Chlebowski (ed.), vol. IV, Warszawa, p. 447.
‘Parki i ogrody zabytkowe w Polsce. Stan 1991’, Studia i Materiały. Ogrody, 1/1992, p. 103.
Świątek, S. (1998), ‘Miasto i społeczeństwo przełomu XIX i XX wieku’ [in:] Chrzanów: Studia z dziejów miasta i regionu do roku 1939, Chrzanów: Muzeum w Chrzanowie, pp. 183–240.
Tatarkiewicz, W (1988), Dzieje sześciu pojęć, Warszawa: PWN.
The Genius of the Place. The English Landscape Garden (1620–1820), (1988), J.D. Hunt & P. Wilson (eds.), MIT Press.
Zachariasz, A. (1998), ‘Polskie osiemnasto- i dziewiętnastowieczne traktaty ogrodnicze w bibliotece dworskiej — teoria i praktyka’ [in:] Dwór polski w XIX wieku: zjawisko historyczne i kulturowe, T. Hrankowska (ed.), Warszawa: SHS, pp. 125–165.
Zachariasz, A. ‘Odczytywanie historii zapisanej w krajobrazie’, Roczniki Geomatyki, vol. V, 8/2007, pp. 43–56.
Zachariasz, A. ‘Ogród dworski — wybrane charakterystyczne elementy i motywy’ [in:] Dwór polski. Zjawisko historyczne i kulturowe (2002), A. Sieradzka (ed.), Kielce: SHS, pp. 353–375.
Zachariasz, A. ‘Przydatność archiwalnych źródeł kartograficznych dla współczesnych badań krajobrazowych’, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 16/2012, pp. 63–83.
Zachariasz, A. ‘Sacrum i ogród — wzniosłość i genius loci miejsca’, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 22/2013, pp. 113–127.
Zachariasz, A. ‘Zabytkowe ogrody — problemy rewaloryzacji, utrzymania i zarządzania w świetle zaleceń Karty Florenckiej’, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 10/2008, pp. 150–161.
Ziemia chrzanowska i Jaworzno. Monografia, collective work, J. Lewandowska (ed.), Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1969.
Ziemia chrzanowska. Jaworzno, collective work, M. Stańko (ed.), Kraków 1967.

CARTOGRAPHIC SOURCES:
Galicia and Bucovina (1861–1864), Second military survey of the Habsburg Empire, 1:28800, Österreichischen Staatsarchivs; http://mapire.eu/en/map/europe_1850, (accessed: 15.02.2017).
Kataster (1848, 1873), Kościelec in Galizien, Krakauer Kreis, 1:2880, original, Galician cadaster, 29/280/0/4.1/479, National Archives in Krakow (hereinafter AN).
Kataster (1848), Kościelec in Galizien, Krakauer Kreis (1848, 1850), 1:2880, coloured lithographic copy, 29/280/0/4.1/481, AN in Krakow.
Kataster (1826), Kościelec, park, cadastral map, 1:2880, black-and-white lithographic copy, AN in Krakow.
Kościelec (1943), zespół pałacowo-parkowy, 11794631@WIG, Mapa Szczegółowa Polski 1:25000 (1929–1939), 1943, http://www.mapywig.org/m/WIG_maps/series/025K_german/48-29_D_Krenau_1943_BWNG_UL.jpg, (accessed: 18.03.2017)

ONLINE SOURCES:
Bromboszcz, S. ‘Chrzanów. Park w Kościelcu wymaga remontu’, Gazeta Krakowska, 4 September 2016, http://www.gazetakrakowska.pl/wiadomosci/malopolska-zachodnia/a/chrzanow-park-w-koscielcu-wymaga-remontu,10582116/, (accessed: 20.05.2017).
Bromboszcz, S. ‘Chrzanów. Ruszyła rozbiórka mogiły żołnierzy radzieckich w Kościelcu’, Gazeta Krakowska, 18 December 2017, http://www.gazetakrakowska.pl/wiadomosci/malopolska-zachodnia/a/chrzanow-ruszyla-rozbiorka-mogily-zolnierzy-radzieckich-w-koscielcu-zdjecia,12779285/, (accessed: 02.2018).
Ekshumacja szczątków żołnierzy radzieckich już w połowie przeprowadzona, 27 January 2018, http://chrzanow.naszemiasto.pl/artykul/ekshumacja-szczatkow-zolnierzy-radziecki-juz-w-polowie,4390270,art,t,id,tm.html, (accessed: 02.2018).
‘Żołnierze rosyjscy spoczywający w Kościelcu doczekali się swojego miejsca na cmentarzu’, Przełom, 28 February 2018, https://przelom.pl/22150-zolnierze-rosyjscy-spoczywajacy-w-koscielcu-doczekali-sie-swojego-miejsca-na-cmentarzu.html?60ba700c9dd92b672db59eb30bf91896, (accessed: 25.07.2021).

LEGAL ACTS:
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu byłego zespołu parkowo-pałacowego w Kościelcu. Dz. Urz. Woj. Małop. (2007), no. 784, item 5157.
Program Rewitalizacji Gminy Chrzanów (2016), Uchwała Nr XXVI/234/2016 Rady Miejskiej w Chrzanowie.
Rejestr pomników przyrody powiatu chrzanowskiego, Dz.Urz. Woj.Małop. (2004), no. 85, item 1086.
Ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej (1998), Dz.U. 1998 no. 155 as amended.
Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych (1959), Dz.U. 1959, no. 11 item 62 as amended.
Ustawa o ochronie przyrody (2004), Dz.U. 2004 no. 92 item 880 as amended
Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (2003), Dz.U. 2003 no. 162 item 1568 as amended

UNPUBLISHED WORKS:
Anyszek, E. (1956), Zespół pałacowy w Kościelcu, term project, typescript, Archiwum Katedry Architektury Krajobrazu Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej.
Chrzanowski, T. (1968), Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa (so-called white chart), Archiwum Wojewódzkiego Małopolskiego Konserwatora Zabytków w Krakowie, hereinafter Archiwum WMKZ.
Górski, B. (1996), Koncepcja programowo-przestrzenna przebudowy zabytkowego założenia parkowego Chrzanów – Kościelec, Kraków, Archiwum UM Chrzanów.
Kosielski, J. (1980), Ewidencja parku w Chrzanowie Kościelcu, Kraków, typescript, Archiwum WMKZ.
Witosławska, M. (architektura), (2016), Projekt rewaloryzacji parku w Kościelcu. Etap I — Konserwacja renowacja i odtworzenie muru, konserwacja figury, projekt ścieżek parkowych oraz przebudowa schodów, Archiwum UM Chrzanów.
Zacharias, J. (2016), Inwentaryzacja zieleni i gospodarka zielenią dla parku pałacowego w Kościelcu, unpublished work, Pracownia Zieleni Kraków, Archiwum UM Chrzanów.
Zachariasz, A., Szar, K., Szar, J., (2017) Projekt rewaloryzacji parku pałacowego w Kościelcu w Chrzanowie. Etap II — projekt zieleni z uproszczonym studium historyczno-kompozycyjnym, by Hydroplant 2017, in the author’s archive.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Agata Zachariasz
1

  1. Cracow University of Technology, Faculty of Architecture

Instrukcja dla autorów

Na łamach czasopisma publikowane są przede wszystkim artykuły z zakresu architektury, urbanistyki, planowania przestrzennego, architektury krajobrazu, konserwacji zabytków, ale także z dziedzin pokrewnych oraz prace w ujęciu interdyscyplinarnym.

Czasopismo znajduje się na ministerialnej liście czasopism punktowanych (100 pkt),

Wskaźnik Index Copernicus ICV 2021: 80.69

Od tomu 2017 artykuły publikowane w roczniku indeksowane są w bazie Web of Science (WoS) Emerging Sources Citation Index

Rocznik indeksowany jest w bazach:

ARIANTA

BazTech

CEON

ICI Journals Master List

Polska Bibliografia Naukowa

Web of Science (WoS) Core Collection’s Emerging Sources Citation Index (ESCI)

Instrukcje dla autorów: http://teka.pk.edu.pl/index.php/dla-autorow/

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji