Nauki Humanistyczne i Społeczne

Meander

Zawartość

Meander | Vol. 78 (2023)

Abstrakt

Portret niedawno zmarłego doktora Jerzego Mańkowskiego, filologa klasycznego i badacza literatury polskiego średniowiecza i renesansu, odmalowany w dziesięciu wspomnieniach: kolegów, uczniów i córki. Na pamięć zasługuje nie tylko rozległa erudycja i celne sądy doktora Mańkowskiego, ale także porywający styl jego wykładów i nauczania oraz pasja, którą zarażał uczniów i czytelników swoich prac. Bliscy i przyjaciele wspominają również jego zamiłowanie do wspólnych wędrówek górskich.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Juliusz Domański
Katarzyna Golanowska
Inga Grześczak
Roman Krzywy
ORCID: ORCID
Ariadna Masłowska-Nowak
Agnieszka Mitura
Marcin L. Morawski
Alina Nowicka-Jeżowa
Barbara Opała
Mikołaj Szymański

Abstrakt

Spis prac własnych, przekładów i innych autorstwa Jerzego Mańkowskiego, ułożonych w porządku chronologicznym.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Justyna Mańkowska

Abstrakt

Wspomnienie o Cecylii Zofii Gałczyńskiej, archeologu i bibliografie, autorce prac dotyczących między innymi starożytnych zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz historii Szczecina, w szczególności wybitnych szczecińskich uczonych, Erwina Ackerknechta oraz Walthera Amelunga.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Joachim Śliwa
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Archeologii, Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt

Zagadkowe imię Phiks, które pojawia się w Teogonii Hezjoda, oznacza, jak się uważa, tego samego tebańskiego potwora, który w późniejszych źródłach nosi imię „Sfinga” („Sfinks”) i występuje w sadze o Edypie. Ten artykuł wykazuje jednak, że nie można przekonująco dowieść pokrewieństwa słów Phiks i Sphinks, ponieważ drugie z nich jest greckim określeniem demona-dusiciela – powiązanego z czasownikiem σφίγγω – podczas gdy termin znany z Hezjoda jest prawdopodobnie niegrecki, a być może nawet nieindoueuropejski. W dalszej części artykułu zostały omówione różnorakie źródła bliskowschod-nie, w szczególności te, w których pojawiają się demony zabijające dzieci, a celem tej analizy jest wykazanie lewantyńskiego pochodzenia greckich sfinksów.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Mieszek Jagiełło
1

  1. Instytut Filologii Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Abstrakt

Motyw tak zwanej „krytyki pisma” w Fajdrosie jest silnie akcentowany przez współczesnych komentatorów Platona. Rzadziej zwraca się uwagę na jednoznaczną pochwałę pisma i propozycję obowiązkowej alfabetyzacji wszystkich obywateli w Prawach. Ponieważ w Fajdrosie mowa jest o każdym rodzaju pisma (w tym prawodawczym), powstaje pytanie, czy Platon zmienił w Prawach swój stosunek do pisma. Artykuł lokuje Platońską refleksję nad pismem i mową w szerszym kontekście ambiwalentnego stosunku Ateńczyków IV wieku p.n.e. do pisma i praw spisanych. Celem artykułu jest wykazanie, po pierwsze, że w takim samym stopniu, w jakim Platon krytykuje pismo, w takim też je chwali; po drugie, że w takim samym stopniu, w jakim krytyka ta obejmuje pismo, w takim też obejmuje ustne nauki i wszelkie skomponowane ustnie mowy.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Dorota Zygmuntowicz
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Filozofii i Socjologii, Polska Akademia Nauk

Abstrakt

Plutarch z Cheronei, którego roli w dziejach filozofii dawniej nie doceniano, budzi dziś zwiększoną uwagę jako autor pism z zakresu „etyki praktycznej”, w szczególności dotyczących ludzkich emocji. Artykuł omawia poglądy Plutarcha dotyczące zawiści, jej przyczyn i skutków, a także podobieństw i różnic między zawiścią z jednej, a ambicją oraz nienawiścią z drugiej strony. Przedstawiono także postulaty Cheronejczyka dotyczące „terapii” tej negatywnej emocji, od zupełnego jej poskromienia po przekierowanie jej na inny obiekt.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Joanna Sowa
1
ORCID: ORCID

  1. Katedra Filologii Klasycznej, Uniwersytet Łódzki

Abstrakt

Opatrzony komentarzem przekład egipskiej noweli o królu Nektanebo II i pewnym pisarzu hieroglifów, zachowanej fragmentarycznie na jednym papirusie greckim i czterech demotycznych.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Agnieszka Wojciechowska
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Historyczny, Uniwersytet Wrocławski

Abstrakt

Polski przekład X księgi poematu Kwintusa ze Smyrny, którą wieńczy opis śmierci Parysa i Ojnone. Przedstawione tłumaczenie zapowiada publikację pierwszego (po translacji Jacka Idziego Przybylskiego, Kraków 1815) pełnego przekładu dzieła Kwintusa na język polski.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Włodzimierz Appel
1
ORCID: ORCID

  1. Katedra Filologii Klasycznej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Abstrakt

Polski przekład, z towarzyszeniem tekstu greckiego, dwóch redakcji anonimowego bizantyńskiego utworu poetyckiego o pewnym starcu dającym popisy niezwykłej mądrości na dworze cesarza.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Małgorzata Borowska
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział „Artes Liberales”, Uniwersytet Warszawski

Abstrakt

Tłumaczenie na język polski utworu 70 Katullusa.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Wiktoria Krawczyk
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt

Tłumaczenie listu Cycerona do Nigidiusza Figulusa (Ad Fam. IV 13).
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Katarzyna Różycka-Tomaszuk
1

  1. Wydział „Artes Liberales”, Uniwersytet Warszawski

Abstrakt

Recenzja Kroniki książąt polskich, która ukazała się niedawno w przekładzie i opracowaniu Jerzego Wojtczaka-Szyszkowskiego. Kronika, XIV-wieczny dokument nieznanego autora opisujący dzieje Piastów, należy do najważniejszych źródeł do poznania dziejów polskiego średniowiecza, w szczególności historii Śląska.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Kazimierz Pawłowski
1

  1. Instytut Literaturoznawstwa, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Abstrakt

Odpowiedź na recenzję nowego przekładu Chmur Arystofanesa, opublikowaną w poprzed-nim numerze „Meandra”.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Olga Śmiechowicz
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki, Uniwersytet Jagielloński

Abstrakt

Esej omawia wystawę Chroma w Metropolitan Museum w Nowym Jorku (od 5 czerwca 2022 do 26 marca 2023 r.), poświęconą polichromii w greckim rzeźbiarstwie. Autorka przedstawia pokrótce historię badań nad malowaniem rzeźb przez Greków oraz polityczny kontekst tego zagadnienia, w którym biel marmuru przenika się z wyobrażeniem o białej cywilizacji zachodnioeuropejskiej. Dodatkowo istotny amerykański kontekst wystawy tworzą rasistowskie ruchy skrajnej prawicy, które często odwołują się do stworzonej przez siebie wizji „białej” cywilizacji Grecji starożytnej.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Hanna Gołąb
1
ORCID: ORCID

  1. Department of Classics, Columbia University

Abstrakt

Rozmowa z profesorem Maciejem Salamonem, historykiem, mediewistą i bizantynistą, znakomitym znawcą numizmatyki, o jego domu rodzinnym i studiach w Krakowie, karierze naukowej na Uniwersytecie Śląskim i Jagiellońskim oraz podróżach naukowych.
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Maciej Salamon
1
ORCID: ORCID
Marek Wilczyński
Adrian Szopa
2
ORCID: ORCID

  1. Instytut Historii, Uniwersytet Jagielloński
  2. Instytut Historii i Archiwistyki, Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Abstrakt

Przekłady greckie i łacińskie trzech Liryków lozańskich (1839–1840) i jednego nieco wcześniejszego wiersza Adama Mickiewicza („Gęby za lud krzyczące…”).
Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jerzy Danielewicz
1
ORCID: ORCID

  1. Instytut Filologii Klasycznej, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Instrukcja dla autorów

WSKAZÓWKI DLA AUTORÓW


1. W „Meandrze” zamieszczane są wyłącznie oryginalne, niepublikowane artykuły, tłumaczenia, utwory literackie, recenzje i wspomnienia. Prosimy o nadsyłanie tekstów na adres redakcji w postaci elektronicznej, jako załącznik do wiadomości e-mail. Przyjmiemy jednak materiały w każdej formie. W przypadku greki sugerujemy użycie czcionki Unicode. Redakcja nie zwraca nadsyłanych materiałów. Wszystkie prace naukowe zamieszczane w „Meandrze” podlegają recenzji zewnętrznej, wszystkie materiały są publikowane po gruntownym opracowaniu redakcyjnym. Proces recenzji jest opisany szczegółowo na stronie https://journals.pan.pl/meander/. Autor otrzymuje egzemplarz autorski „Meandra” i wersję elektroniczną swojej publikacji (plik pdf). Przypominamy o konieczności podania adresu do korespondencji z autorem (sugerujemy adres e-mail).


2. Tekst główny powinien być pisany czcionką Times New Roman, wielkość 12 pkt z interlinią 1,5. Cytaty z opracowań powinny być zawarte w cudzysłowie, słowa obcojęzyczne i cytaty łacińskie wewnątrz tekstu zaznacza się kursywą, greckie nie wymagają dodatkowego wyróżnienia. Obszerniejsze cytaty (łacińskie, greckie i tłumaczenia) należy umieścić w osobnym akapicie, zapisanym mniejszą czcionką (bez cudzysłowu). Przypisy powinny znajdować się pod głównym tekstem. W głównym tekście należy unikać skrótów i cyfr. Prosimy o dołączenie zwięzłych streszczeń i słów kluczowych po polsku oraz angielsku. Dołączenie streszczenia po łacinie mile widziane.


3. Adresy bibliograficzne powinny być zawarte w przypisach w następującej formie:

Th. A. Schmitz, Moderne Literaturtheorie und antike Texte. Eine Einführung, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2002, s. 126–154.

M. Cary, H. H. Scullard, Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna, przeł. J. Schwakopf, t. II, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1992, s. 424–440.

K. Kumaniecki, Nad prozą antyczną, [w:] O sztuce tłumaczenia, oprac. M. Rusinek, Wrocław 1955, s. 99–109.

M. Campbell, Three Notes on Alexandrine Poetry, Hermes 102, 1974, s. 38–46.

Nazwę wydawnictwa można pominąć w przypadku książek wydanych ponad 50 lat temu. Należy unikać skrótów „n.”, „nn.”, precyzyjnie określając przedział stron lub wersów. Odnośniki do już zacytowanych wcześniej publikacji powinny mieć następującą postać: Campbell, op. cit., s. 42. Zamiast „op. cit.” należy podać skrócony tytuł, jeśli pojawiły się wcześniej odnośniki do więcej niż jednej pracy tego samego autora. Na końcu artykułu należy dołączyć bibliografię, wyliczającą wszystkie prace przywołane w przypisach.


4. Odnośniki do autorów starożytnych powinny być podane w rozsądnie skróconej formie, w sposób ogólnie przyjęty:

Hom. Il. I 1; Pind., fr. 58 Snell-Maehler; Soph. Oed. Col. 103; Pl. Men. 70 b – 73 c; Aristot. Metaph. IV 1007 a 21–26; Cic. De or. III 93–95; Quint. Inst. VIII 6, 44.

Dodatkowe informacje

"MEANDER" online

Baza CEEOL (do 2016 roku, nieuaktualniana):

http://www.ceeol.com/search/journal-detail?id=1030

W Bazie Czasopism Humanistycznych i Społecznych Muzeum Historii Polski dostępne są spisy treści z lat 1946-2008:

http://www.bazhum.pl/bib/journal/290/

Facebook:

Meander

Zasady etyki publikacyjnej


Zasady etyki

Zasady etyki publikacyjnej czasopisma „Meander” są zgodne z Kodeksem Postępowania Komitetu ds. Etyki Wydawniczej (COPE) ( https://publicationethics.org/core-practices).
„Meander” nie pobiera żadnych opłat od autorów.


Autorstwo

Publikujemy wyłącznie oryginalne, niedrukowane wcześniej artykuły, które nie są w trakcie oceny w innym czasopiśmie. Ewentualną zależność zgłaszanej pracy od wcześniejszej publikacji własnego autorstwa należy starannie opisać w odpowiednim przypisie. Należy podać wszystkich autorów proponowanego artykułu wraz z ich afiliacjami – „autorem” w tradycyjnym rozumieniu jest osoba, która w znacznym stopniu wpływa na pomysł, strukturę, założenie, powstawanie i proces pisania artykułu i bierze odpowiedzialność za jego treść (w całości lub za konkretną część).
Jeżeli zgłoszony artykuł ma więcej niż jednego autora, prosimy o wyznaczenie osoby odpowiedzialnej, która m.in. podpisze licencję na publikację, będzie odpowiadać na pytania dotyczące artykułu, prowadzić komunikację z redakcją, a także wprowadzać poprawki do artykułu i dokona korekty autorskiej.
Podziękowania dla osób, które nie są autorami tekstu, ale w ważny sposób przyczyniły się do jego powstania, można umieścić w pierwszym nienumerowanym przypisie.


Konflikt interesów

Autorzy i recenzenci powinni poinformować redakcję o możliwości wystąpienia konfliktu interesów, który mógłby wpłynąć na proces recenzyjny lub wydawniczy.
W procesie oceny zgłaszanych propozycji dokładamy starań, żeby nie dopuścić do powstania konfliktu interesów, wybierając recenzenta z innego ośrodka akademickiego niż autor oraz zapewniając w pełni anonimową recenzję (recenzent nie zna tożsamości autora, autor nie zna tożsamości recenzenta).
Ewentualna informacja o źródłach finansowania powinna być podana w pierwszym nienumerowanym przypisie.


Dostęp

Poczynając od 2021 roku artykuły zamieszczane w „Meandrze” są ogólnodostępne na warunkach licencji Creative Commons (Uznanie autorstwa 4.0, https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl).

Zachęcamy autorów do umieszczania artykułów w otwartych repozytoriach, pod warunkiem podania źródła (adresu strony internetowej – https://journals.pan.pl/meander).

Artykuły publikowane przed 2021 rokiem nie są udostępniane na warunkach licencji Creative Commons. Niemniej dostęp do nich jest bezpłatny i nieograniczony. W celu otrzymania zgody na wykorzystanie artykułów z „Meandra” prosimy o kontakt z redakcją pod adresem meander@inbox.com.


Własność intelektualna

Naszą szczególną troskę budzi rzetelność naukowa zamieszczanych prac i uszanowanie norm wypracowanych w wielowiekowej historii badań nad starożytnością. Usilnie zalecamy autorom dochowanie najwyższej staranności w cytowaniu i przytaczaniu cudzych prac oraz poglądów; zasięg tak dosłownych cytatów (umieszczanych w cudzysłowie), jak i omówień cudzych prac (wyraźnie wprowadzonych przez wyrażenia takie jak „Według X-a...”, „Jak pisze Y...”) musi być rzetelnie zaznaczony, a w każdym przypadku musi się pojawić przypis z dokładnym adresem bibliograficznym przywoływanej pracy. Poza wyjątkowymi, należycie zaznaczonymi przypadkami niedopuszczalne jest cytowanie „z drugiej ręki”; generalnie zakłada się, że autor bezpośrednio zapoznał się z wszystkimi przywoływanymi w swojej pracy publikacjami. Wszystkie źródła, z których korzystał autor, muszą być podane w przypisach i bibliografii. Redakcja nie toleruje plagiatów.


Uchybienia standardom naukowym i etycznym

Redakcja przywiązuje szczególną wagę do niedopuszczania do publikacji prac skażonych nieetycznymi praktykami. Odpowiedzialnością redaktorów jest skrupulatne sprawdzanie przypadków potencjalnego plagiatu lub manipulacji cytatami. Wykrycie takich praktyk – w szczególności dopuszczenie się plagiatu – będzie skutkowało dyskwalifikacją tekstu i żądaniem złożenia wyjaśnień przez autora. Artykuły, co do których dopiero po ich publikacji okaże się, że powstały przy użyciu nieetycznych praktyk mogą zostać usunięte ze strony internetowej czasopisma.

Redakcja traktuje poważnie wszystkie otrzymane wskazania uchybień standardom naukowym i etycznym, jakiejkolwiek skali, niezależnie od tego, czy wyjdą na jaw przed czy po publikacji artykułu. Reakcja na ewentualne uchybienia standardom naukowym i etycznym będzie zależała od ich skali; każdy taki przypadek będzie rozpatrywany jednostkowo. Autorzy, co do których istnieje podejrzenie, że dopuścili się uchybień standardom naukowym proszeni są o wytłumaczenie i zawsze mają okazję odpowiedzieć na zarzuty.

Jako że „Meander” publikuje artykuły dotyczące kultury antyku, redakcja nie przewiduje w praktyce wydawniczej zaistnienia innych problemów natury etycznej, np. dotyczących badań na ludziach lub zwierzętach.


Skargi i odwołania

Redakcja „Meandra” dokłada wszelkich starań, aby ewentualne sytuacje konfliktowe rozwiązane zostały bez szkody dla żadnej ze stron. Skargi i odwołania powinny być w pierwszej kolejności kierowane do redakcji ( meander@inbox.com) lub bezpośrednio do redaktora naczelnego ( jan.kwapisz@uw.edu.pl). Jeżeli skarga dotyczy redaktora naczelnego, należy skierować ją do przewodniczącego Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN.

W przypadku skarg dotyczących zachowania recenzenta lub procesu recenzyjnego, redakcja może podjąć decyzję o wysłaniu tekstu do dodatkowej recenzji. Redakcję reprezentuje redaktor naczelny, powoływany przez Komitet Nauk o Kulturze Antycznej PAN i odpowiadający przed nim w zgodzie z regulaminem Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej.


Dyskusje i poprawki po publikacji

Redakcja „Meandra” zaprasza do brania udziału w dyskusji dotyczącej artykułów publikowanych w czasopiśmie w formie listów do redakcji.

Redakcja umożliwia na łamach pisma wskazywanie i korygowanie usterek w ramach sprostowania oraz debatę zgodnie z polskim prawem prasowym (Dz.U. 2018 poz. 1914, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001914).


Procedura recenzowania

Proces recenzji

Wszystkie propozycje publikacji naukowych zgłaszane do druku w „Meandrze” podlegają procesowi recenzji wedle następujących zasad:

1. Redakcja podejmuje wstępną decyzję o zakwalifikowaniu nadesłanego artykułu do recenzji lub odrzuceniu go bez wszczęcia procesu recenzyjnego (tzw. desk rejection). Oczekujemy, że proponowane artykuły będą przygotowane w zgodzie ze wskazówkami dla autorów zamieszczonymi na tej stronie internetowej oraz na trzeciej stronie okładki w każdym numerze „Meandra”. Niezastosowanie się do tych zasad może skutkować odesłaniem propozycji do poprawienia na najwcześniejszym etapie.

2. Każda praca zakwalifikowana do etapu recenzji zostaje wysłana do niezależnego recenzenta spoza ośrodka, z którym związany jest autor artykułu. Recenzentami są eksperci w swoich dziedzinach wybierani w zgodzie z tematyką przedkładanego tekstu. Redakcja informuje autora o posłaniu artykułu do recenzji zewnętrznej.

3. Proces recenzji jest anonimowy, recenzent oraz autor artykułu nie znają swoich tożsamości (tzw. double blind review).

4. Recenzent rekomenduje tekst do przyjęcia, sugeruje dokonanie poprawek lub opowiada się za odrzuceniem recenzowanego artykułu.

5. Na podstawie recenzji redakcja podejmuje decyzję o przyjęciu artykułu do druku, odesłaniu do autora w celu naniesienia poprawek lub odrzuceniu artykułu. Redakcja umożliwia autorowi zapoznanie się z recenzją i przekazuje jasny komunikat o decyzji dotyczącej losów zaproponowanego tekstu, w razie potrzeby przekazując sugestie poprawek. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności jeżeli konieczne jest dokonanie znacznych zmian, redakcja może ponownie skierować artykuł do recenzji – do drugiego recenzenta – po naniesieniu przez autora poprawek.

6. W przypadku nieotrzymania informacji o wyniku procesu recenzyjnego po upływie trzech miesięcy od uzyskania informacji o wysłaniu artykułu do recenzji – lecz nie wcześniej – zaleca się kontakt z redakcją.

7. Otrzymanie informacji o przyjęciu tekstu do druku nie oznacza, że zostanie on opublikowany w niezmienionej formie, ponieważ wszystkie materiały podlegają gruntownemu opracowaniu redakcyjnemu (w porozumieniu z autorem).

8. Materiały niemające charakteru naukowego – na przykład recenzje, wspomnienia, wywiady, sprawozdania, utwory literackie – z zasady nie podlegają ocenie zewnętrznych recenzentów, choć mogą zostać do nich skierowane.

Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji